سنگ مزار امیر اویس در اردستان به عنوان یکی از زیباترین مقبرههای کهن ایران توسط گروهی ناشناس با هدفی نامعلوم تخریب شد.
شهر اردستان یکی از شهرهای باستانی و تاریخی کشور ایران است که دارای بیش از 4 هزار اثر تاریخی و 87 اثر ثبت شده در آثار ملی بوده که سه اثر آن نامزد ثبت جهانی شده است.
یکی از زیباترین و ارزشمندترین آثار تاریخی و دیدنی شهر اردستان سنگ مزار امیر اویس است که این سنگ را مردم اردستان به نام «سنگ سفید» میشناسند چون که از مرمر زیبایی که در نور آفتاب به سفیدی نقره میدرخشد، ساخته شده است.
عکس قدیمی از مقبره امیر اویس در اردستان
این سنگ کمنظیر و اعجابآفرین در 17 دیماه سال جاری توسط متجاوزان به میراث فرهنگی و آثار تاریخی مورد تجاوز قرار گرفته به طوری که سنگ عمودی آن تخریب گشته و موجب ناراحتی و تاسف دوستداران و علاقهمندان به میراث فرهنگی را فراهم کرده است.
کارشناس میراث فرهنگی در این رابطه در گفتوگو با خبرنگار فارس در اردستان با اشاره به اینکه سنگ سفید در گلزار شهدا محله محال واقع شده است، گفت: این سنگ مربوط به عهد صفویه و مربوط به یکی از حاکمان محلی شهرستان اردستان بوده که در درگیری و جنگ میان فرق مذهبی کشته شده است.
عکس سنگ قبر امیر اویس در اردستان پیش از تخریب
مهدی مشتاقی افزود: در سال 920 قمری و چندین ماه پس از جنگ چالدران، جنگی در شهرستان اردستان بین حاکم اردستان به نام امیر شمسالدین فرزند امیر جلالالدوله ملقب به امیر اویس و نماینده شاه عباس صفوی سلطان سید حسین به وقوع میپیوندد که هر دو نفر از بزرگان کشته میشوند و یکی از آنها به سمت اصفهان (سلطان سید حسین) و دیگری چون حاکم شهر (امیر اویس) به سمت شهر به خاک سپرده میشوند.
وی با تاکید بر اینکه در روی این مقبره دو سنگ بسیار زیبا و منقش شده در حالت عمودی و افقی نصب شده است، تصریح کرد: سنگ افقی مزین به اشعار حضرت حافظ و خواجوی کرمانی است که 400 سال قدمت آن است و سنگ عمودی دو متر و 75 سانتیمتر ارتفاع آن است که در حدود 1.5 متر از دل خاک بیرون است.
تخریب مقبره امیر اویس در اردستان
این فعال فرهنگی بیان کرد: مقبره امیر جلالالدوله چند روز پیش متأسفانه توسط ناآگاهان به امر میراث فرهنگی با پتکهای آهنین تخریب شده است.
وی با تاکید بر اینکه این متجاوزان گوشهای از هویت ملی، مذهبی و تاریخی این شهر را از بین بردند، اضافه کرد: این سنگ یکی از زیباترین سنگهای در حال حاضر کشور بود که بیرحمانه آن را تخریب کردهاند و نسلی را از آگاهی از آن در بوتهای از فراموشی سپردند.
مشتاقی ادامه داد: من به عنوان نماینده کوچکی از گروه نویسندگان این شهرستان و این مرز و بوم پهناور تاریخی از مسئولان ذیربط تقاضامندم این امر را به عنوان زنگ خطری برای آثار تاریخی دانسته و نسبت به سایر آثار تاریخی تدابیر امنیتی بیندیشند.
ویگفت: از نیروهای نظامی و امنیتی درخواست عاجزانه و عاجلانه جهت رسیدگی به این پرونده جهت شناسایی عاملان را داریم تا آنها به اشد مجازات برسند.
