گاهی چهره مبارزاتی بخشی از افراد به یک مقطع تاریخی گره می خورد. در صورتی که آن افراد روزها و ماه ها سالهای قبل و پس از آن مقطع نیز در مبارزه بوده اند. نمونه چنین افرادی آیت الله کاشانی است که نامش با نهضت ملی شدن صنعت نفت گره خورده است، در حالی که او به طور کلی یک مبارز ضد انگلیسی بود و حتی برای مقطعی به نام مجرم عضویت در ستون پنجم آلمان!!! . . .

ماجرای نهضت ملی نفت ایران و کودتای 28 مرداد 1332، در زمان دومین همسر شاه رقم خورد. از این رو توجه به خاطرات و نظرات ثریا در این زمینه جالب است. ثریا دو کتاب خاطرات دارد که یکی را پس از طلاق از شاه منتشر کرده و دیگری را سالها بعد از فوت شاه. جالب اینکه نگاه به مصدق در این دو کتاب متفاوت است . . .

نیروهای چپ گرا و طرفدار سیاست شوروی و به اصطلاح روس فیل‌ها و طیف دیگر از راست گرایان طرفدار انگلیس یا انگلوفیل‌ها این دو طیف در مجلس چهاردهم و پانزدهم فعال بودند . البته در مجلس پانزدهم یک اقلیت قدرت مند در اطراف سید حسین مکی تجمع کردند که نقش مهمی را در حوزه‌ی نفت ایفا کردند ...