محمدرضا شاه به ايجاد يک حزب جديد به نام «ايران نـوين » مـبادرت ورزيد تا به جاي حزب مّليون که منحل شده بود نقش حزب اکثريت را بازي کـند.
دریافت صفحه با کد QR
گزارشات ساواک از حزب ایران نوین
17 اسفند 1403 ساعت 12:38
محمدرضا شاه به ايجاد يک حزب جديد به نام «ايران نـوين » مـبادرت ورزيد تا به جاي حزب مّليون که منحل شده بود نقش حزب اکثريت را بازي کـند.
احزاب دولت‌ساخته مثل حزب ایران‌نوین با هدف تنگ کردن جا برای مخالفان رژیم تاسیس شده و رهبران این احزاب از جمله حزب ایران‌نوین در جریان فعالیت‌های خود به نفع شاه و دولت فعالیت می‌کرده‌اند... حزب ایران نوین همچون ائتلاف یادشده در مجلس بیست‌ویکم و نیز در دو مجلس بعدی در جایگاه اکثریت قرار داشت. رهبران اصلی این حزب، یعنی منصور و هویدا، به‌ترتیب در اسفند ۱۳۴۲ و بهمن ۱۳۴۳ نخست‌وزیر شدند. اکثر وزرا و مقامات حکومتی کشور در سال‌های فعالیت حزب یادشده از اعضای آن بودند. این حزب در اسفند ۱۳۵۳ در پی تاسیس حزب «رستاخیز» منحل و در این حزب ادغام شد و نظام به‌اصطلاح دو حزبی دولتی، جای خود را به حزب واحد و انحصاری رستاخیز داد. هرچه زمان بيشتري سپري مـي شـد، گزارش ها و قضاوت هاي ساواک پيرامون عملکرد اين حزب نوميدکننده تر ميشد. چنان که اين سازمان در پايان گزارش بيست و نهم آذر ماه ١٣٥٠ خود اظهار عقيده کرده بـود: «هنگامي که دو حزب دولتي مردم و مّليون به دليل تـقلب هـاي انـتخاباتي سال ١٣٣٩ اعتبار خود را از دست دادند، محمدرضا شاه به ايجاد يک حزب جديد به نام «ايران نـوين » مـبادرت ورزيد تا به جاي حزب مّليون که منحل شده بود نقش حزب اکثريت را بازي کـند. شـالوده و بنيان نخستين حزب ايران برهسته ي مرکزي و اوليه ي استوار شد که تحت عنوان «کانون تـرقي« شـهرت داشـت. فـعاليت هاي حزب ايران نوين در سه مـاه گـذشته جنبه ظاهري داشته و تلاش هاي آن بيشتر معطوف به امور پارلمان بوده و با توجه به اکانات وسيع مالي و برخورداري از قدرت دولت و سازمان هاي دولتي و غير دولتـي کـماکان بين طبقات مختلف اجـتماع فـاقد نفوذ کافي بوده و در تظاهرات و اجتماعاتي که به مناسبت هاي مختلف برپا مي گردد حاضران کمتر با ميل و رغبت باطني در آن حاضر مي شوند. با در نظر گرفتن وضع و بافت حزب در گذشته و بـااخص در سـه ماه اخير تصور نمي رود حزب ايران نوين در سه ماه آينده موفقيتي در جذب توده هاي مختلف بخصوص دانشجويان و روشنکفران به حزب داشته باشد. اصلح است ضمن تغييرات اساسي در اين حزب در تفويض مـشاغل حـزبي و دولتي ضـوابط منطقي و اصولي مطمح نظر واقع شود.»
منبع:تبريزي نيا، حسين، علل ناپايداري احزاب سياسي ايران ، تهران : مرکز نشر بين الملل ، 1371؛ص45
کد مطلب: 50025