خودکم بینی در برابر خارجیان و اروپائیان که به نوعی احساس از خود بیگانگی اجتماعی نیز منتهی شده بود، توسط حکومت به طور رسمی و غیررسمی ترویج‌ می‌‌شد

تعارضات فرهنگی یکی از مشکلات و اختلافات اصلی مردم  حکومت پهلوی بود. حکومت پهلوی با تظاهر به فرهنگی غربی، نوعی خودکم‌بینی را در جامعه پرورش داده بود که باعث عواقب سنگینی را برای حکومت و مردم به دنبال داشت:

«جشن‌‌‌‌‌های دوهزار و پانصد ساله و جشن هنر شیراز، تغییر تاریخ هجری - شمسی به تاریخ موهوم شاهنشاهی، همگی تلاش یهودیان در مسیر سیطره فرهنگی بر مسلمانان تلقی‌‌‌‌‌ می‌‌شد که اتفاقاً درست بوده است. چرا که اگر به عمده چهره‌‌‌‌‌های فرهنگی دستگاه حاکمیت نگاه کنیم بسیاری از مارکسیست‌‌‌‌‌های سابق و یهودیان و بهائیان در آن حضور داشته‌‌‌اند. خودکم بینی در برابر خارجیان و اروپائیان که به نوعی احساس از خود بیگانگی اجتماعی نیز منتهی شده بود، توسط حکومت به طور رسمی و غیررسمی ترویج‌‌‌‌‌ می‌‌شد. به طوری که در جریان جشن‌ها، از جمله جشن دو هزار و پانصد ساله، علاوه بر واگذاری همه امور به اسرائیلی‌‌‌‌‌ها‌‌‌‌‌ و فرانسوی‌‌‌‌‌ها‌‌‌‌‌ حتی‌‌‌‌ میوه و گوشت گاو و گوسفند و غاز و کارگران سلف سرویس را نیز از فرانسه وارد کردند، در حالی که مردم کشور از گرسنگی و فقر در نهایت حسرت زندگی‌‌‌‌‌ می‌‌کردند. سینما‌‌‌‌ها و مراکز مشروب فروشی، خانه‌‌‌‌‌های فساد که از مظاهر فرهنگ نوین و مدرن رژیم پهلوی بود، به شدت مورد انزجار عامه مردم بودند که نقش آن‌‌‌‌ها در گسترش فساد اخلاقی و تهدید نظام خانواده، شرایط غیرقابل تحملی را به وجود آورده بود. این واقعیتی است که بخش اعظمی از مردم ایران به خاطر مسائل اخلاقی و فرهنگی و سیاست‌‌‌‌‌های اسلامستیزانه رژیم پهلوی دچار شرایط غیرقابل تحمل در زندگی شده، به دنبال مفری از شرایط حاکم بوده‌‌‌اند. ضمن آنکه برای شکل گیری یک نظام کمونیستی ناشناخته نیز تلاش‌ نمی‌کردند. اعتراضات فرهنگی حضرت امام خمینی(ره) در مبارزه با فساد به آنان احساس همدلی و همنوایی داد و آنان را تحت شعار واحد مبارزه با سیاست‌‌‌‌‌های فرهنگی اسلامستیزانه حاکم بسیج و متحد ساخت.»


منبع: سقوط: مجموعه مقالات نخستین همایش بررسی علل فروپاشی سلطنت پهلوی، تهران، موسسه مطالعات و پژوهش‌‌‌‌‌‌‌‌های سیاسی‌‌، 1384، صص 176- 177