دو حادثه مهم تاریخی را باید نقطه عطف در این تحول دانست: درگذشت اورنگ زیب (۱۷۰۷م.) و کمی بعد تهاجم محمود افغان به ایران و سقوط دولت صفویه (۱۷۲۲م.)

گرچه تکاپوهای استعماری از انگلیس از قرن پانزدهم آغاز شد اما امپراطوری این کشور در شرق، قرن هجدهم شکل گرفت. شکل‌گیری امپراطوری بریتانیا در شرق متاثر از برخی عوامل در هند و ایران بود. عواملی که ضعف کشورهایی چون هند و قدرت‌یابی انگلیس را به دنبال داشت:
«در اوایل سده هیجدهم میلادی نخستین مرحله از تهاجم استعمار اروپایی به مشرق زمین به پایان رسید و مرحله‌‌ای جدید آغاز شد. دو حادثه مهم تاریخی را باید نقطه عطف در این تحول دانست: درگذشت اورنگ زیب (۱۷۰۷م.) و کمی بعد تهاجم محمود افغان به ایران و سقوط دولت صفویه (۱۷۲۲م.) تقارن فروپاشی این دو کانون مهم اقتدار سیاسی در شرق مهمترین عاملی است که راه را برای سلطه اروپاییان هموار ساخت. در این مرحله، از یکسو ساختار سیاسی در هند و ایران در سراشیب انحطاط و هرج و مرج قرار گرفت و از سوی دیگر کانون‌های استعماری غرب بر پایه دو سده تجربه تهاجم و غارت ماوراء بحار" به ویژه در قاره آمریکا، از فرادستی و ثروت و اقتدار کافی برای استقرار امپراتوری خود در شرق برخوردار بودند.»

منبع: عبدالله شهبازی، زرسالاران یهودی و پارسی استعمار بریتانیا و ایران، جلد 1، تهران، موسسه مطالعات و پژوهش‌‌‌‌‌‌‌‌‌های سیاسی، 1377، ص‌‌ 180