۰
plusresetminus
جام های جهانی فوتبال؛ از حاشیه تا متن(1)

اعدام الکس بخاطر جاسوسی

جام جهانی فوتبال که از سال 1930 تا امروز هرچهار سال یکبار برگزار شده، همیشه در کنار بازی ها با حاشیه های سیاسی، خشونت، مالی و... همراه بوده است. در این نوشته بیشتر بر آن شدیم علاوه بر مرور کلی تارخ برگزاری جام های جهانی نمونه هایی از این حواشی را در دوره های مختلف ذکر و یادآوری بکنبم.
اعدام الکس بخاطر جاسوسی
جام جهانی فوتبال مهمترین رویداد ورزشی جهان است که هر چهار سال یکبار برگزار می شود و توجه میلیون ها نفر از مردمان جهان را به خور معطوف می دارد. ایده برگزاری جام جهانی توسط ژول ریمه فرانسوی – سومین رئیس فیفا- مطرح شد. او در سال 1921 به سمت ریاست فدراسیون جهانی فوتبال (فیفا) رسید و به مدت 33 سال عهده دار این مسئولیت بود و به هنگام مرگش 85 کشور جهان به عضویت فیفا در آمده بودند.

در سال ۱۸۷۲، نخستین مسابقه بین‌المللی فوتبال بین دو تیم انگلیس و اسکاتلند و در گلاسگو انجام شد که با نتیجه مساوی بدون گل به پایان رسید. اما در آن سال‌ها فوتبال خارج از بریتانیای کبیر طرفدار زیادی نداشت. پس از افزایش محبوبیت فوتبال در آغاز قرن بیستم، این ورزش در المپیک‌های تابستانی ۱۹۰۰ و ۱۹۰۴ و المپیک میانی ۱۹۰۶ به عنوان ورزش ناظر (بدون اهدای مدال) شرکت کرد. در المپیک تابستانی ۱۹۰۸ بالاخره فوتبال یکی از ورزش‌های رسمی گشت. مسابقات فوتبال در آن سال توسط «انجمن فوتبال» (فدراسیون فوتبال در انگلستان) برگزار می‌شدند و تنها بازیگران آماتور در آن شرکت داشتند و گاهاً بیشتر یک نمایش بود تا یک مسابقه. تیم ملی آماتورهای فوتبال انگلستان هم در المپیک ۱۹۰۸ و هم در المپیک ۱۹۱۲ فاتح مسابقات شد.

در ۱۹۱۴ فیفا توافق کرد که مسابقات المپیک را به عنوان «مسابقات قهرمانی فوتبال آماتورها» به رسمیت بشناسد و مسئولیت برگزاری آن را به عهده بگیرد. این باعث شد که مسابقات فوتبال المپیک تابستانی ۱۹۲۴ به اولین تورنمنت فوتبال بین‌قاره‌ای بدل شود. اروگوئه قهرمان این مسابقات شد و در سال ۱۹۲۸ نیز مدال طلا را کسب کرد.

در ۲۸ می ‌۱۹۲۸ پس از طرحی که رئیس وقت فیفا،ژول ریمه، طراحی کرده بود، تصمیم گرفته شد که فیفا تورنمنت بین‌المللی خود را به پا کند. پیش از آن مسابقات بین المللی فوتبال فقط به المپیک محدود می شد که عموماً فوتبال زیر سایه ورزشهای دیگر قرار داشت. به دلیل تجربیات نه چندان موفقیت بار در برگزاری رقابت های فوتبال در عرصه بین المللی، ترتیباتی اتخاذ شد تا در جوار مسابقات المپیک، یک تورنمت بین المللی نیز برای ورزشکاران آماتور فوتبال برگزار شود. در سال 1929 به منظور برگزاری نخستین دوره جام جهانی و تعیین محل برگزاری بازیها، اعضای فیفا در شهر بارسلون گرد آمدند و اروگوئه قهرمان فوتبال المپیک 1924 را به مناسبت صدمین سالگرد استقلالش میزبان نخستین دوره جام جهانی در سال 1930 شناخته شد. البته اروگوئه تیمی به این مسابقات اعزام نمود که بسیار حرفه ای تر از بازیکنان آماتور بودند و آنان با نتایج خیره کننده ایی آمریکا (0-5)، یوگسلاوی (0-7)، فرانسه (1-5) و هلند (1-2) را شکست دادند و در فینال نیز 3 بر صفر سوئیس را شکست داده و به عنوان نخستین فاتح مسابقات جام جهانی خود را معرفی کردند. مجموعا ۱۳ کشور در این جام شرکت کردند – هفت تیم از آمریکای جنوبی، چهار تیم از اروپا و دو تیم از آمریکای شمالی .

