عصر غیبت و ساختار سیاسى جامعه شیعى

مسأله رابطه دین و سیاست، بدون تردید، یکى از دغدغه‌‏هاى ذهنى فرد دیندار و یکى از مسایل مهم و مورد توجه اندیشمندان سیاسى است. چگونگى این ارتباط از جنبه‏‌هاى مختلفى مى‏تواند مى‏تواند مورد توجه واقع شود. یکى از این ابعاد، تبیین کلامى نسبت دین و سیاست مى‏باشد.

نظریه ولایت مطلقه فقیه، با ریشه داشتن در تعالیم معصومین علیهم السلام و پیشینه فقهی در تفکر عالمانى چون نراقى، صاحب جواهر و... بدون تردید پیشنهاد جدیدى براى تطبیق و تجویز براى شرایط جدید ایران اسلامی بوده است. چنین نظریه‏ اى، همچون دیگر نظریات سیاسى، مبتنى بر مبانى کلامى خاصى است که پژوهش حاضر سعی نموده است چگونگی پیوند و ابتنای نظریه ولایت مطلقه فقیه و به ویژه آراء و نظرات امام خمینى(ره) به عنوان یکى از مهمترین نمایندگان این نظریه را بر مبانى کلام سیاسى کلاسیک شیعى و آراء و آثار متکلّمان معروف شیعى تبیین نماید.

کتاب در شش فصل تنطیم و نگاشته شده است: چیستى کلام سیاسى و جایگاه آن در اندیشه سیاسی اسلام، مبانى معرفت‏ شناختى و هستى‏ شناختى کلام سیاسى شیعه، مبانی انسان‏ شناختی کلام سیاسی شیع، مسأله امامت و رهبرى، عصر غیبت و ساختار سیاسى جامعه شیعى و ادله کلامی ولایت مطلقه فقیه.

نویسنده در بخشی از مقدمه درباره ضرورت نگاه کلامی به نظریه ولایت فقیه می‏ نویسد: «به رغم استخدام استدلال‏‌هاى کلامى در مباحث سیاسى و به ویژه بحث ولایت فقیه و مقالات پراکنده‏ اى که در باب مبانى کلامى ولایت فقیه نوشته شده ‏اند، پژوهش مستقلى در باب بحث نظرى از کلام سیاسى شیعه از یک سو و بررسی مبانى نظریه ولایت مطلقه فقیه در کلام سیاسى شیعى، از سوى دیگر، تاکنون مشاهده نشده ‏اند و اکثر مباحث مطرح شده به عنوان رویکردى تبعى و فرعى به کلام سیاسى یا در ضمن مباحث فقه سیاسى مطرح شده ‏اند. از این رو به نظر می‏رسد پژوهش مستقل در کلام سیاسى و همچنین بحثى کلامى از مسأله ولایت فقیه ضرورى مى‏باشد.»

از ویژگیهای مهم کتاب، این است تمرکز پژوهش حاضر بر استدلال‏ هاى عقلى متکلمان شیعى است و نویسنده در پژوهش حاضر سعى کرده است در درجه نخست به منابع و آثار متکلمانى که طبق شرح و مطرح شده در دامنه پژوهش برگزیده شده‏ اند، استناد شود. در درجه دوم به آثار دیگر متکلمان معروف شیعى استناد شده است و در نهایت به منابع درجه دومى که به کلام اسلامى یا متکلمان شیعى پرداخته ‏اند، استناد شده است.