در بحث های مختلفی که درباره دوره حکمران رضا خان مطرح می شود برخی مطرح می کنند که رضا خان اگرچه به جهت سیاسی فوق العاده استبداد داشت و اساساً بنای حکومت کودتایی اش هیچ تناسبی با آزادی و دموکراسی نداشت اما به جهت اقتصادی اوضاع مردم ایران در آن مقطع زمانی بهبود یافت. موضوعی که واقعیت ندارد. نویسنده کتاب «گذشته چراغ راه آینده» در این رابطه می نویسد . ....
مراوده تجاری ایران با کشورهای غربی در دوران پهلوی کاملاً یکطرفه بود. وضع به گونه ای بود که درآمدهای هنگفت حاصل از فروش نفت گاه برای خرید ادوات نظامی گران قیمتی هزینه می شد که پس از مدتی به دلیل نداشتن وسایل و لوازم یدکی زمین گیر می شدند. اسدالله علم در یادداشتهای روزانه خود در تاریخ 27 فروردین سال 1352 در این رابطه می نویسد . . .
خوردن غذا توسط مقامات سیاسی همواره با آداب و تشریفات خاصی همراه بوده است. این امر به ویژه اگر آن شخص پادشاهی از پادشاهانقاجار آنهم ناصرالدین شاه باشد بسیار پرطمطراق تر است. دوستعلی خان معیرالممالک در کتاب خود در ذیل عنوان «آداب ناهار و شام اندرون» در این رابطه می نویسد . . .
زندگی مردم ایران در دوره قاجار به تدریج از منظر اقتصادی رو به وخامت نهاد. مردم روزهای سختی را تحمل می کردند؛ جالب اینکه این مسئله حتی به رویت خارجی ها نیز رسیده بود و آنها بر اساس شاخص هایی مد نظر خود واقعیت های زندگی اقتصادی مردم ایران نیز می سنجیدند. یکی از این راه ها سنجش وزن سکه هایی بود که دست مردم بود . . .
فرار سربازان از پادگان ها در اوج جریان انقلاب اسلامی، ضربه بزرگی به حکومت پهلوی وارد کرد. فرار سربازان بیش از پیش عدم مشروعیت این حکومت را نشان می داد و چون سربازان بخشی از بدنه نظامی کشور بودند، این امر بیش از هر چیز وضعیت بغرنج رژیم را نشان می داد. آیت الله خامنه ای از جمله افرادی بود که در جریان فرار سربازان، هم و تلاش زیادی را در جهت کمک آنان مصروف ...
رهبران بزرگ از آن رو تاریخ سازند که در لحظه ای حساس با اتخاذ یک سیاست یا تصمیم ریل تاریخ یک جامعه را به سمت و سویی خاص حرکت می دهند. آنچنان که میرزای شیرازی با یک حکم، تاثیر بسیار نهاد و روحانیت تشیع را بیش از پیش در خط مقدم مبارزه با استبداد و استعمار قرار داد . . .
سند فوق بیانگر تبریک موفقیت دانشگاه پهلوی در امور آموزشی و معرفی آن بعنوان دانشگاه نمونه می باشد. لازم به ذکر است که تأسیس دانشگاه پهلوی به عنوان بزرگترین دانشگاه خاورمیانه با شناخت از وضعیت خاص این منطقه صورت گرفت . . .
عین السلطنه در کتاب روزنامه خاطراتش در ذیل عنوان «ششصد زن پادشاه سیام» می نویسد: صبح قدری کتاب خواندم. بعد با سلیمان میرزا باغ حضرت والا رفتم . . . بیچاره سیمیها که گرفتار فرانسه ها شده اند و نزدیک است ولایت سیام را بگیرد، مثل «تون کن» و سایر جزایر آنجا. انگلیسیها خیلی اوقاتشان از این مسئله تلخ شد و نتوانستند کاری کرد . . .
در میان اشعار مذهبی بسیار زیادی که تاکنون سوده شده است شاید بتوان شعر معروف محتشم کاشانی «باز این چه شورش است» را پر اقبال ترین شعر مذهبی به شمار آورد. درباره سرودن این شعر توسط محتشم کاشانی روایتهای مختلفی شده است. با اینحال روایتی که در ادامه می آید به نظر به واقعیت نزدیک تر است . . .
