از اعلامیه بی طرفی ارتش تا تصرف پادگان عشرت آباد تهران....

همان طور که میلیسپو پیش‌بینی کرد، در تابستان 1926، نافرمانی‌های گسترده‌ای در خراسان و آذربایجان رخ داد. علاوه بر این، شورشی هم در کردستان در جریان بود و به دنبال آن نیز توطئه خطرناک در ارتش کشف شد و تلاش سرهنگ پولادین برای کشتن رضا شاه در آخرین لحظات عقیم ماند.

قورخانه در دوره قاجاریه به ساختمانی بزرگ در محدوده شهرها اطلاق می‌شد که محل ساختن جنگ‌افزار و مهمات و ساز و برگ نظامی و جنگی بود. این ساختمان در عصر قاجار، افزون بر تهیه سلاح و مهمات جنگی، تولید وسایل آتش‌بازی جهت نمایش شب‌های اعیاد و جشن‌های مذهبی و ملی را نیز بر عهده داشت.

ارتش در دوره قاجار به خصوص در دوره ابتدای حکومت، ساختاری ابتدایی و تشکیلاتی ساده داشت. از همین رو بسیاری از جنگ‌ها بدون آنکه از اهداف خاصی برخوردار باشد با شکست زودهنگام مواجه می‌گردید.

گزارشی از روزنامه زوددويچه تسايتونگ آلمان درمورد وقايع ايران در آستانه انقلاب اسلامي مشتمل بر فساد اطرافيان دربار و فشار ديكتاتوری شاه ، كشتار مردم توسط ارتش

بعد از حمله متفقین به ایران، رضاشاه از هر بهانه‌ای در علل وقوع این حمله استفاده می‌کرد. او بر آن بود شاید در صورت آگاهی از حمله متفقین می‌توانست اقدام لازم و مکفی را انجام دهد؛ اما واقعیت آن است که او و ارتشی که تشکیل داده بود، یارای مقاومت در برابر متفقین را نداشتند.

روز ۱۶ مارس ۱۹۶۸ سربازان آمریکایی با خونسردی مثال‌زدنی به دهکده ویتنامی مای‌لای حمله برده و یکی از سیاه‌ترین روزهای تاریخ معاصر را رقم زدند. آن‌ها در عرض تنها چند ساعت صد‌ها غیرنظامی بی‌گناه را به قتل رساندند.

یکی از عوامل مهمی که ضربه نهایی به حکومت پهلوی را وارد کرد؛ موضوع تسلیم شدن ارتش و اعلام وفاداری آن به امام و انقلابیون بود. این اقدام همزمان با سخنرانی امام و دعوت او از ارتش به ملحق شدن ارتش و نظامیان به مردم انقلابی به صورت کامل محقق شد.

یکی از مسائلی که بر تسریع روند پیروزی انقلاب تأثیر زیادی گذاشت، موضوع فاصله گرفتن ارتش از حکومت و نزدیک شدن آن به مردم بود. ارتش مقارن با نزدیک شدن پیروزی انقلاب، به سیاست مماشات‌طلبانه با مردم روی آورد و همین موضوع باعث تزلزل روحیه ارتشیان مدافع حکومت شد.

برخی به رهبری کارتر، اشمیت و سولیوان از این تصمیم حمایت کرده و معتقد بودند خروج شاه می‌تواند به بهبود وضعیت سیاسی کشور کمک کند و اوضاع را آرام سازد. اما در نقطه مقابل برخی از افراد همچون برژینسکی و بسیاری از فرماندهان نظامی که به شاه وفاداری زیادی داشتند، با این تصمیم مخالفت نمودند.

ربیعی، هایزر را مسئول تیراندازی به سوی مردم و پایین آوردن لوله‌‌های تفنگ می‌دانست. او معتقد بود هایزر باید سرزنش شود...

مهمترین ویژگی ارتش پهلوی دوم در سرسپردگی اش به رأس هرم قدرت بوده است. اطاعت و وفاداری تام مهمترین دلیل پیشرفت در سلسله مراتب نظامی برای این فرماندهان بوده است. در چنین نظامی، ابتکار، جرأت و جسارت محلی از اعراب نداشته است. اینها ملزوماتی است که اکنون که برای اقدام به آنها نیاز است برای فرماندهان نظامی بی معنا و بی مفهوم است. این افسران حتی در انجام ...

محمدرضا شاه با افسران مانند مهره های شطرنج بازی می کرد و مرتب آنها را چپ و راست می کرد تا مهره ای در یک محل زیاد نماند و قدرتی را برای خود کسب نکند.

از آنجایی که محمدرضا شاه سلطنت و حکومت خود را وابسته به نهاد ارتش کرده بود و وحشت زیادی از رویگردانی ارتش از سلطنت پهلوی احساس می نمود، نظارت شدیدی بر بوروکراسی ارتش و ترفیعات افسران ارشد داشت.

درسال 1306 ش به‌دنبال تصویب مجلس شورای ملی آن زمان، فرزندان ذکور خانواده‌های ایرانی، چه در داخل و چه در خارج از کشور که به سن 21 سالگی پا می‌گذاشتند، از سوی دولت به مدت دو سال به خدمت سربازی – که آن زمان «خدمت نظام اجباری» نامیده می‌شد- فراخوانده شدند.

میرزا تقی خان امیرکبیر نیز همچون بسیاری دیگر از مصلحین تاریخ معاصر ایران به خوبی به این مسئله آگاه بود که اولین و مهمترین حوزه ای که نیازمند اصلاحات است، ارتش و مقابله با خارجیان است...

محمدرضا پهلوی همواره سعی می نمود با تحقیر افسران و امرای ارتش، روحیه خودباوری و اعتماد به نفس را از آنها بگیرد. از اینرو رفتارش بـا نـظامیان خـاص بود‌،به‌ آنان اهمیتی‌ نمی‌داد‌ و آنان‌ را مثل پیشخدمت و نوکرخود می‌دانست. محمدرضا پهلوی کمترین توجهی به نظامیان نداشت مثل اینکه اصـلا وجود ندارند. در این خصوص احسان نراقی خاطره جالبی را روایت می نماید

محمدرضا پهلوی در ملاقات با ترومن ، دین اچسن وزیر خارجه، و ژنرال اومار برادلی، رئیس ستاد ارتش، به دفعات تاکید کرد که بیشترین نیاز ایران، ارتش بزرگ تر و سلاح بیشتر است.

ارتش پهلوی با توجه به تربیت و آموزش هایی که در طی دوره سلطنت محمدرضا شاه پهلوی دیده بود، یک ضعف انکارناپذیر داشت و آن این بود که ارتش و نیروهای نظامی برای هر گونه ابتکار عمل به رهبری پر قدرت نیاز داشت که دستورات را از بالا فرموله کند و آنها تنها مجری این دستورات و اوامر باشند. این رهبری در وجود شاه و امریکا خلاصه شده بود. اکنون که دیگر شاه رفتنی است،...

قیاس میان انقلاب اسلامی و کودتای 28 مرداد از جمله مهمترین اشتباهات محمدرضا شاه و  آمریکایی ها بود. آنها امیدوار بودند مصائب و مشکلات موجود همچون دوره ملی شدن صنعت نفت با یک کودتا حل شود؛ اما پس از مدتی فهمیدند اقدام ارتش امری غیر ممکن است . . .