محمدرضا پهلوی دستگاه بوروکراسی که در دربار طراحی کرده بود، مبتنی بر هیچ شاخص علمی و کارآمدی نبود. این دستگاه بر محور شاه می چرخید و در این میان حتی ممکن بود که خاندان سلطنتی نیز نادیده گرفته شوند. افراد برای دیدار شاه حاضر به هر کاری بودند. این مسئله به واسطه رانت­هایی بود که از این طریق ایجاد می شد . . .

کافه تاریخ- اخبار تاریخی

 

محمدرضا پهلوی دستگاه بوروکراسی که در دربار طراحی کرده بود، مبتنی بر هیچ شاخص علمی و کارآمدی نبود. این دستگاه بر محور شاه می چرخید و در این میان حتی ممکن بود که خاندان سلطنتی نیز نادیده گرفته شوند. افراد برای دیدار شاه حاضر به هر کاری بودند. این مسئله به واسطه رانت­هایی بود که از این طریق ایجاد می شد:

«آنچه بیش از هر چیز جالب بود تشبثها و سر و دست شکستنهایی بود که رجال ایرانی اعم از سفیران مقیم کشورهای اروپایی یا صاحبان مقامهای حساس در داخل ایران برای احضار شدن به سن موریتز و دیداری چند دقیقه ای از خود نشان می دادند. در آنجا بود که من دیدم چه تلاشها و وسیله تراشیهایی برای این چند دقیقه به قول خودشان شرفیابی به خرج نمی رفت و چه خود کوچک کردنها و فرومایگیها که نشان داده نمی شد وقتها می شد که وزیر یا سفیری پس از طی این راه طولانی ساعتها در انتظار باقی می ماند و چه بسا وقتها که بدون موفق شدن به دیدار شاه با پیامی مرخص می شد. با این حال اینها به همین مقدار هم راضی بودند و همین رفت و برگشت به سن موریتز موجب سرافرازی آنها بود. وضع درباریان و اطرافیان شاه از اینها هم جالب تر بود. اینها گذشته از اینکه چشم نداشتند ببینند سوای خودشان کسی به شاه نزدیک می شود میان خودشان هم رقابت شدید و گاهی زننده برقرار بود تا جایی که برخی اوقات در سبقت جوییها و خودشیرین کردنهای خویش ملکه را هم نادیده می گرفتند و موجبات رنجش او را فراهم می ساختند.»

 

منبع: حسین شهیدزاده، ره آورد روزگار: گزیده خاطره ها، همراه با نقدهای مقطعی از وضع سیاسی دیپلماسی ایران در سالهای پیش از انقلاب، نشر البرز، 1378،ص 187 – 188