برگزاری موفقیت آمیز این رقابتها از یک سو و اختلاف میان کمیته بین المللی المپیک و فیفا در تعریف بازیکنان حرفه ای و آماتور از سوی دیگر، فیفا را ترغیب نمود تا مسابقات جام جهانی فوتبال را از رقابتهای المپیک منفک سازد بدین ترتیب مسابقات جام جهانی شکل گرفت. در ابتدا جامی را  که به تیم قهرمان اهدا می شد "پیروزی" یا "جام جهانی" می نامیدند ولی از سال 1946 به پاس زحمات ژول ریمه جام را به نام وی"جام ژول ریمه" نامیدند.

اعدام الکس بخاطر جاسوسی

فرانسه در اولین دوره جام جهانی فوتبال (1930) کاپیتانی داشت به نام الکس ویلاپلان. بازیکنی که در خط هافبک بازی می کرد. در آن جام جهانی که در کشور اروگوئه برگزار می شد، فرانسه عالی کار کرد اما نتوانست به قهرمانی برسد. الکس ویلاپلان به همراه یارانش به وطن بر می گردند. چند سال بعد (1939)  آتش جنگ جهانی دوم برافروخته شد. آلمان و فرانسه نیز به جنگ یکدیگر رفتند و خرابی های بی شماری در اروپا پدید آمد. در سال های آخر جنگ، خبر عجیبی به دست رسانه های فرانسوی افتاد؛ ویلاپلان سال ها برای آلمانی ها جاسوسی می کرد و اطلاعات کشورش فرانسه را به آنها می فروخت! این خبر باعث شد اولین کاپیتان تاریخ فرانسه در جام های جهانی به دار اعدام  آویخته شود. حکم دادگاه، به سرعت اجرا شد تا دیگر هیچ کس هوس جاسوسی به سرش نزند، حتی فوتبالیست ها.

مسابقات سال ۱۹۳۴، در کشور ایتالیا برگزار شد. جاییکه برای اولین بار مسابقات دارای مرحله گروهی شدند. ۱۶ تیم در این دوره حضور داشتند که تا سال ۱۹۸۲، این تعداد تغییری نکرد. اروگوئه‌ای‌ها که از بازیهای ضعیف تیم‌های اروپایی در دوره‌ی گذشته ناامید شده بودند، این مسابقات را تحریم کردند. بولیوی و پاراگوئه نیز بدلیل مسائل مالی، در این مسابقات حضور پیدا نکردند تا برزیل و آرژانتین بدون برگزاری هیچ بازی‌ مقدماتی، در مسابقات حضور پیدا کنند. مصر نیز در این دوره، به عنوان نخستین تیم آفریقایی حضور پیدا کرد.  ایتالیایی‌ها نیز خود توانستند در این دوره از رقابت‌ها قهرمان شوند و تبدیل به نخستین تیم اروپایی شوند که قهرمان جام جهانی می‌شود.

مسابقات سال 1938، دوره بعدی رقابت‌ها نیز مجدداً در اروپا و در کشور فرانسه برگزار شد که موجب اعتراض کشورهای امریکایی شد و اروگوئه و آرژانتین مسابقات را تحریم کردند. همچنین برای نخستین بار اعلام شد که تیم‌های میزبان و قهرمان دوره قبل رقابت‌ها، بدون نیاز به برگزاری مسابقات مقدماتی، می‌توانند در این رقابت‌ها حضور یابند. بدین ترتیب کشور ایتالیا به عنوان قهرمان دوره قبل و فرانسه به عنوان میزبان، بطور مستقیم به جام جهانی صعود کردند. از انگلیس ها خواسته  شد تا در این مسابقات حضور پیدا کنند اما آنها نپذیرفتند تا مسابقات با ۱۵ تیم برگزار شود. فرانسوی‌ها که میزبان بودند، تبدیل به نخستین میزبانی شدند که موفق به کسب جام نشد. تیم ملی ایتالیا در نهایت موفق شد تا برای دومین بار پیاپی، قهرمان این رقابت‌ها شود. جام‌های ۱۹۴۲ و ۱۹۴۶ به دلیل وقوع جنگ جهانی دوم و پیامدهای آن برگزار نشدند.

سال ۱۹۵۰ بود که مسابقات دوباره از سر گرفته شد. مسابقات به میزبانی برزیل برگزار شد. تیم‌های بریتانیایی (انگلستان، اسکاتلند و ...)  که در ۱۹۲۰ از فیفا بیرون کشیده بودند اما در ۱۹۴۶ با دعوت مجدد فیفا به این فدراسیون بازگشتند و در این جام بازی کردند. این تورنمنت در ضمن شاهد حضور دوبارهٔ اروگوئه، قهرمان جام اول، بود که دو جام قبلی را تحریم کرده بود. اروگوئه در بازگشت خود مجددا قهرمان شد و در ضمن جام ۱۹۵۰ اولین و آخرین جامی بود که مرحلهٔ نهایی آن به صورت گروهی برگزار می‌شد و نه به صورت حذفی و در نتیجه قرار بود مسابقهٔ مشخص فینال نداشته باشد. گرچه صورت امتیازها به طوری شد که عملاً بازی برزیل و اروگوئه به صورت بازی فینال درآمد.

