آخرین فتح فلسطین بدست ایرانیان

جنگ های مذهبی ایران و روم یک سلسله جنگهای تمام عیار بیست وشش ساله بود که در سال های پایانی فرمانروایی ساسانیان روی داد.در سال 602 میلادی بین ایران زرتشتی و بیزانس مسیحی نبردهای سختی در گرفت. پس از 12 سال ایرانیان موفق شدند شهر مهم انظاکیه (هاتای در ترکیه امروزی) را از دست رومیان خارج کنند. بلافاصله سرتاسر سوریه بدست ایرانیان افتاد.خسرو پرویز دو لشگر مجزا یکی به فرماندهی شاهین بهمن به سمت قسطنطنیه و دیگری به فرماندهی شهربراز به فلسطین فرستاد. شاهین پاگرچه سراسر آناتولی را تصرف کرد ولی موفق به گشودن پایتخت(استانبول فعلی) نشد و از غصه عدم موفقیت دق کرد (یا کشته شد).از سوی دیگر شهربراز در سال 614 بیت المقدس (به عبری اورشلیم) را محاصره کرد. پس از مدتی شورشیان یهودی شهر با ساسانیان هم پیمان شدند و دروازه های شهر را برای ایرانیان گشودند. گزارش شده بین 60 تا 90 هزار تن از مسیحیان شهر کشته شدند. بیت المقدس در آتش سوخت و شهربراز برای ادب کردن مسیحیان صلیب واقعی عیسی مسیح را از میدان جلجتا خارج کرده به ایران فرستاد. ایرانیان بمدت 15 سال فلسطین را ضمیمه شاهنشاهی خود کردند و بلافاصله شهربراز مصر و شمال سودان را نیز تصرف کرد.پس از مدتی هراکلیوس به تلافی به ایران تاخت ولی در حوالی دستگرد (کردستان عراق فعلی) شکست خورد و راهی آذبایجان - سرزمین مقدس زردشتیان- شد. شهرهای تکاب و شیز و گنزک را به آتش کشید و آتشکده آذرگشسب (تخت سلمیان) را تخریب نمود.پس از آن در سال 629 بین ایران و روم قرارداد صلح منعقد شد و مرزها به زمان پیش از جنگ بازگشت. یک جنگ خانمان سوز بی نتیجه که تلفات بسیار زیادی برای هر دو طرف داشت. خسرو پرویز به دلیل فرار از شهر محاکمه و مخلوع و کشته شد. ایران دوران ضعف را پیش گرفت. هفت سال بعد اولین یورش های عرب های مسلمان (حکومت خلفای راشدین) به ایران آغاز شد.