انقلاب مشروطه ایران فرصتی برای شناختن سره از ناسره بود؛ اینکه رفع استبداد به چه قیمیتی به دست خواهد آمد؛ آیا به ارزش افتادن هر چه بیشتر در دامن استعمار و یا مبارزه با دوگانه استبداد و استعمار به طور همزمان. این همان جایی بود که راه دو دسته از سران نهضت را از هم جدا کرد . . .

در بحث های مختلفی که درباره دوره حکمران رضا خان مطرح می شود برخی مطرح می کنند که رضا خان اگرچه به جهت سیاسی فوق العاده استبداد داشت و اساساً بنای حکومت کودتایی اش هیچ تناسبی با آزادی و دموکراسی نداشت اما به جهت اقتصادی اوضاع مردم ایران در آن مقطع زمانی بهبود یافت. موضوعی که واقعیت ندارد. نویسنده کتاب «گذشته چراغ راه آینده» در این رابطه می نویسد . ....

تردیدی نیست که عمده کشورهای اعزام‌کننده‌ی مستشار به دیگر کشورها، اهداف خاص استعماری و منافع ویژه‌ی اقتصادی و سیاسی خود را دنبال می‌‌نمایند. فلذا اولویت اول آنها، تأمین منافع و مصالحی است که عظمت کشورشان را تضمین می‌‌نماید. در حقیقت، هرگونه کمک مستشاران به کشورهای اعزام‌شونده نیز جزئی از این برنامه‌ی استعماری تلقی می‌‌گردد.

سیاست استعمارى انگلستان در هند و آسیاى جنوبى چنان اقتضا مى‌کرد که با دول مجاور هندوستان،مخصوصا ایران که از لحاظ موقعیت جغرافیایى و دست داشتن به معابر هندوستان و عظمت و قدرتى که در خاورمیانه داشت و بیش از سایر کشورها مورد توجه انگلستان بود،روابط دوستى برقرار سازد . . .

چهارم ماه می 1515 پرتغالی ها در جزیره ایرانی هرمز مستقر شدند و فصل تازه ای در تاریخ منطقه بازشد که عنوان آن را «مداخله غرب در خاور میانه و استثمار این منطقه» قرار داده اند که مهد تمدن بشر بوده است ـ فصلی که هنوز بسته نشده است. پاپ الکساندر ششم طبق فرمان مورخ چهارم می 1493 خود، جزایر شرق نصف النهار میانی اقیانوس اطلس را به پرتغالی ها و سرزمین های غرب ...