از عهد باستان تا مسابقات لیپتون

مقدمه

بازی با توپ تاریخچه ای چند هزار ساله دارد و گر چه به درستی معلوم نیست که نخستین بار ورزش فوتبال در کدامین نقطه از کره زمین متداول شده و چه کسانی آن را ابداع کرده اند.قوانین فوتبال مدرن و به شکل امروزی آن در کشور انگلستان وضع شد. نهاد اداره‌کننده فوتبال در جهان فیفا نام دارد که اغلب آن را به اختصار فیفا می‌نامند. معتبرترین مسابقه در این رشته ورزشی جام جهانی فوتبال نام دارد که هر چهار سال یک بار برگزار می‌شود. این رویداد هنگام برگزاری بینندگان زیادی دارد که شمار آن دو برابر بینندگان بازی‌های المپیک تابستانی است.

بازی فوتبال ورزشی است تیمی که در آن دو گروه یازده نفره در مقابل هم بازی می کنند و اغلب آن را پرطرفدارترین ورزش جهان می دانند. این ورزش در زمینی مستطیل شکل با پوشش چمن یا چمن مصنوعی انجام می گیرد که در انتهای عرضی دو ضلع آن دو دروازه قرار داده شده است. هدف وارد کردن توپ به دروازه حریف است. دروازه بان تنها کسی است که در این بازی حق دارد از دست ها و بازوهای خود برای گرفتن و مهار توپ استفاده کند. دیگر اعضای تیم توپ را اغلب با استفاده از پا و ضربه زدن به آن به گردش درمی آورند، گاه نیز ممکن است از سینه یا سر خود استفاده کنند. هر تیمی که بیش ترین گل را به حریف بزند برنده بازی است. اگر بازی در پایان با گل های برابر پایان پذیرد نتیجه بازی را مساوی اعلام می کنند یا این که بازی به وقت اضافی کشیده می شود و سپس ممکن است ضربات پنالتی تعیین کننده بازی باشد.

فوتبال سرگذشت جالبی دارد، چرا که تعداد بسیاری از تاریخ نویسان و مؤلفین ( بخصوص غربی ها) سعی کرده اند تا ثابت کنند فوبتال چه به طریق ابتدایی و اولیه، چه از نظر داشتن فوتبال دارای قوانین و رعایت اصول بازی، از کشور آنها آغاز شده و سپس به کشورهای دیگر رخنه کرده و رواج یافته است.از آن جمله اند کشورهای فرانسه و ایتالیا که خود را « پدر فوتبال» دانسته و مقابل ایندو، کشور انگلستان است که به جهت تدوین قوانین و ثبت بازیها در قرن هجدهم، خود را والاتر و برتر از دیگران می داند.

جام جهانی فیفا (که همچنین با نام جام جهانی فوتبال و یا بطور خلاصه، با نام جام جهانی شناخته می‌شود)، مسابقات حرفه‌ای فوتبال است که در ردهٔمردانوبیناعضایفدراسیونبین‌المللیفوتبال(فیفا) برگزارمی‌شود. اینمسابقاتازسال۱۹۳۰ بطور مرتب و هر ۴ سال یکبار برگزار می‌شود و تنها در سال‌های ۱۹۴۲ و ۱۹۴۶ و به علت جنگ جهانی دوم برگزار نشده‌است. قهرمان فعلی این مسابقات، کشور اسپانیاست که در مسابقات سال ۲۰۱۰ قهرمان شد. در حال حاضر، مسابقات در طی نزدیک به یک ماه و با حضور ۳۲ تیم بعلاوه کشور(های) میزبان برگزار می‌شود که به این مرحله از مسابقات، معمولاً مرحله‌ی نهایی جام جهانی گفته می‌شود. تیم‌ها برای ورود به مرحله نهایی جام، در طی ۳ سال قبل از آغاز آن، تلاش کرده و در نهایت به همراه کشور(های) میزبان در این مسابقات حضور پیدا می‌کنند.

