پیشه‌وران نیز به دولت مالیات نمی‌پردازند و تنها مالیاتی که از صنعتگران اخذ می‌شود، خودشان به نفع جیبشان دریافت می‌دارند، یعنی در واقع مبلغی بابت هزینه‌های مشترک بازار می‌پردازند که بسیار ناچیز است

در دوره قاجار، مالیات یکی از مهمترین منابع درآمدی دولت محسوب می‌شد. بسیاری از افراد، گروه‌ها و طبقات اجتماعی موظف به پرداخت مالیات بودند، با این حال برخی از مشاغل نیز به دلایل خاص از پرداخت مالیات معاف بودند و یا مالیات پرداختی آنها کم بود. پیشه‌وران از جمله این گروه‌ها بودند.

«پیشه‌وران نیز به دولت مالیات نمی‌پردازند و تنها مالیاتی که از صنعتگران اخذ می‌شود، خودشان به نفع جیبشان دریافت می‌دارند، یعنی در واقع مبلغی بابت هزینه‌های مشترک بازار می‌پردازند که بسیار ناچیز است. به خوبی دیده می‌شود که اصناف مزبور که بدین سان به ثبت رسیده‌اند از یک سو به طبقه بازرگانان متکی هستند که برایشان کار می‌کنند و از سوی دیگر به ملایان که به خاطر حفظ آبرو نیاز به پیروان هرچه بیشتر دارند و به همین جهت با کمال میل و داوطلبانه از منافع کارآموزان، صنعتگران و استادکاران دفاع و حمایت می‌کنند. صنعتگر ایرانی در حال عادی زندگی بسیار آرامی دارد. قوانین از او حمایت می‌کنند و چیزی از او مطالبه نمی‌نمایند. دولت و دستگاه اداری فقط در صورتی می‌تواند به او صدمه بزند که برخلاف مقررات رفتار کند.»



منبع: ژوزف آرتور دو گوبینو، سه سال در‌آسیا، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران، نشر قطره 1383، صص 279- 280