رهبر معظم انقلاب در دیدار اخیر خود با نمایندگان مجلس خبرگان رهبری به متزلزل شدن و به چالش کشیده شدن پایه ‌های حکومت غرب در دنیا صحبت پرداختند. ایشان به طور عمده از دو پایه‌ علمی-ارزشی که پایه‌ی نظری تمدن غرب است و دیگری پایه‌ عملی یعنی سلطه‌ی نظامی و سیاسی غرب بر دنیا نام بردند. در این نوشتار مختصر برآنیم به تبیین این بخش از صحبت‌های ایشان بپردازیم....

در آن زمان اتحاد شوروی سعی داشت قراردادهایی زیر عنوان قرارداد عدم تجاوز با همسایگان خود امضا کند. یکی از این قراردادها را شوروی با لهستان امضا کرده بود و البته وقتی منافعش اقتضاء کرد در سال 1939 آن قرارداد را نادیده گرفت و به لهستان حمله برد...

در دوره ی حکومت قاجارها، تمامی دولتها و حتی شاهان قاجار چـاره ی توسعه و پیشرفت کشور را در همانند شدن‌ با‌ غرب (به عنوان غـیر) می دانستند ؛ اما همین تقلاها نـیز از آن جــا که ریشه در عمق نداشت راه به جایی نمی برد: «اولین کار در این زمینه ، آشنایی با فنـون نظامی‌ بود‌. تازه در‌ همین اواخر بود که ضرورت این امر احساس شد که پای چنـد فـن از فنون غیرجنگی ...

در عصر مشروطه بودند کسانی شعارشان این بود که ایران و ایرانیان باید سر تا پا غربی شوند و این مسئله را به طور جدی پی می گرفتند. پیشرفت غرب و عقب ماندگی ایران روی هم رفته سبب می شود تا نوعی نگاه افراطی در گرایش به غرب وجود داشت...

محمدرضا پهلوی همیشه به رای و نظر افکار عمومی دنیای غرب و همچنین اخباری که درباره وی و سلطنتش در مطبوعات خارجی انعکاس می یافت حساسیت زیادی داشت و به کوچکترین اشاره مطبوعات خارجی  در تمجید و یا نکوهش سلطنتش واکنش نشان می داد. یکی از سفیران شاه که از دانشگاههای امریکا فارغ التحصیل شده بود روزی ضمن دیداری که با محمدرضا شاه داشت متوجه شد که شاه سرشار از ...

سلطنت طلبان پس از پیروزی انقلاب و البته در حین انجام آن همیشه بر این مسئله پافشاری می کردند که رخداد انقلاب اسلامی کار خود غرب و به طور ویژه ایالات متحده بوده است. آنچه در ادامه می آید اشاره ای کوتاه به پاسخ آمریکایی ها در این زمینه است . . .

تغییر کارکردهای دولت در ایران را باید با گسترش حضور غرب در ایران تحلیل کرد. بدین ترتیب وظایف دولت در ایران گسترش یافت و بیشتر و بیشتر شد. بزرگ شدن دولت در ایران را نیز بر همین پایه می بایست گزارش کرد . . .

زمانی در ایران قحطی وجود نداشت و سبک و سیاق زندگی کشاورزی ایران به گونه ای بود که طی آن مردم به مقدار لازم اقدام به کاشت محصولاتی چون گندم می کردند؛ در حالی که پس از آن و با ورود کشورهای غربی و به طور خاص سبک زندگی کشاورزی ایران به سمت کالاهای تجاری چون تریاک رفت . . .

بین شکل گیری نظام سرمایه داری در غرب و گسترش شهرنشینی ارتباط مستقیم و پیوسته ای برقرار است. به عبارتی مهاجرت تدریجی و منطقی از روستا به شهر سبب پاگیری و تقویب طبقه سرمایه دار می شد. جالب اینکه روستاهای ایران تا مدتها از این رویه دور بود ولی آن زمانی که مهاجرت به شهر شروع شد شکل تصاعدی و غیرمنطقی به خود گرفت . . .

نخستین نشانه های استفاده از موسیقی غربی، متعلق به دوره صفویه است.در این دوره برخی از سازهای غربی، از جانب پادشاهان اروپایی به عنوان هدیه، به دربار صفوی ارسال شد. البته سیاست های فرهنگی شاهان صفوی بویژه شاه عباس اول نیز در ورود موسیقی غربی به ایران بی تأثیر نبود . . .

