آیت‌‌الله حاج شیخ عبدالحسین تهرانی «شیخ العراقین» (متوفی ۱۲۸۶ق) از فقیهان نامدار معاصر با ناصرالدین شاه قاجار محسوب می گردید که به دقت نظر، اندیشه صائب و همت بلند شهره بود.
۰
شیخ عبدالحسین بعد از تکمیل تحصیلات در نجف اشرف به تهران آمد و مصدر امور شرعی قرار گرفت. وی تألیفاتی نیز دارد. از جمله ترجمه «نجاة العباد» و تألیف کتابی در «طبقات روات» که ناتمام مانده است. ایشان در تهران، به عنوان یک مجتهد دینی به اعمال خلاف شرع ناصرالدین شاه قاجار اعتراض و به همین دلیل شاه درصدد برآمد او را به صورت محترمانه ای از پایتخت خویش دور کند. بنابراین وقتی شیخ تمایل خویش را برای سفر به عتبات و تعمیر مرقدهای مطهر اعلام کرد، شاه قاجار با کمال میل پذیرفت و او را با اموال زیادی راهی عراق کرد.
شیخ العراقین در سال 1274 یا 1276 ق. وارد عراق شد و مورد استقبال امرا و حکام شهرهای این ناحیه قرار گرفت. او بلافاصله تعمیر، بازسازی و ساخت اماکن جدید در حرم ائمه اطهار (ع) را در شهرهای مختلف عراق شروع کرد. فعالیت های عبدالحسین تهرانی و آثاری که او در کربلا ایجاد کرد عبارتند از: طلاکاری گنبد امام حسین (ع) که سومین طلاکاری گنبد محسوب می شود، وسعت دادن صحن حرم مطهر از سمت غربی که به شکل فعلی درآمده است و ساخت ایوان بزرگ قبله به طول 36 متر که سرتاسر حرم حسینی را از جانب قبله فرا گرفته است. این ایوان دارای 12 ستون بلند است که از چوب جنگلی ساخته شده اند و سقف ایوان با نقاشی های بدیع و دیوارهای آن با کاشی های قیمتی مزین گردیده است. علاوه بر این موارد، ساخت مسجدی در قسمت بالای سر حضرت که به مسجد ناصری شهرت یافته در همین دوره صورت گرفته است. علاوه بر کربلا، شیخ عبدالحسین، گنبد «عسکریین» در سامرا را تذهیب کرد و ایوان، ستون و سقف آن را تعمیر و کاشیکاری کرد. وی در حرم کاظمین نیز تعمیراتی صورت داده است.
لازم به ذکر است که شیخ العراقین، مورد اعتماد و عنایت خاص امیرکبیر قرار داشت و امیر، که از گوهرشناسان روزگار بود، علاوه بر ارجاع محاکمات شرعی دیوان به محضرش «در مطالب مشکله و امور معضله با او مشورت» می‌کرد و حتی برای تعیین نام فرزندان شاه، از استخاره هایش مدد می‌گرفت. عباس اقبال، با اشاره به «ارجاع محاکمات» از سوی امیر «به محضر جناب شیخ العراقین»، می‌گوید: روز بروز «عقیده او نسبت به جناب شیخ افزون می‌گردید» .سپس با نقل داستانی درباره نحوه آشنایی امیر با شیخ می‌افزاید: پس از آن آشنایی، امیر «همواره در ترویج شیخ اقدامات کافی نمود و روز به روز در عقاید او نسبت به شیخ می‌افزود تا آن که محل وثوق امیر شد و طرف مشاوره در بعضی از امور مشکله گردید». به نوشته فریدون آدمیت در دوران صدارت امیر همه دعاوی که جنبه شرعی داشت و به دیوانخانه رجوع شده بود، به محضر شیخ عبدالحسین احاله می‌گردید. داوری او قطعی بود. براین اساس شیخ عبدالحسین وصی یک سوم اموال میرزا تقی خان امیرکبیر بود و با استفاده از این اموال مسجد و مدرسه ای در تهران ساخت که تا سال ها دایر بود و طلاب علوم دینی از آن استفاده می کردند. شیخ عبدالحسین در سال 1286 ق. در کاظمین فوت کرد. جسد او به کربلا منتقل شد و در گوشه شمال غربی صحن مقدس در مقبره ای که برای خود آماده کرده بود دفن گردید. وی دارای پنج فرزند پسر بود که برخی از آنها نیز جزء علما محسوب می شوند. شیخ در کربلا دارای کتابخانه ای بزرگ و غنی بود که کتاب های خطی و نفیس بسیاری در آن نگه داری می شد و بعد از فوتش اغلب آنها پراکنده گردید.
منابع:
1-آقا بزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعه، ج 2: 713.
2-صدر، تکمله امل المل، 712.
3-مدرس، ریحانه الادب، ج 3: 329.
4-قمی، فوائر الرضویه: 246، 225.
5-سفرنامه عتبات ناصرالدین شاه: 97.
منبع: قدس آنلاین
cafetarikh.com/news/32017
تگ ها
تمام حقوق محفوظ بوده و استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.