شیعه امامیه اثنی عشریه ـ معتقدان به دوازده امام ـ که یکی از دو گروه بزرگ مسلمانان در جهان به شمار می‌روند، معتقدند همان فرقه ناجیه ـ مورد اشاره در حدیث نبوی هفتاد و سه فرقه اند؛ زیرا به اعتراف مخالفانشان، رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم شیعه امیر مؤمنان را رستگاران روز قیامت خوانده و اهل نجات شمرده است.

این پژوهش تلاشی است در راستای تبیین پیشینه تفکر شیعه درباره امامت و پیشینه تاریخی واژه شیعه و واژه‌های هم­مفهوم آن، بیان عقیده پیکره اصلی شیعه درباره امامت و تفاوت آن با تفکر شاخه‌ها و فرقه‌های جداشده از آن و جلوه‌های این تفکر در زمان‌های مختلف. در این تحقیق تأکید شده که آغاز تفکر شیعه درباره امامت مربوط به عصر پیامب صلی الله علیه و آله و سلم  است و نخستین کسانی که این عقیده را داشتند، اصحاب آن حضرت بودند.

 

این تحقیق شامل چهار فصل بدین شرح است: مفاهیم و منابع (در مورد شیعه، امامیه، اثنی عشریه)، ادوار تاریخی شیعه امامیه، مبانی روایی شیعه امامیه اثنی عشریه و شیعه اثنی عشریه، استمرار تفکر امامیه.

 

در بخشی از مقدمه نویسنده می‌خوانیم: شیعه امامیه اثنی عشریه ـ معتقدان به دوازده امام ـ که یکی از دو گروه بزرگ مسلمانان در جهان به شمار می‌روند، معتقدند همان فرقه ناجیه ـ مورد اشاره در حدیث نبوی هفتاد و سه فرقه اند؛ زیرا به اعتراف مخالفانشان، رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم  شیعه امیر مؤمنان را رستگاران روز قیامت خوانده و اهل نجات شمرده است.

 

مصداق شیعه در سخنان پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم  نمی‌تواند گروهی جز شیعیان باشد که بعدها امامیه اثنی­عشریه نامیده شدند. آنان که دنباله‌رو اسلامشان­اند، از عصر پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم  شیعه علی علیه السلام نامیده می‌شدند؛ هرچند افزوده­شدن واژه امامیه به سبب تأکید بر مقام معنوی ائمه، افزون­بر جایگاه صرف سیاسی و واژه اثنی عشریه به دلیل عینیت یافتن اعتقاد به دوازده امام بوده است.

 

از سوی دیگر، منتسبان به شیعه امامیه اثنی­عشریه تنها گروهی هستند که برای گمراه­نشدن از صراط مستقیم، در کنار قرآن به عترت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم  یکی از دو میراث گرانبهای باقی‌مانده از ایشان ـ تمسک جسته‌اند و ایمان به سخن پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم  را مبنی بر جدانشدن عترت و قرآن از هم، برای هدایت مردم، در مقام عمل نیز به اثبات رسانده‌اند.

 

تنها آنان عترت پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم  را مراجع علمی و فقهی می‌دانند و اگر شیعه امامیه اثنی­عشریه نبود، به واقع، گروهی نبود که در کنار قرآن، به عترت نیز چنگ زند و به فرمایش پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم  عمل کند. در واقع، اگر اعتقاد آنان درباره امامان دوازده­گانة معصومشان نبود، مصداق عترتی که از قرآن جدا نمی‌شود، تا در حوض بر پیامبر وارد شود، شناخته نمی‌شد و این حدیث پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم  مفهوم روشنی نمی‌یافت.

 

دوازده امامِ شیعه امامیه اثنی­عشریه در میان مسلمانان، تنها کسانی هستند که می­توان درباره آنها گفت دین بدون شناختشان ناقص و مردن، مرگ جاهلی خواهد بود؛ زیرا به تصریح قرآن، با اعلام رسمی امامت، دین تکمیل و نعمت تمام شده است.

 

باز به اعتراف مخالفان، پیشوایان معصوم شیعه امامیه اثنی‌عشریه تنها مصداق‌های صحیح دوازده خلیفه‌ای هستند که پیامبر از آمدنشان خبر داده و فرموده که دین با وجود آنها استوار خواهد بود. شیعیان امامی بر اساس احادیثی از پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم، پیش از تولد بیشتر امامان، نام‌ها و ویژگی های آنان را می‌دانسته، این دانش را نسل به نسل به یکدیگر انتقال داده­اند؛ به طوری که بعدها در کتاب‌های مهم حدیثی ثبت شده است.