استقلال، گسترش دموکراسی، حقوق بشر و عدم مدارای نژادی از جنبه‌های مثبت و منفی میراث عظیم عصر استعمارگری از کار درآمد.

برخی معتقدند که استعمارگری علیرغم تمام مشکلات خود، جنبه‌ها و امتیازات مثبتی نیز برای مستعمرات به همراه داشت. از جمله این امتیازات به مسائلی چون دموکراسی اشاره شده است. اما واقعیت آن است که نه تنها در بسیاری از کشورها هیچ گاه دموکراسی شکل نگرفت، بلکه مشکلاتی که بر اثر استعمارگری به وجود آمد بسیار بیشتر از امتیازات آن بود.

«(از نظر برخی) استقلال و گسترش دموکراسی و حقوق بشر جنبه‌های مثبت میراث عظیم عصر استعمارگری از کار درآمد. مزیت‌های دیگری که بسیاری از مستعمرات سابق در قرن بیستم کسب کردند شامل دسترسی فزاینده به فن‌آوری پیشرفته و بهبود مراقبت‌های بهداشتی بود. با این حال تاریخدانان و دیگر ناظران مطلع هشدار می‌دهند که میراث استعمارگری جنبه‌های منفی بسیاری نیز داشته است. یکی از بارزترین آن‌ها عدم مدارای نژادی، مذهبی و فرهنگی است. چنان که سل توضیح می‌دهد: مهاجران سفیدی که بر مردمان غیرسفید غلبه کردند غالبا از این نظر دفاع می‌کردند که تفاوت‌های قومی و فرهنگی برخی از مردم را برتر و دیگران را پست‌تر می‌سازد. برخی از کشورهای استعمارگر شروع به آموزش برنامه‌هایی کردند که با دور کردن دانش‌آموزان بومی از فرهنگ و تاریخ خودشان، برتری سفیدپوستان را حفظ می‌کرد.»



منبع : دان ناردو، عصر استعمارگری، ترجمه مهدی حقیقت‌خواه، تهران، نشر ققنوس، 1386، صص 228- 229