نخستین آتلیه ایران

بنا به گواهی متون و اسناد تاریخی بر جای مانده، آغاز عکاسى در ایران به صورت نسبتا همگانی به دوران قاجار و سلطنت ناصرالدین‌شاه باز مى‌گردد.

از عکس ‌هاى موجود از این دوران مى‌ توان به راه و رسم زندگى سنتى آن زمان پى برد و تصاویرى که از ابنیه و عمارات آن دوران به ‌جا مانده براى مطالعات تاریخى قرن نوزدهم ایران ارزشى مستند دارد و در ضمن اطلاعاتى از نظام حکومتى دولت قاجار و سلسله مراتب آن براى ما به تصویر مى‌کشد. اما جالب است بدانید که در کوتاه زمانی فن عکاسی در میان مردم عادی نیز راه یافت چنانچه در این باره سیروس سعدوندیان می نویسد که در اوایل رواج صنعت عکاسی در ایران، تنها عکاسخانه تهران «عکاسخانه مبارکه دولتی» بود و همگان به آن جا راه نداشتند. یکصد و چهل و شش سال پیش نخستین عکاسخانه عمومی در خیابان «جبارخانه» به مدیریت «عباسعلی بیگ» گشوده شد که شاید بتوان آن را نخستین آتلیه ایران نامید. شرح ما وقع به نقل از«روزنامه دولتی»، شماره 639، مورخ پنجشنبه 25 ذیحجه 1285 هجری قمری، چنین آمده است:

«اعلانات: چون اغلب مردم زیاده از حد مایل و راغب هستند که عکس خود را بیاندازند، عکاسباشی «عباسعلی بیگ» آدم خود را، که مدت ها در زیر دست او بوده و تربیت شده و در عکاسی کمال مهارت را پیدا کرده بود، قرار گذاشت در خیابان جباخانه مبارکه حجره ای ترتیب و اسباب عکاسی آماده نماید تا هر کس را میل اتداختن عکس خود باشد، در آن جا رفته عکس بیاندازد و قیمت آن هم موقوف به بزرگ و کوچکی عکس است: عکس بزرگ یکی چهار هزار دینار است تا دوازده عدد. پس از آن هر کس زیادتر طالب باشد، یکی سه هزار دینار است؛ عکس کوچک یکی دو هزار دینار است تا دوازده عدد. بعد از آن هر کس زیادتر بخواهد، یکی سی شاهی است.»

منبع:قدس