بعد از کودتای ۲۸ مرداد تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی آمریکا توانست بر شاه و سایر نهاد‌‌‌‌‌های سیاسی، اقتصادی و حتی فرهنگی ایران سیطره پیدا کند

آمریکا بعد از اتمام جنگ جهانی دوم که مصادف با سقوط حکومت رضاشاه بود، وارد صحنه سیاسی ایران شد. البته حضور این کشور تا قبل از کودتای 28 مرداد چندان پررنگ نبود. اما بعد از کودتا آمریکا به مهم‌ترین بازیگر خارجی در ایران تبدیل شد:
«با ورود امریکاییان در کنار متفقین به ایران، نفوذ فزاینده این کشور آغاز گردید. در ابتدا حضور تاریخی دو کشور قدرتمند انگلیس و شوروی در ایران عدم آشنایی امریکایی‌‌‌‌‌ها‌‌‌‌‌ به مسائل ایران و در جریان بودن مبارزات ملی، مانع از نفوذ و سلطه این کشور شد. اما بعد از کودتای ۲۸ مرداد تا زمان پیروزی انقلاب اسلامی آمریکا توانست بر شاه و سایر نهاد‌‌‌‌‌های سیاسی، اقتصادی و حتی فرهنگی ایران سیطره پیدا کند و به عنوان کشور یکه‌تاز در ایران باقی بماند. در این دوره، امریکا با وارد ساختن ایران به سازمان پیمان مرکزی عقد قرارداد کنسرسیوم ، اخذ کمک‌‌‌‌ها از آن کشور با عنوان اصل چهار ترومن و هدایت ایران به سمت اجرای اصلاحات آمریکایی سلطه همه جانب‌‌‌‌‌های در ایران پیدا کرد [س ش ۱۴۷].»


منبع: علیرضا زهیری، عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک، تهران، دفتر نشر و پخش معارف، 1379، ص 193