اتکای بیش از حد به نفت که به تعبیری دامی مخملین بود اگرچه به از ‌‌‌میان‌ برداشتن تعداد درخور توجهی از فشارهای معلول توسعه کمک کرد، اما آثار سوء آن در بی توجهی به صادرات غیر نفتی کشور فشار بر تولید و عرضه داخلی مواد غذایی و ظهور گرایش‌های زیانبار مصرفی سخت آشکار بود.

در اوایل دهه 1350 قیمت نفت افزایش سرسام آوری پیدا کرد. این وضعیت باعث شد تا شاه اتکای بیش از حدی به نفت داشته باشد. اتکا به نفت آثار سوئی را بر وضعیت اقتصادی و اجتماعی کشور داشت:

«اتکای بیش از حد به نفت که به تعبیری دامی مخملین بود اگرچه به از ‌‌‌میان‌‌‌  برداشتن تعداد درخور توجهی از فشارهای معلول توسعه کمک کرد، اما آثار سوء آن در بی توجهی به صادرات غیر نفتی کشور فشار بر تولید و عرضه داخلی مواد غذایی و ظهور گرایش‌های زیانبار مصرفی سخت آشکار بود. پیامد دیگر افزایش درآمد نفتی، تأکید شاه بر تقویت قدرت نظامی بود. بر اساس گزارش منابع آمریکایی هزینه‌های نظامی در جریان دو دهه اخیر به طور سرسام آوری افزایش یافته بود، به طوری که از ۷۸ ‌‌‌میلیون دلار در سال ۱۹۵۴م. / ۱۳۳۳ ش. به ۲۴۱ ‌‌‌میلیون دلار در سال ۱۹۶۴ م. / ۱۳۴۳ ش. و 680/3 میلیارد دلار در سال ۱۹۷۴م. / ۱۳۵۳ ش. رسید و دولت ایران در سال‌های بعد نیز ۳۱ درصد از کل درآمدهای پولی خود را به هزینه‌های نظامی اختصاص داد.»


منبع: علیرضا زهیری، عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک، تهران، دفتر نشر و پخش معارف، 1379، صص 275- 276