کشف حجاب ، ترفند تاریخی استعمار در جهان اسلام

جوان و تاریخ- خط رمان

یکی از طرحهای استعماری که از اواخر قرن شانزدهم و از آغاز قرن هفدهم توسط قدرتهای استعماری برای سلطه بر کشورهای اسلامی به کار بسته شد ، تلاش برای زدودن آثار فرهنگ و ارزشهای اصیل اسلامی از سطح جامعه بود. درواقع باتوجه به تجربهای که غرب از رویارویی با مسلمانان در اندلس داشت ، ار دیگر از طریق زنان وارد کارزار شدند و با عملیاتی نمودن ایده کشف حجاب سعی در استثمار جهان اسلام داشت. آنها به این نتیجه رسیدند که باید در فکرها رسوخ کرد و آن را تغییر داد و همگام و موافق با خود نمود تا بتوان با کمترین هزینه و کوتاهترین زمان سالها بلکه قرنها در مستعمره حکومت کرد و بهره برد. و برای تغییر دادن فکرها هیچ چیز بهتر از توجه دادن آن به ظواهر فریبنده دنیوی و مشغول کردن آن به شهوت نیافت‌.

1863 م / (1242 ش)/ سلطنت اسماعیل پاشا در مصر و شکل گیری نهضت آزادی زنان

اسماعیل پاشا پس از گذراندن تحصیلات خود در اروپا در سال 1863 م (1242 ش) بر تخت سلطنت نشست و برای این‌که بتواند ملت خود را در شاهراه و جریان به اصطلاح ترقی و تمدن در آورد، متوسل به افکار غربیان شده‌، در این زمینه شهرت یافت؛ به طوری که یک سال بعد از سلطنتش به فرانسه رفت و مورد استقبال گرم و بی‌سابقه قرار گرفت‌.

1863 م (1242 ش) / قلم فرسایی غربگرایان مصری در مدح کشف حجاب

و از سال 1863 م (1242 ش) شروع به رسمیت بخشیدن به نهضت آزادی زنان کرد و عده‌ای از روشنفکران غربی و قلم به دستان مزدور در ترویج آن نهایت تلاش و جدیت را کردند از آن جمله‌: تیمور عایشه‌، شاهزاده نازلی و قاسم بیک امین بودند. قاسم امین به نوشتن کتب و مقالاتی در این زمینه پرداخت و جمله پرمعنی‌: «شرط هر تحولی رفع حجاب است‌» از اوست‌.

1266ش/ سفر ناصرالدین شاه به مسکو و دستور تغییر لباس زنان حرمسرا

بدین ترتیب که در سال 1266ش وی به روسیه سفر می‌کند و ضمن دیدار از نقاط تماشایی مسکو به تئاتر کارولین می‌رود. لباس بالرینهای این تآتر توجه ناصرالدین شاه را جلب می‌کند. در برگشت به ایران دستور می‌دهد زنان حرم‌، این مدل لباس جدید را که برای او بسیار تازگی داشت بپوشند.

1930 ـ 1935 م [1309 تا 1314 ش‌]/ جنگ قاطعانه فرانسویان با حجاب در الجزایر

در الجزایر، نیروهای اشغالگر فرانسه مبارزه عظیمی را علیه حجاب و بالاخص چادر شروع کردند و متنوع‌ترین و قوی‌ترین تدارکات خود راتجهیز کردند. مردم استعمار زده‌، مبارزه منفی خود را بر علیه این اقدامات شروع کرده و نشان دادند. مسئولین فرانسوی در الجزایر مأموریت داشتند اصالت ملی و دینی الجزایریان را نابود ساخته و تمام شکلهای زندگی را که ممکن است از نزدیک یا دور واقعیت و اصالت ملی را خاطر نشان مردم سازد، تجزیه کرده از هم بدرند و حداکثر کوشش خود را بر مسئله چادر تمرکز دادند و جنگ قاطع خود را علیه آن بین سنوات 1930 ـ 1935 م [1309 تا 1314 ش‌] آغاز کردند.

