تهران در دوره ناصرالدین شاه بیش از گذشته به لحاظ جمعیت و وسعت گسترش یافت و برای اینکه پایتخت برای ساکنان آن وضعیت مناسبتری به لحاظ سکونت پیدا کند، طرح های برای نوسازی و باسازی بافت شهری در نظر گرفته شد. نقشه
۰
تهران در11 جمادی‌الاول 1200 ه.ق. با ورود آقامحمدخان قاجار عملا پایتخت (مقر سلطنت، دارالسلطنه و سپس دارالخلافه) ایران شد. مساحت شهر در این زمان 5/7 کیلومتر مربع بود. توسعه تهران در زمان فتحعلی‌شاه، محمدشاه و اوایل سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار نیز در داخل محدوده حصار شاه طهماسبی ادامه یافت.
نقشه نازکوف، برزین نسخه روسی، برزین نسخه فارسی و نقشه کرشیش که در این کتاب مورد بررسی قرار گرفته‌اند همگی مربوط به دوره‌های مختلف تهران در محدوده حصار شاه طهماسبی است. در سال 1285 ه.ق. به‌دستور ناصرالدین‌شاه و به‌منظور توسعه شهر از اطراف، کار ساخت حصار (باستیون) جدیدی به دور حصار قدیم شهر آغاز شد و تا سال 1288ه.ق. به‌طول انجامید. حصار جدید که توسط «بُولر» فرانسوی معلم نظامی دارالفنون احداث شده بود 25/18 کیلومتر مربع مساحت داشت. این حصار جدید به «حصار ناصری» تهران معروف شد.
توسعه شهر تهران در دوره مظفرالدین‌شاه، محمدعلی شاه و احمدشاه قاجار تا به‌قدرت رسیدن رضاشاه پهلوی در محدوده حصار ناصری باقی ماند. با تصویب «قانون بلدیه» اولین طرح تهران تحت عنوان «نقشه خیابان‌ها» در 1309 ه.ش. به اجرا درآمد و زمینه‌های توسعه گستره تهران و آغاز تخریب حصار ناصری در 1311 ه.ش. فراهم شد. نقشه عبدالغفار و نقشه خیابان‌کشی (1309 ه.ش ـ1348 ه.ق) که در کتاب حاضر مورد بررسی قرار گرفته است مربوط به تهران در داخل محدوده حصار ناصری است.
نقشه تهران 1241 قمری - معروف به نقشه سروان ناسکوف
نقشه تهران 1268 قمری - معروف به نقشه برزین نسخه روسی
جزییات نقشه تهران 1275 قمری - معروف به نقشه کرشیش
منبع:جام جم
cafetarikh.com/news/28636
تگ ها
تمام حقوق محفوظ بوده و استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.