تمرکزگرایی در سازمان لشگری و کشوری در شیوه مالکیت ارضی تأثیر گذارد. املاک خاصه که متعلق به دربار بود گسترش یافت و از مالکین محلی خلع ید شد. تبدیل زمین‌‌ها به املاک سلطنتی باعث افزایش بهره‌کشی و بالارفتن مالیات‌ها بود.
۱
روی کار آمدن صفویان، عامل تغییرات گسترده‌ای بود که پیش از آن وجود نداشت. صفویان حکومت متمرکزی را به وجود آوردند که این تمرکزگرایی باعث تغییراتی در ساختار اقتصادی، مالکیت و تغییر الگوهای شهرنشینی شد. این تغییرات پیش از آن در کمتر حکومتی وجود داشت:
«تمرکزگرایی در سازمان لشگری و کشوری در شیوه مالکیت ارضی تأثیر گذارد. املاک خاصه که متعلق به دربار بود گسترش یافت و از مالکین محلی خلع ید شد. تبدیل زمین‌‌ها به املاک سلطنتی باعث افزایش بهره‌کشی و بالارفتن مالیات‌ها بود. املاک گیلان و مازندران جزء املاک شاهی شد. بالا رفتن مالیات‌ها شورش دهقانان را در پی داشت. این روند باعث آبادی مراکز کشور و تباهی حاشیه‌‌های کشور شد. جمعیت اصفهان از هشتاد هزار نفر به ششصد هزار نفر رسید اما نزدیک به هفتاد هزار نفر از آذربایجان و ارمنستان و ناحیه نخجوان و یک صدهزار نفر از گرجستان به داخل ایران تبعید و صنعتگران و کشاورزان از نواحی حاشیه‌‌ای به داخل ایران منتقل شدند. حکام و مباشران وظیفه اصلی خود را رضایت شاه و دربار می‌دانستند و به همین دلیل در اواخر قرن ۱۷ شمار شاکیان در پایتخت افزایش یافت و مدام مردم ایالات برای شکایت به دربار روی می‌‌آوردند اما شکایات آنان بی‌نتیجه می‌‌ماند.»
منبع: علیرضا ثقفی خراسانی، سیر تحولات استعمار در ایران، مشهد، نشر نیکا، 1375، ص 49
cafetarikh.com/news/49451
تگ ها
تمام حقوق محفوظ بوده و استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.