زنان ناصرالدین شاه یکی از موضوعاتی بوده که همواره توسط عوام و خواص علاقمند به تاریخ معاصر ایران مورد توجه قرار گرفته است. درباره برخی از زنان ناصرالدین شاه ازجمله سوگولی تاکنون مطالب متنوعی در منابع گوناگون درج شده است. با اینحال درباره دیگر زنان این شاه قاجار شناخت چندانی وجود ندارد. نوه دختری ناصرالدین شاه در یادداشتهای خصوصی خود درباره ناصرالدین ...
قحطی بزرگ واقع شده در ایران در فاصله سالهای 1917 تا 1919 میلادی را باید هولوکاست واقعی در تاریخ معاصر ایران و جهان به شمار آورد. قحطی ای که در نتیجه آن حدود نیمی از جمعیت ایران تلف شد. نکته جالب توجه و شرم آور آنکه دولتهای غربی و پیروز جنگ اول جهانی از جمله بریتانیا در مجموعه مذاکرات خود در ورسای با تائید این قحطی به ذکر دلایلی برای توجیه آن پرداخته ...
دوران نخست وزیری امیرعباس هوایدا (1343 تا 1356) سخت ترین برهه سانسور و کنترل سازمان یافته مطبوعات و روزنامه ها را تجربه نمود و ارباب مطبوعات و نویسندگان جراید اساساً در چهارچوب تعیین شده از سوی ساواک و مجموعه حاکمیت قلم فرسایی کرده و نشریات خود را چاپ و منتشر می کردند. بدین سان مطبوعات همواره سایه سنگین ساواک را بر روی فعالیتهای خود احساس می کردند....
حافظه تاریخی ایرانیان در حوزه فرهنگ در عصر پهلوی با جشنهای 2500 ساله پیوند خورده است. جشنهایی که به عنوان نمادی از تجملگرایی، حیف و میل اموال عمومی، تضاد طبقاتی و جدال فقر و غنا بستری برای نزاع بر سر تداوم حیات نظام سلطنت فراهم آورد. هدف شاه از برگزاری چنین جشنهایی یافتن هویتی بود که بتواند پشتوانه آنان باشد و بتواند تمایزشان را با دیگر سلسلهها ...
در این سند صورت اسامی اعضای ستاد عملیاتی بزرگداشت صدمین سالگرد تولد رضا شاه بنیانگذار سلسله پهلوی مشاهده می شود. ظاهرا تدارک برگزاری مراسم سالگرد تولد در دودمان پهلوی آنقدر سخت و ثقیل بود که می بایست جمعی از سران ارتش در برنامه ریزی آن سهیم می بودند . . .
مظفر بقایی را باید یکی از مهمترین شخصیتهای تاریخ معاصر ایران و در عین حال مرموزترین آنها دانست. درباره رفتارهای دوپهلو و موذیانه این شخصیت تاریخی تاکنون مطالب متنوعی مطرح شده است. آبادیان در کتاب زندگینامه سیاسی مظفر بقایی درباره اهانت بقایی به آیت الله بروجردی مرجع عالیقدر جهان تشیع می نویسد . . .
پس از قتل ناصرالدین شاه توسط میرزا رضا کرمانی ولوله عجیبی در شهر بر پا می شود. اتفاق آنقدر بزرگ بود که بسیار یاز مردم و رجال سیاسی در بهت فرو رفته بودند و چندان به فردای بدون ناصرالدین شاه برایشان قابل تصور نبود. عین السلطنه این اوضاع پر تنش را اینگونه روایت می کند:
بسیاری تلاش می کنند تا با بیان این نکته که سفارت انگلستان تمایل به پناه دادن به شیخ فضل الله نوری داشته است، او را شخصیتی معرفی کنند که با حمایت از استبداد محمدعلی شاه، منافع روسیه در ایران را تامین می کند. اما واقعیت چیزی غیر از این است. شیخ فضل الله نه طرفدار محمدعلی شاه بوده و نه طرفدار روسیه. جرج چرچیل (مدیر اداره ی شرقی سفارت انگلیس در عصر مشروطه) ...
در میان انواع لقبها و مناصبی که در دربار قاجار وجود داشت؛ عکاس باشی اولین لقب حاصل از رواج فن عکاسی در دربار سلطنتی قاجار بود و دارنده این لقب دارای برترین مقام فنی در رشته عکاسی محسوب می شد. این لقب برای اولین بار از سوی ناصرالدین شاه . . .