تاکنون ۱۹ جام جهانی برگزار شده‌است و تنها ۸ کشور موفق به فتح این مسابقات شدند که کشور برزیل با ۵ قهرمانی، پرافتخارترین تیم این رقابت هاست. همچنین برزیلی‌ها تنها تیم در دنیا هستند که در تمام ۱۹ دوره رقابت‌ها حضور داشتند. ایتالیا با چهار قهرمانی، دومین تیم پرافتخار دنیاست و آلمان با ۳ قهرمانی، اوروگوئه و آرژانتین با ۲ قهرمانی و کشورهای انگلستان، فرانسه و اسپانیا ۶ کشور دیگری هستند که یکبار تجربهٔکسبعنوانقهرمانیرادارند.جام جهانی، پربیننده ترین رویداد ورزشی است طوریکه بازی فینال جام جهانی سال ۲۰۰۶ را که در کشور آلمان برگزار شد، ۷۱۵٫۱ میلیون نفر در سرتاسر دنیا به صورت زنده تماشا کردند. کشور برزیل در سال ۲۰۱۴ میزبان این بازیهاست و کشورهای روسیه و قطر به ترتیب در سالهای ۲۰۱۸ و ۲۰۲۲ میزبان رقابت‌های خواهند بود.

بطور کلی نام اولیه بازی فوتبال« سوله» و یا «جیکودل کالسیو» بوده است. اما فوتبالی که بطور کاملاً صحیح با قوانین مدون آغاز گردید، از انگلستان سرچشمه گرفته است.

32 قبل از میلاد

در چین و در دوران امپراتوری « چانگ تی» ( 32 قبل از میلاد) یک نوع بخصوص فوتبال بازی می شد که بنام « تسو چو» معروف بود و بوسیله توپ چرمی ، وبا پا انجام می شده است. این بازی بقدری جالب و دوست داشتنی بوده است که شعرا و تاریخ نویسان آن عصر، نام فوتبالیست های بزرگ را در اشعار و حماسه های خود آورده و از آنان به عنوان قهرمانان ملی یاد کرده اند. در کشور ژاپن، و در همان عصر ورزش دیگری شبیه فوتبال برگزار می شده که بسیار مقدس و مورد احترام مردم بوده است.

43میلادی

وقتی امپراطور رم کلاودیوس اول در سال 43میلادی انگلستان را فتح کرد سربازان رمی بازی «هار پاستوم» را در انگلستان رواج دادند.

693ش/ 1314م

در تاریخ 13 آوریل 1314 میلادی « ادوارد دوم» پادشاه انگلستان اعلامیه زیر را صادر و برگزاری فوتبال را منع کرد. متن اعلامیه چنین بود: «چون سر و صدا و صدمات زیادی به علت خشونت مثل تنه زدن و هل دادن برای گرفتن توپ های بزرگ بوجود آمده از طرف شاه فرمان صادر شد که خداوند این خشونت را منع کرده است و مجازات آن با زندان همراه خواهد بود. این ورزش، در آینده فقط می تواند در شهر انجام گیرد.»

728ش/ 1349م

در تاریخ 12 ژوئن1349 میلادی دستور داده شد که روزهای اعیاد، ورزش تیرو کمان و پرتاب نیزه به جای بازی احمقانه فوتبال، انجام شود.

945ش/ 1566 م

بازی هارپاستومکهازتمدنرومریشهگرفتهوبصورت«سوله»یا«چوله» در آمده بود رونق فراوان یافت و مردم به آن گرایش زیادی نشان دادند. در بازی «هارپاستوم» هدف بازیکنان بردن توپ به نقطه انتهایی زمین بازی قرار داشت. جالب آنکه طول زمین باندازه ای بزرگ بود که در ابتدا و انتهای آن دو کلیسا و بین کلیسا، اماکن عمومی و مجاور آن دهات قرار داشته است، بازی چوله معمولاً روزهای یکشنبه بعد از ظهر پس از اتمام مراسم مذهبی برگزار می شد . زمان بازی و جزئیات رقابت دو طرف بازی در کارناوال ها به ثبت می رسید . در زمان کوتاهی بازی «سوله» سخت مورد پسند مردم بریتانی و نروماندی قرار گرفت . در تاریخ فوتبال چنین ثبت شده است که این بازی در 16 اکتبر 1566 میلادی توسط سردار انگلیسی بنام « ویلیام فاتح» و بعد از جنگ«هستینگ» به انگلستان برده شد.

1202ش/ 1823م

در سال 1823 فوتبال به صورت ورزش رسمی و امروزی درآمد و به این ترتیب فوتبال خود را از بازی «را گبی» جدا نمود.