1922 م [1301 ش‌] / اتاتورک و دمیدن روح غربگرایی در جهان اسلام

در ترکیه پس از آن که در سال 1922 م [1301 ش‌] مصطفی کمال پاشا که بعداً به آتاترک (یعنی پدر ترک‌) لقب یافت‌، توانست سلطان محمد ششم پادشاه عثمانی را شکست داده و رهبری ترکها را در جنگ استقلال به دست گرفته و بالاخره در سال مذکور جمهوری ترکیه را تأسیس کند و شروع به اسلام‌زدایی نمود در اول امر خلافت را منسوخ ساخت سپس دادگاههای شرع را منحل و قوانین غربی را جایگزین نظام شریعت کرد؛ پس از آن مدرسه‌های دینی را تعطیل و موضوع‌های اسلامی را نیز از برنامه درسی دانشگاهها و دبیرستانها حذف نمود و در قانون اساسی که کشور را اسلامی اعلام کرده بود، دست برد و کشور را لامذهب معرفی کرد؛ سپس دستور داد زنها کشف حجاب کنند و مردان تغییر کلاه به سبک اروپایی دهند. تعطیلی جمعه را لغو و یکشنبه را به شیوه غربیان جایگزین آن کرد. خط ترکی را که با حروف عربی و فارسی نوشته می‌شد به خط لاتین تغییر داده‌، حتی تاریخ هجری را به میلادی تبدیل کرد و سرانجام جدایی دین از سیاست را جزء اصول حکومت شمرد.

1305 شمسی/ پیدایش جمعیت بیداری نسوان در ایران

در اواخر سال 1305ش جمعیتی به نام بیداری نسوان در تهران تشکیل گردید. در همین ایام در شیراز مجله‌ای به نام دختران ایران منتشر گردید. جمعیت نسوان وطن‌خواه هم مجله‌ای به همین نام انتشار می‌داد و نسبت به دیگر گروه‌ها هم فعالتر بود.

1927 م (1306 ش)/ پیدایش جمعیت نسوان در افغانستان به دستور امان الله

در افغانستان امان الله خان پادشاه آن کشور پس از سفر به اروپا در سال 1927 م (1306 ش) و دیدار با سران آن کشورها و ستایشهای معنی دار و سیاستمدارانه و مؤذیانه از او و برگشتن به افغانستان اقدامات خود را شدت بخشید و در تابستان 1928 م [1307 ش] انجمن حمایت نسوان تشکیل داد و دوازده نفر از وکلای زنان کابل ادارة انجمن را به دست گرفتند و شروع به تبلیغ و ترویج بی حجابی کردند و به قول مهدیقلی هدایت‌: «پادشاه افغان امان‌الله خان به تقلید کمال پاشا دست به تجدد اروپایی زده است‌. آن هم آنچه به سلیقة اراذل و دوره‌گردان بولوار پسندیده است و به مراحل‌، دور از اموری که مایة تعالی قوم است‌. برای خودنمایی که منم که کلاه خود را عوض کرده‌ام‌، در اروپا چرخی زده حال از راه ایران به وطن خود، مراجعت می‌کند.»

1929 م [1308 ش‌]/ حضور امان الله خان در ایران و کشف حجاب همسرش

امان‌الله خان با زنش (ملکه‌) در سال 1929 م [1308 ش‌] از ایران دیدن کردند و بی حجاب بودن ملکه افغانستان در افکار عمومی اثر بدی بخشید پس از بازگشت به کشورش‌، مردم بر سر تغییر کلاه و کشف حجاب علیه او قیام کرده و از سلطنت عزل شد.