شیخ فضل الله نوری شاید با برخی از مفاهیم غربی که به اسلام ضربه می زند مخالف بود و آنان را برنمی تابید؛ اما آنچه از غرب با اسلام همراه و همگام بود را با کمال میل می پذیرفت. از جمله این ابزارهای جدید بانک بود. بانک از جمله نهادهای غربی بود که به ایران آمد و به تدریج جای خود را در کشور ما گشود . . .

مراوده تجاری ایران با کشورهای غربی در دوران پهلوی کاملاً یکطرفه بود. وضع به گونه ای بود که درآمدهای هنگفت حاصل از فروش نفت گاه برای خرید ادوات نظامی گران قیمتی هزینه می شد که پس از مدتی به دلیل نداشتن وسایل و لوازم یدکی زمین گیر می شدند. اسدالله علم در یادداشتهای روزانه خود در تاریخ 27 فروردین سال 1352 در این رابطه می نویسد . . .

نگاه حکومت پهلوی اول به مسئله کشف حجاب بسیار سطحی بود. به گونه ای که آنان علاج دردهای کشور را در کشف حجاب می دانستند. در واقع رضاشاه و نخبگان اطراف او به یکی از شاخص های ظاهری فرهنگ اروپا به مثابه یک اصل بنیادین در تحول غرب می نگریستند و از این رو بر اجرای آن بسیار مصر بودند . . .

ایران در دوره قاجار در قیاس با تمدن غرب روند زوال خود را در پیش گرفته بود. در فرایند عقب ماندگی ایران، بیشترین آسیب را مردم می دیدند که ناچار بودند به طور همزمان ظلم و جور داخلی و خارجی و به عبارتی استثمار ناشی از دو عامل استبداد و استعمار را تحمل کنند . . .

متاسفانه برخی رویکردها در بررسی رفتار ایالات متحده در ایران خوشبینانه است. به عنوان مثال به اعتقاد برخی زمانی که آمریکا دانست، شاه در میان مردم خود منفور است از او خواست از کشور خارج شود و تلاش کرد تا با انقلابیون وارد مذاکره شود و زمینه های روی کارآمدن آنها را تسهیل کند. این گزاره آخر بسیار بحث انگیز است. بخصوص آنکه در ماه های اخر حکومت پهلوی، امریکا،...

ناصرالدین شاه در سفر اروپا که به مسکو مسافرت نموده بود، در تماشاخانه «گاولین» برای اولین بار مراسم رقص باله را مشاهده نمود. رقص و لباس بالت بالرینها؛ که شلوار کش بافته ای چسبان و نازکی بر پا کرده بودند و روی انگشتان پا با نوای موزیک می رقصیدند؛ بشدت علاقه شاه قاجار را برانگیخت.

رضاخان در راستای تحقق بخشیدن به اهداف تجدد خواهانه خود و در ذیل قانون متحد الشکل کردن لباس مردان، اولین اصلاحات را از دربار پهلوی آغاز نمود و کارمندان دربار را به ملزم به پوشش های غربی و با همان کلاه پهلوی معروف خود نمود.

روابط ایران با تمدن غرب آثار و پیامدهای متفاوتی دربرداشته است. یکی از مهمترین این آثار، شروع رفت و آمد ایرانیان به اروپا است که به صورتهای مختلفی مانند تجارت، توریسم و مهم تر از همه اعزام دانشجو انجام گرفت. در این میان تجدد اروپایی جذاب ترین پدیده ای بود که دانش اموختگان ایرانی در فرنگ را تحت تاثیر قرار داد و آنان را شیفته خود ساخت.

رضاخان در راستای تحقق بخشیدن به اهداف تجدد خواهانه خود و در ذیل قانون متحد الشکل کردن لباس مردان، اولین اصلاحات را از دربار پهلوی آغاز نمود و کارمندان دربار را به ملزم به پوشش های غربی و با همان کلاه پهلوی معروف خود نمود.

روابط ایران با تمدن غرب آثار و پیامدهای متفاوتی دربرداشته است. یکی از مهمترین این آثار، شروع رفت و آمد ایرانیان به اروپا است که به صورتهای مختلفی مانند تجارت، توریسم و مهم تر از همه اعزام دانشجو انجام گرفت. در این میان تجدد اروپایی جذاب ترین پدیده ای بود که دانش اموختگان ایرانی در فرنگ را تحت تاثیر قرار داد و آنان را شیفته خود ساخت.