کارنامه شهر کوفه در تاریخ عبرتهایی را پیش روی ما قرار میدهد که نگاه به آن خالی از لطف نیست، مانند ماجرای ورود حضرت مسلم بن عقیل(ع) به کوفه و تنها ماندن ایشان در شهری که داعیه طرفداری از امام را داشت.
شهر کوفه در 1375 سال پیش در پنجم شوال شاهد ورود نائب امام، مسلم بن عقیل(ع) بود، شهری که در کارنامه خود انواع نیرنگها، دسیسهها و توطئهها را به خاندان آلطه را در کارنامه خود به ثبت رسانده است.
اما از آنجایی که مردم این شهر از حضرت اباعبدالله الحسین(ع) خواسته بودند تا به این شهر بیایند و زمام امور را بر عهده بگیرند، به همین منظور امام حسین(ع) سفیر خود را به این شهر روانه کرد تا از نیت آنان اطلاع یابد.
اما چرا مسلم بن عقیل برای این مأموریت انتخاب شد، نشان از شایستگیهای فردی او دارد، مسلم(ع) داماد امام علی(ع) و برادرزاده حضرت است، در زمان خلافت عمویش متصدی منصبهای نظامی در لشکر اسلام شد و در دوران امام حسن(ع) هم در خدمت ایشان بود، سپس در زمان امامت امام حسین(ع)، وی به عنوان نماینده و برای بررسی اوضاع و گرفتن بیعت از مردم کوفه، عازم این شهر شد و توانست از 18 هزار نفر بیعت بگیرد.
امام حسین(ع) نامههایی به مردم کوفه به این مضمون نوشتند: «اما بعد، به تحقیق برادر و پسرعمویم و مورد اعتماد از اهل بیتم، مسلم بن عقیل را به سوی شما فرستادهام، ایشان را امر کردهام تا که برایم بنویسد که آیا شما را با هم، همدل و همداستان مییابد. پس به جانم قسم، امام نیست مگر کسی که به حق قیام کند».(ابصارالعین، صفحه 79)
هنگامی که مسلم وارد شهر کوفه شد، ابتدا در خانه مختار ثقفی(از بزرگان شیعه و داماد والی کوفه) سکنی گزید و بعد از اینکه مختار بزرگان شیعه و شیعیان را گردهم آورد، آن گاه مسلم، نامه امام حسین(ع) خطاب به مردم کوفه را قرائت کرد و همه از شوق گریه کردند.
به مناسبت سالروز ورود مسلم بن عقیل(ع) به کوفه اشارهای اجمالی درباره مزار پاک و مطهر سفیر امام حسین(ع) میشود:
حرم شریف حضرت مسلم(ع) در قسمت شرقی مسجد کوفه واقع شده است، بالای ضریح گنبدی قرار دارد که سطح بیرونی آن کاشی کاری شده است، حرم مسلم بن عقیل(ع) چندین بار مرمت، بازسازی و توسعه پیدا کرده است.
در سفرنامه ثیبور آمده از روی کتیبهای که بالای مرقد مسلم بن عقیل(ع) و هانی بن عروه قرار داشته، فهمیده میشود محمد بن محمود رازی و ابوالمحاسن بن احمد شیرازی در سال 681 هجری آن را بنا کردهاند، در سال 1380 قمری، صحن اطراف ضریح مسلم بن عقیل(ع) و قبر هانی بن عروه توسعه یافته و رواقهایی در آن ساخته شد؛ به طوری که هر دو مرقد را یک دیوار احاطه کرد.
در کتاب المراقد آمده شیخ طعمه کوفی، رئیس نگهبانان حرم، قطعههای ضریح دیگری را که متعلق به قبر حضرت مسلم(ع) بوده، نشان داده که تاریخ ساخت آن به سال 1055 هجری باز میگردد و آن طور که در یکی از کنارههای ضریح نوشته شده، زن بزرگواری به نام امّ آغاخان، آن را ساخته و وقف کرده است.
همچنین در ربیع الاول سال 1232 هجری، نواب حافظ محمد عبدالحی خان، حرم را تجدید بنا کرد. تاریخ تجدید بنای حرم در ضمن اشعاری که بیت آخرش «هی باب حطة فادخلوها سجّداً» آمده است که به حروف ابجد، 1232(همان سال تجدید بنا) میشود.
در سال 1384 هجری، حاج محمد رشاد مرزه، بنای مرقد و صحن را بازسازی کرد. در سال 1387 هجری، حاج محمد حسین رفیع بهبهانی کویتی به دستور مرحوم حکیم، گنبد را طلاکاری کرد.