1309 شمسی/ برگزاری اولین کنگره زنان شرق با شرکت زنانی از ایران‌

در سال 1309 علاوه بر جلسات کوچک در داخل ایران و کشورهای مسلمان‌، اولین کنگره زنان شرق با شرکت زنان شرقی با حضور زنانی از ایران‌، ترکیه‌، افغانستان‌، مصر، عراق‌، ژاپن‌، هند، چین‌، سوریه‌، لبنان‌، حجاز، نجد، جاوه و غیره در شهر دمشق پایتخت سوریه تشکیل گردید و قرار شد دو سال بعد این کنگره در ایران برگزار گردد.

1313ش/ سفر شوم رضاخان به ترکیه و دیدار با آتاتورک

در سال 1313 رضا خان عازم ترکیه شد و با مشاهده تغییراتی که رژیم لائیک ترکیه به رهبری مصطفی کمال آتاتورک در جهت غربی کردن جامعه مسلمان ترکیه اجرا کرده بود، تحت تاثیر قرار گرفته و شدیدتر از گذشته در راستای اسلام زدایی و بویژه حجاب زدایی گام برداشت.

بهمن 1313 / حضور دختران بدون حجاب در مراسم افتتاح دانشگاه تهران

در بهمن 1313، در افتتاح دانشگاه تهران، به دختران دستور دادند که بدون حجاب به تحصیل مشغول شوند. اقدامات رضاخان در این جهت، واکنش و مخالفت های زیادی از سوی مردم به رهبری روحانیت را باعث شد که از جمله مهمترین آنها می توان به سرکوب قیام مسجد گوهرشاد و کشتار مردم مظلوم اشاره کرد.

1313/ شمسی/ رونمایی از کلاه جدید پهلوی

رضاخان از سال 1313 با تغییر و حذف کلاه پهلوی به کلاه شاپو (لگنی‌) دگرگونی مورد نظر خود را به اجرا گذارد و زمینه نهایی را برای کشف حجاب فراهم می‌نماید.

17 دی 1314/ ابلاغ رسمی قانون کشف حجاب زنان

حدود شش ماه پس از فاجعه مسجد گوهرشاد، رضا خان با بی اعتنایی به علما و مردم، در روز 17 دی 1314 در جشن فارغ التحصیلی دانشسرای مقدماتی دختران در تهران، قانون کشف حجاب زنان را به طور آشکار و رسمی اعلام کرد و خود به اتفاق همسر و دخترانش که بدون حجاب بودند، در این جشن که به ابتکار علی اصغر حکمت، وزیر معارف و فراموسونر معروف تشکیل گردید، شرکت و سخنرانی کرد و دوره ای سیاه برای زنان ایران در تاریخ شروع شد. ماموران رضاخان در اجرای این قانون، شب و روز در کوچه ها و خیابان ها گشت می زدند و هر جا زن باحجابی را می یافتند، با خشونت چادر و روسریش را برمی داشتند و مردها را مجبور می کردند تا زن هایشان را سر برهنه به خیابان ها و مجالس ببرند.

1314/ تشکیل کانون بانوان ایران به عنوان اقدام تثببیت کننده کشف حجاب

در سال 1314 ش کانونی بنام کانون بانوان تأسیس شد ریاست این کانون به عهده صدیقه دولت آبادی یکی از غرب دوستان مشهور قرار داده شد. دولت‌آبادی از جمله زنانی بود که چند سال قبل از کشف حجاب رسمی‌، بی حجاب از خانه خارج می‌شد. در همین سال کنگره زنان مسلمان در تهران تشکیل شد و موادی را به تصویب رساند. روزنامه‌ها و مجله‌ها و جراید مختلف کشور که تقریباً همگی آنها تحت مراقبت شدید اداره سانسور شهربانی قرار داشتند و مدیران آنها همه از عوامل وابسته به فراماسونری و حکومت رضا خان و یالااقل دوست داران فرهنگ غرب بودند، با ارائه مقالات و اخبار و عکسهای زنان بی حجاب و گاه عریان زمینه‌ها را با کمال جدیت آماده می‌کردند .