بررسی عقلایی نظریه ولایت مطلقه فقیه

در مقدمه کتاب می خوانیم:

بررسی اصل موضوع ولایت فقیه و حتی بسیاری از مهره‌های بحث، جدید نیست؛ ولی دو نکته در این باره باید مورد توجه قرار گیرد: اول اینکه ابعاد بررسی مسائل و تعامل آن با سایر موضوعات علوم سیاسی، روزبه‌روز گسترده‌تر می‌شود و دوم اینکه نوع بررسی و ورود و خروج در کل نظریه و اجزای آن، دستخوش نوآوری‌های مثبت و منفی شده است؛ نوآوری‌های منفی منتقدان و نوآوری‌های مثبت طرفداران و مدافعان.

بنابراین دو گروه در این موضوع دچار اشتباهند؛ یکی منتقدانی که گمان می‌کنند هر سخنی را که در این زمینه طرح شده یا امکان طرح دارد، شنیده‌اند و به اصطلاحات جزئی یا کلی دست یازیده‌اند، و دیگری مدافعانی که می‌پندارند یک بار و برای همیشه تمام حرف‌ها را گفته‌اند. بررسی نظریه ولایت مطلقه فقیه دارای سه رکن و دو شیوه در بررسی است؛ سه رکن آن عبارتند از: 1. اثبات ولایت حاکم دینی؛ 2. اثبات لزوم فقاهت حاکم دینی؛ 3. اثبات مطلقه بودن اختیارات ولی فقیه (به عنوان حاکم دینی) . دو شیوه بررسی آن نیز عبارتند از: 1. بررسی عقلی و کلامی؛ 2. بررسی نقلی و فقهی.

در بخشی دیگر امده است:

به هرحال، بحث اصلی این است: آیا لازم است حاکم دینی ولایت داشته باشد؟ آیا لازم است حاکم دینی، فقیه باشد؟ اگر پاسخ این دو پرسش، مثبت است، اختیارات او چیست و از کجا تعیین می‌شود؟ نقش مردم در نظام سیاسی مبتنی بر ولایت فقیه چیست؟ آیا تنها وظیفۀ مردم تبعیت است یا رأی و نظر آنها نیز نافذ است؟ فعال بودن حضور مردم، چگونه با مطلقه بودن اختیارات ولی فقیه قابل جمع است؟ آیا پذیرش جمهوری اسلامی با پذیرش ولایت مطلقه فقیه منافاتی دارد؟ و در یک کلمه، معقولیت و مشروعیت نظام ولایت فقیه چگونه قابل اثبات است و در صورت اثبات آیا می‌توان ادعا کرد که اسلام پیام‌آور نظام سیاسی جدیدی برای بشریت است که در آن توزیع قدرت از الگویی جدید پیروی می‌کند (آنهم نظام سیاسی که مترقی‌ترین شکل ادارۀ جامعه و از نقایص سایر نظام‌های سیاسی مبرّا باشد) یا خیر؟