زینب معروف به «بی بی شاه زینب»، «زینب باجی»، «ده باشی زینب»، و «زینب پاشا» زاده یکی از محلات قدیمی شهر تبریز است که شهرتش از زمانی آغاز می شود که ناصرالدین شاه امتیاز خرید و فروش تنباکو را در قالب امتیاز رژی به انگلیسیها واگذار می نماید. تبریز نخستین شهری است که عکس العمل تندی نشان می دهد و پرچم مخالفت را بلند می نماید . . .
واقعه رژی، رویداد بسیار مهمی است. این واقعه را بسیاری از مورخان و تحلیل گران تاریخی، مقدمه انقلاب مشروطه می دانند. تحلیلی که دور از واقعیت نیست. واقعه رژی اولین قیام مردمی بر ضد دوگانه استعمار و استبداد است . با این حال عامل بسیار مهم دیگری باعث اهمیت این پدیده مهم در تاریخ معاصر ایران شده است . . .
در ماجرای نهضت تنباکو و قیام مردمی علیه لغو امتیاز ننگین رژی، ناصرالدین شاه به میرزا محمدحسن خان آشتیانی یکی از روحانیون مبارز تهران پیغام می فرستد که یا باید در مجامع و محافل عمومی به منبر برود و پیش روی همگان قلیان بکشد و تحریم استعمال دخانیات را بشکند و یا از تهران خارج شود. میرازی آشتیانی راه دوم را بر می گزیند و آماده حرکت از تهران می گردد . ...
رهبران بزرگ از آن رو تاریخ سازند که در لحظه ای حساس با اتخاذ یک سیاست یا تصمیم ریل تاریخ یک جامعه را به سمت و سویی خاص حرکت می دهند. آنچنان که میرزای شیرازی با یک حکم، تاثیر بسیار نهاد و روحانیت تشیع را بیش از پیش در خط مقدم مبارزه با استبداد و استعمار قرار داد . . .
عمدتا قیام ها و جنبش های بزرگ در همه کشورها، با جنبش هایی دیگر آغاز می شوند. از آن جمله اینکه جنبش تنباکو را می توان مقدمه ای برای جنبش مشروطه ایران دانست. نهضت تنباکو در شهرهای مختلفی ظهور و بروز داشت. من جمله تهران و اصفهان.
