فتح خرمشهر، جهاد آگاهانه و شجاعت مظلومانه ملت ایران

تمام نقاط کشور ایران از شمال تا جنوب، از شرق تا غرب عطرآگین از حضور شهیدانی است که با نثار خون خویش از خاک وطن دفاع کردند و بیگانگان را از ایران بیرون راندند. در این میان و در طول 8 سال دفاع مقدس مقاومت مردم خرمشهر، حماسه ای از یاد نرفتنی است، مردمی که بدون هیچ امکاناتی از مال و جان و ناموسشان دفاع نمودند شهید دادند اما یک وجب از خاکشان را به دشمن نسپردند. سوم خرداد و فتح خرمشهر، جهاد آگاهانه و شجاعت مظلومانه ملت ایران است.
جنگ ایران و عراق به صورت رسمی در 31 شهریور 1359 برابر 22 سپتامبر 1980 آغاز شد و پس از حدود 8 سال در مرداد 1367 با قبول آتش بس از سوی دو طرف و پس از به جا گذاشتن یک میلیون نفر تلفات و 1190 میلیارد دلار خسارات به دو کشور خاتمه یافت.
بعد از گذشت 35 روز از هجوم ناجوانمردانه رژیم بعثی عراق به کشور ما، در چهارم آبان ماه سال 59 شهر خرمشهر با تمام ایستادگی ها سقوط و به اشغال عراق درآمد.

در ابتدای جنگ ایران به دلیل آماده نبودن نیروهای مسلح ایران به خاطر وقوع انقلاب اسلامی، درگیری های داخلی با گروهک های ضد انقلاب، آشفتگی اوضاع سیاسی، بی تدبیری رییس جمهور وقت به عنوان فرمانده کل قوا و در ادامه خیانت وی در جنگ نتوانست مقابل نیروهای متجاوز ایستادگی لازم را کند و خرمشهر به اشغال نیروهای دشمن درآمد.

از ابتدای جنگ خرمشهر زیر آتش سنگین ارتش عراق قرار گرفت و انبوهی از آتش خمپاره ها و توپ های دشمن که روی شهر ریخت. شهر در آتش می سوخت و صدای انفجار لحظه ای قطع نمی شد و همه مردم غافلگیر شدند. برای اینکه مردم برای مقاومت سازماندهی شوند، رو به مسجد جامع(نماد مقاومت) و دیگر پایگاه ها آمدند و طولی نکشید که بیمارستان پر از مجروحان و شهیدان شد.

گروه های مقاومت به سرعت شکل گرفت و همه مردم و دلاوران 34 روز مقاومت نمودند و دشمن را در دستیابی سریع به اهدافش و اشغال سریع خوزستان ناکام گذاشتند. نیمه شب سوم آبان نیروهای ارتش بعثی ، هجومی وسیع و گسترده را به شهر آغاز کردند و پس از جنگی نابرابر، وارد خیابان‏ های خرمشهر شدند. رزمندگان و مردم شهر در اطراف پل خرمشهر برای جلوگیری از پیشروی نیروهای صدام تلاش بسیاری کردند اما سرانجام در غروب چهارم آبان، غرب خرمشهر به دست دشمن افتاد و خرمشهر، به خونین شهر تبدیل شد.

عراق با حمله ناگهانی به ایران و اشغال خرمشهر در نظر داشت ظرف مدت چند هفته خود را به تهران برساند و با این کار به آمال و آرزوهای خیال انگیز خود برسد اما با رشادت های دلیرانه مردم ایران به جز تصرف ناتمام خرمشهر، به هیچ یک از اهداف از پیش تعیین شده خود دست نیافت. با رشادت های ایرانیان خرمشهر که پس از 35 روز مقاومت، در تاریخ 4 آبان ماه 1359 اشغال شده بود پس از 575 روز در ساعت 11 صبح روز سوم خرداد سال 1361 آزاد شد.

فتح خرمشهر در کدام عملیات بود؟
اگر چه خرمشهر در چهارم آبان 59 سقوط کرد و دشمن حتی به منازل خرمشهر رحم نکرد اما مقاومت مردم و رزمندگان تا 20 ماه بعد ادامه یافت. پس از بررسی های بسیار و انجام چند عملیات مقدماتی، در 10 اردیبهشت 1361عملیات «بیت المقدس» در منطقه غرب رود کارون و جنوب غربی اهواز و شمال خرمشهر با رمز «یا علی بن ابی طالب(ع)» آغاز شد اما حساسیت و اهمیت اهداف موجب شد که عملیات به مدت 25 روز به درازا کشید و در نهایت رزمندگان اسلام، در اوج اقتدار، خرمشهر را آزاد کردند. تقویم ایران یک روز فراموش نشدنی در کنار دیگر روزهای مهم خود دارد و آنهم 3 خرداد ، روز آزادسازی خرمشهر است . 3 خرداد 1361 روزی است که مردم دلیر و رزمندگان جان برکف ایران خرمشهر را از چنگال دشمن نجات دادند .