پا برهنه ها به بهشت نرسیدند

در جام جهانی 1950، کشور هند به عنوان اولین کشور آسیایی به جام جهانی رسید. مردم استعمارزده هند به قدری از این اتفاق خوشحال و شادمان بودند که سر از پا نمی شناختند و ماه ها جشن و سرور به پا کردند. قرار بود جام جهانی 1950 در کشور برزیل انجام شود و هندوها به برزیل سفر کنند اما پس از برآورد هزینه، مسئولان ورزش کشور هند از اعزام بازیکنان فوتبال این کشور به برزیل منصرف شدند چرا که عملا پولی در بساط نبود. بازیکنان هند نه پولی برای خرید بلیت سفر به برزیل داشتند و نه حتی برای خرید کفش و پیراهن ورزشی. این حادثه تلخ، کشورشان را به ورطه غم و اندوه فرو برد.

جام جهانی ۱۹۵۴ در کشور سوئیس برگزار شد و مسابقات برای اولین بار از طریق تلویزیون پخش شدند. شوروی که در مسابقات المپیک شگفتی ساز شده بودند، در این رقابت‌ها موفق نبودند. در مرحله یک چهارم نهایی مسابقات نیز پرگل ترین بازی تاریخ رقابت‌ها رقم خورد. جاییکه اتریش با وجود آنکه با ۳ گل از سوئیس عقب افتاده بود، در نهایت با نتیجه ۷-۵ موفق شد سوئیس را شکست دهد. در نهایت نیز آلمان غربی با برتری ۳-۲ برابر قهرمان المپیک، یعنی مجارستان موفق شد قهرمان مسابقات شود. این قهرمانی در حالی بدست آمد که آلمانی‌ها ابتدا با ۲ گل از حریف عقب افتاده بودند. به همین دلیل این مسابقه در آلمان، با نام «معجزه برن» معروف شده‌است.

جام جهانی ۱۹۵۸ در سوئد برگزار شد و برزیل توانست  قهرمان شود. برزیلی‌ها تبدیل به نخستین تیم تاریخ مسابقات شدند که در حالی قهرمان می‌شدند که مسابقات در یک قاره دیگر برگزار می‌شد. همچنین برای اولین بار، هر چهار تیم بریتانیایی موفق به حضور در مرحلهٔ نهایی مسابقات شدند. اتفاقی که، دیگر هرگز رخ نداد. همچنین در این مسابقات، پله به جهان فوتبال معرفی شد. وی در فینال ۲ بار گلزنی کرد.

در حالی شیلی میزبان جام جهانی ۱۹۶۲ بود که قبل از آغاز مسابقات، زلزله ویرانگر و ۹٫۵ ریشتری شیلی رخ داد و خسارات زیادی وارد کرد. این دوره از مسابقات بخاطر خشونت زیادش و بازیهای تدافعیش بسیار مشهور شد. برای مثال بازی ایتالیا با شیلی که با برد ۲-۰ شیلی همراه بود، به نام نبرد سانتیاگو معروف شد. دو روزنامه نگار ایتالیایی، مقاله‌ای تند درباره کشور میزبان نوشتند و در مسابقه نیز بازیکنان دو تیم به قصد مصدوم کردن بازیکنان حریف بازی می‌کردند و طوری که دو بازیکن از تیم ایتالیا نیز از بازی اخراج شدند. در نهایت و برای دومین بار پیاپی، برزیل موفق شد در فینال و با نتیجه ۳-۱ تیم چکسلواکی را شکست دهد و قهرمان مسابقات شود.

انگلستان که دارای نخستین فدراسیون فوتبال جهان است در حالی میزبان مسابقات 1966 شد که در بازی‌های جام‌جهانی چندان خوش ندرخشیده بود. 74  تیم در مرحله انتخابی شرکت کردند که 10 تیم از اروپا، 5 تیم از آمریکای‌جنوبی و 1 تیم از آسیا به مسابقات نهایی راه‌ یافتند.
دو تیم تازه وارد پرتغال و کره ‌شمالی شگفتی ‌سازان این دوره بودند. بازی این دو تیم از مشهورترین بازی‌ های تاریخ جام‌ جهانی است. بازی فینال این دوره از جام جهانی را آلمان غربی و انگلیس برگزار کردند و انگلیس با نتیجه 4-2 صاحب جام جهانی شد.

https://www.cafetarikh.com/news/20260/
ارسال نظر
نام شما
آدرس ايميل شما