میتینگ اعتراضی به قرارداد 1919

بعد از آنکه خبر انعقاد قرارداد پنهانی کاکس- وثوق منتشر شد مردم به اشکال مختلف به اعتراض علیه آن دست زدند. یکی از اشکال اعتراضاتی که به این قرارداد صورت گرفت، برپایی میتینگ‌های اعتراضی است که عمیدی نوری در خاطرات خود به یکی از آنها اشاره کرده است:

«دکـتر عـلی سـیاسی کـه آن روز میرز اعلی خان سیاسی نامیده‌ می‌شد یکی از میتینگ دهندگان بود که از طـرف مـدرسه سیاسی به ایراد نطق و اعتراض علیه انگلیسی‌‌‌ها می‌پرداخت. آن روز در وسط میتینگ باران تندی در گرفت. عد‌‌‌ه‌ای می‌خواستند متفرق شوند یک مرتبه مرحوم ضیاءالواعظین که روزنامه‌ای هم منتشر‌ می‌کرد فریاد زد: «ما از باران‌‌‌‌‌‌ نمی‌‌ترسیم هرگز‌‌‌‌‌‌ نمی‌‌ترسیم» آن وقت مردم ایستادند. باران را تحمل کردند تا میتینگ تمام شد. همچنین یاد دارم روز دیگر از طرف ما محصلین دارالفنون تظاهر دسته جمعی پیش آمد که سراسر خیابان نـاصریه را فرا گرفته بودیم. دولت به شهربانی دستور داده بود اجتماع ما را متفرق سازند. رئـیس نظمیه وقت موسوم به وستداهل که یک کارشناس امور شهربانی از کشور سوئد بود با ِهیکلی درشت و سر و مژگان سپید و چشم‌‌‌های زاغ و صورت قرمز خود در حالی که اسب تنومندی سوار بود از جلو و افسران و افر اد سوار نظام نظمیه دنبال او از مـیدان توپخانه به خیابان ناصریه سرازیر شده میان جمعیت ما اسب تازی کردند. از آن طرف هم افراد پیاده شهربانی دروازه خیابان ناصریه به مـیدان تـوپخانه را بسـته پشت سـر و جلوی آن آماده باش ایستاده بودند. یکی از دانشجویان به نام نصراالله اردلان که قد کوتاه و صدای رسا و نطق گویایی داشت علیه آن‌‌‌ها به ایراد نطق پرداخت که او را گرفتند و ما را متفرق نمودند.»

منبع: ابوالحسن عمیدی نوری، یادداشت‌‌‌‌‌‌های یک روزنامه‌نگار، جلد 1، تهران، مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، 1383، صص 45- 46