فرماندهی عملیات بیت المقدس به عهده چه کسی بود؟
نیروهای ایرانی با توان 130 هزار سرباز به فرماندهی علی صیاد شیرازی، با هدف آزادسازی خرمشهر عملیات بیت المقدس را آغاز کردند. در ابتدا نیروهای عراقی از خرمشهر عقب نشینی کردند اما ارتش عراق برای پس زدن نیروهای مسلح ایران ،پاتک بزرگی را آغاز نمود و نیروهای ایرانی در مقابل پاتک گسترده ارتش عراق، مقاومت کردند و در تاریخ 3 خرداد 1361 نیروهای ایرانی، به طور کامل بر شهر خرمشهر مسلط شدند. انجام عملیات بیت المقدس در 4 مرحله برنامه ریزی شده بود، که هر مرحله یک عملیات بزرگ به حساب می آید.

مهم ترین اهداف عملیات بیت المقدس، انهدام حداقل دو لشکر از نیروی های ارتش عراق ، بازپس گیری شهرهای خرّمشهر، هویزه و پادگان حمید، خارج نمودن شهرهای اهواز، حمیدیه و سوسنگرد از برد توپخانه عراق ، تأمین مرز، تهدید بصره ، تداوم رزم علیه ارتش عراق و کاهش توان رزمی عراق بود.

فتح خرمشهر چه پیامد هایی داشت؟
فتح خرمشهر موجب انفعال ارتش عراق شد به گونه ای که نظامیان عراق تا مدت زیادی نتوانستند از لاک دفاعی خود خارج شوند. عملیات بیت المقدس و آزادسازی خرمشهر سبب بازگشت روحیه و اعتماد به نفس نیروهای مسلح ایران شد.این فتح بزرگ، دفاع مقدس را وارد مرحله نوینی کرد و ایران در موضع قدرت قرار گرفت و دشمنان آمریکا و سایر قدرت ها را سخت به وحشت انداخت چرا که در بردارنده یک پیام بزرگ و دارای ارزش بود و آن پیام "ایثار و مقاومت آن هم با دست خالی" است.

صدام پس از آزادی خرمشهر چه کرد؟
عراقی ها با گرفتن خرمشهر روی دیوارها جمله معروف «جئنا لنبقی» یعنی «آمده ایم تا بمانیم» را نوشته بودند و صدام در سخنانش خرمشهر را مروارید شط العرب می نامید.وقتی خرمشهر آزاد شد بنا به گفته حسین کامل داماد صدام:فشار روحی روی صدام زیاد بود و در 24 ساعت اول یک پزشک همواره بالای سر صدام بود. رئیس سابق ستاد ارتش عراق فاش کرد که صدام حسین بعد از فتح خرمشهر در جنگ با ایران، یکی فرماندهان لشگر سوم را به علت بحث و جدل با او، اعدام کرد.

فتح خرمشهر چند شهید بر جای گذاشت؟
ایران در جریان عملیات آزاد سازی خرمشهر 6000 شهید (4460 شهید سپاه و 1086 شهید ارتش) و 24 هزار مجروح داد اما اثبات کرد که از قدرتی بزرگ تر از معادلات نظامی و پشتوانه ای به مراتب عظیم تر از مولفه های قدرت استراتژیک در حوزه دفاعی برخوردار است.

در این عملیات 19هزار نفر از نیروهای عراق اسیر و 16هزار نفر دیگر کشته یا زخمی شدند. همچنین 55دستگاه تانک و نفربر، 50دستگاه خودرو، ده ها قبضه توپ، 53فروند هواپیما و سه فروند هلی کوپتر دشمن منهدم شد.
در اولین اقدام رزمندگان ایرانی پس از آزادسازی خرمشهر در مسجد جامع خرمشهر نماز اقامه کردند و همه ملت مسلمان ایران غرق شادی و سرور شدند و با حضور در مساجد نماز شکر به جای آورده و ندای ا... اکبر سردادند. جنگ عراق با ایران طولانی ترین جنگ متعارف در قرن بیستم میلادی و دومین جنگ طولانی این قرن پس از جنگ ویتنام بود که نزدیک به هشت سال به طول انجامید و پس از تحمیل هزینه های سنگین به دو کشور، بدون دستاوردی برای صدام به پایان رسید.