مهم‌ترین پرسشی که حول انقلاب اسلامی مطرح بود، به تأثیر و تأثر ساختارها و عاملیت فاعل اجتماعی و یا همان کنشگران برمی‌گشت. دو محور مهم که پذیرش هر یک موجب می‌شد تا نتایج عملی متفاوتی هویدا شود. از دید ساختارگرایان انقلاب شد و از دید اراده‌گرایان، ملت ایران انقلاب کردند. این نوشتار با تمرکز بر نقش ساختار و کارگزار، به واکاوی این مسئله می‌پردازد.