ناصرالدین شاه چگونه دارایی اعتماد السلطنه را تقسیم نمود؟ از حراج کتابهای نفیس تا مصادره اموال

کافه تاریخ- کشکول

محمدحسن خان مقدم مراغه‌ای (۲۶ شهریور ۱۲۲۲ مراغه، ۱۴ فروردین ۱۲۷۵ تهران)، ملقب به صنیع‌الدوله و سپس‌اعتمادالسلطنه، از رجال دربار دوره قاجار و عهد ناصرالدین شاه و صاحب کتاب‌های بسیار بود. در نوزدهم شوال 1313 هجری قمری اعتماد السطلنه به زیارت حضرت عبدالعظیم رفت و پس از بازگشت به خانه به عادت معمول قوه خاسته و ساعتی پس از صرف قهوه از دنیا رفت. همان ایام شایعه شد که میرزا علی اصغر خان امین السلطان صدراعظم به واسطه دشمنی زیادی که با او داشت ، اعتماد السلطنه را مسموم کرده است. دارایی اعتماد السلطنه عبارت بود از چهل هزار تومان پول نقد ، قریه اسماعیل آباد واقع در بلوک غار، چندین دست خانه و اثاثیه مجلل و جواهرات گرانبها و چهار هزار جلد کتاب به علاوه یک مجموعه از سکه های طلای قدیمی نایاب که روی چندین میز بلند به شکل شیروانی کشیده و برای هر یک از آنها سوراخی تنظیم کرده و بالای هر سوراخ اسم پادشاه و تاریخ سکه را نوشته بودند. بعد از مرگ اعتماد السلطنه، خانه و اثاثیه و صندوقخانه و جواهراتش را شاه به خانم اشرف السلطنه بخشید. خانم هم همه را فروخته و به مشهد مقدس رفت و هفت جلد یادداشتهای روزانه را تقدیم کتابخانه رضوی نمود. برای قریه اسماعیل آباد از طرف دربار مباشر فرستادند و چهار هزار جلد کتاب را که هر کدامش زینت افزای یکی از کتابخانه های دنیا شده است در چهار هزار تومان حراج کردند. مجموعه سکه ها را به موزه گلستان بردند و بعد از ناصرالدسن شاه سوگلی های درباری هر کدام یکی از آنها را برای آویزان کردن بند ساعت برداشتند و چهل هزار تومان پول نقد را در بانک به حساب شاه قاجار تصرف کردند.

منبع:

خان ملک ساسانی، سیاست گران دوره قاجار، تهران، انتشارات بابک، 1378، ص 183

ناصرالدین شاه چگونه دارایی اعتماد السلطنه را تقسیم نمود؟/ از حراج کتابهای نفیس تا مصادره اموال