1242ش/ 1863 م

در تاریخ 26اکتبر سال 1863نمایندگان هفت باشگاه و دسته آزاد در لندن جمع شدندوفدراسین فوتبال انگلستان را تاسیس کردند. از این پس با مسابقات منظمی که در میان تیمها برگزار می شد شمار طرفداران فوتبال نیز در انگلستان رو به فزونی می نهاد و از طرف دیگر انگلیسها به هر نقطه از جهان که قدم می نهادند بازی فوتبال را معرفی و منتشر می کردند. در اواخر قرن نوزدهم فوتبال به قدری توسعه یافته بود که در بسیاری از کشورهای اروپای و برخی از کشورهای آمریکای لاتین مسابقات فوتبال به صورتی منظم جریان داشت.با توسعه فوتبال در آن کشور فوتبال توسط ملوانان، سربازان، تجار، مهندسین، و حتی توسط کشیشان انگلیسی به خارج از انگلستان برده شد و مورد توجه مردم قرار گرفت.دانشگاه کمبریج انگلستان نیز بازی فوتبال را رسما پذیرفت و قوانین خاصی برای آن به وجود آورد که به مقررات کمیریج معروف شد.این قوانین را تیمهای آزاد هم پذیرفتند و در بازیهای خود اجرا کردند.بعد از انگلستان، دانمارک دومین کشوری بود که در اروپا دارای سازمان ملی فوتبال شد.

1251 شمسی / 1872 میلادی

در سال ۱۸۷۲، نخستین مسابقه بین‌المللی فوتبال بین دو انگلیس و اسکاتلند و در گلاسگو انجام شد که با نتیجه مساوی بدون گل به پایان رسید.

1263ش/ 1884 م

دو برادر انگلیسی ساکن آرژانتین طی آگهی در روزنامه « بوینوس آیرس» خواستار تاسیس اولین باشگاه فوتبال در آرژانتین شدند و در اثر علاقه مردم به فوتبال در سال 1884 فوتبال در برنامه درسی دبیرستانی قرار گرفت.

1264ش/ 1885

در سال 1885 مسابقه بین آمریکای شمالی و کانادا انجام شد ؛ که از لحاظ زمانی اولین مسابقه بین المللی فوتبال می باشد.

1271ش/ 1892 م

در منطقه آسیا، هندوستان اولین کشور آسیایی بود که فوتبال را پذیرفت و یک نسخه از مقررات فوتبال در سال 1883 بآنجا رسید و در سال 1892 اولین مسابقه کاپ را برگزار کرد.

1283ش/ 1904 م

در اواخر قرن نوزدهم فوتبال به قدری توسعه یافته بود که در بسیاری از کشورهای اروپای و برخی از کشورهای آمریکای لاتین مسابقات فوتبال به صورتی منظم جریان داشت. در سال 1904 فدراسیون بین المللی فوتبال {فیفا}با مشارکت هفت کشور فرانسه، هلند، بلژیک، سوئیس، اسپانیا، دانمارک و سوئد تاسیس شد. انگلستان در ابتدا از پیوستن به این هفت کشور خودداری کرد اما سر انجام در سال 1946به آنها پیوست.

1284ش/ 1905 م

دومین مسابقه بین المللی بین دو کشور آرژانتین و اروگوئه انجام شد.

1279 تا 1285ش/ 1900 تا 1906 م

پس از افزایش محبوبیت فوتبال در آغاز قرن بیستم، این ورزش در المپیک‌های تابستانی ۱۹۰۰ و ۱۹۰۴ و المپیک میانی ۱۹۰۶ به عنوان ورزش ناظر (بدون اهدای مدال) شرکت کرد.

1287ش/ 1908 م

در المپیک تابستانی ۱۹۰۸ بالاخره فوتبال یکی از ورزش‌های رسمی گشت. مسابقات فوتبال در آن سال توسط «انجمن فوتبال» (فدراسیون فوتبال در انگلستان) برگزار می‌شدند و تنها بازیگران آماتور در آن شرکت داشتند و گاها بیشتر یک نمایش بود تا یک مسابقه. تیم ملی آماتورهای فوتبال انگلستان هم در المپیک ۱۹۰۸و هم در المپیک ۱۹۱۲ فاتح مسابقات شد.

1288ش/ 1909 م

با توجه به این‌که مسابقات فوتبال المپیک تنها بین تیم‌های آماتور برگزار می‌شد، مسابقات «نشان سر توماس لیپتون»‌ توسط «سر توماس لیپتون» در ۱۹۰۹ و در تورین برگزار شدند. این مسابقات معمولا به عنوان اولین تورنمنت جدی جهانی شناخته می‌شوند و اکثر باشگاه‌های خوب جهان از ایتالیا، آلمان و سوئیس در آن‌ها شرکت داشتند. تیم وست آکلند، تیمی آماتور از روستایی در شمال شرق انگلستان، فاتح این مسابقات شد. وست آکلند در مسابقات بعدی در ۱۹۱۱نیز قهرمان شد و بر طبق قوانین بازی‌ها، نشان «سر توماس» را تا ابد به خانه برد.

ادامه دارد....