این محقق و نویسنده کتاب «اردستان در گذر تاریخ» با اشاره به اینکه آثار تاریخی هویت ملی و مذهبی جمهوری اسلامی است، اظهار کرد: باید نسبت به پاسداشت و نگهداری این آثار توسط خود مردم اقدام شود و این فرهنگ باید نهادینه شود.
یک کارشناس میراث فرهنگی نیز در این رابطه به خبرنگار فارس گفت: این سنگ زیباترین سنگ قبر ایران است که به نوبه خود بینظیر بوده و بعد از گذشت 515 سال توسط گروهی ناشناس با هدفی نامعلوم مورد تجاوز قرار گرفته است.
احسانالله هاشمی بیان کرد: این اقدام ناشایست را محکوم کرده و از مقامات قضایی درخواست پیگیری داریم.
دبیر انجمن دوستداران میراث فرهنگی اردستان نیز پیرامون این اقدام اظهار کرد: این اثر تاریخی یکی از شاخصترین بناهای تاریخی است که مورد بازدید گردشگران خارجی و داخلی قرار میگرفته است.
عباسقلی قاسمی با اشاره به اینکه دوستداران آثار تاریخی و میراث فرهنگی پس از شنیدن این خبر تاسف بار از مسئولان قضایی درخواست پیگیری دارند، تصریح کرد: از مسئولان میراث فرهنگی درخواست داریم نسبت به تکمیل مقبره و نصب درب و پنجره اقدامات لازم را انجام دهند.
تخریب سنگ قبر امیر اویس در اردستان
سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اردستان نیز در رابطه با تخریب این سنگ با ارزش در اردستان گفت: امیر اویس سردار عصر اسماعیل صفوی در 17 رمضان سال 920 هجری قمری کشته شده است و در گورستانی موسوم به سلطان در غرب اردستان مدفون است.
محمدرضا صدوقی با اشاره به اینکه مزار امیر اویس دارای دو قطعه سنگ قبر عمودی و افقی بوده است، تصریح کرد: این سنگ از مرمر سبز و بسیار نفیس است که متاسفانه در 17 دیماه متجاوزان به آثار تاریخی پس از عبور از حصار و دیوار آجری اطراف مزار اقدام به خورد کردن و تخریب قطعه سنگ عمودی کرده و خساراتی به قطعه سنگ افقی وارد کردهاند.
وی با بیان اینکه این عمل غیر فرهنگی اخلاقی خسارت جبرانناپذیری به میراث فرهنگی تاریخی کشور وارد کرده است، بیان کرد: نمایندگی میراث فرهنگی شهرستان اردستان به محض اطلاع از وقوع این حادثه با نظر فرماندار جلسه شورای تامین شهرستان تشکیل و اعضا پس از تبادل نظر از محل بازدید کردند.
سرپرست اداره میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری اردستان با اشاره به اینکه با دستور مدیر کل میراث فرهنگی اصفهان طرح دعوی و شکایت در محاکم قضایی شهرستان آغاز شده و پرونده در حال پیگیری است، گفت: به محض شناسایی این متجاوزان، برخورد موثر و قاطع قضایی صورت خواهد گرفت.
وی یادآور شد: اداره میراث فرهنگی اردستان زیر نظر معاونت میراث فرهنگی ادارهکل استان اصفهان و با همکاری کارشناسان مرمت سنگ و اشیای تاریخی در استان در اسرع وقت نسبت به بازسازی این شاهکار تاریخی اقدام خواهند کرد.
اینگونه آثار تاریخی که در واقع هویتهای فرهنگی و تاریخی هر شهر به حساب میآیند نیاز به مراقبت و نگهداری بیشتری دارند و باید اقدامی قاطع در این رابطه صورت بگیرد تا دیگر شاهد اینگونه رفتارها و اهانتها به آثار تاریخی و میراثی نباشیم.
لازم به ذکر است این اثر تاریخی در سال 1364 به شماره 1699 در فهرست آثار ملی به ثبت رسیده است.