روزی که دولت لندن به دنبال نفت و سلطه، «بغداد» را تصرف کرد

جوان و تاریخ- کشکول

نیروهای انگلیسی که با هدف بیرون آوردن بین النهرین از دست عثمانی وارد این سرزمین شده بودند از سوم مارس 1917 (12اسفند 98 سال پیش) حمله به شهر بغداد را آغاز کردند و این شهر هشت روز بعد (11 مارس) به تصرف آنان درآمد.از نظر انگلیسی ها بغداد کلید تصاحب نفت عراق و سلطه بر سرزمین های عربی و کلید آسیای غربی بشمار می رود. منطقه بغداد از زمان تأسیس تیسفون و استقرار پایتخت ایران در آنجا در سال 135 پیش از میلاد مرکز قدرت در شرق بوده است. پس از اشکانیان و ساسانیان، عباسیان آنجا را پایتخت خود قرار دادند و دولت عثمانی با دادن امتیازات فراوان به ایران، بغداد را از آن خود کرده بود. همه تلاش سلاطین عثمانی ـ از آغاز کار این دودمان که خودرا خلیفه مسلمین سنّی اعلام کرده بودند، تصرف بغداد بود و می خواستند که با در دست داشتن بغداد جانشین عباسیان شناخته شوند. عثمانی ها، عملا از بغداد بود که بر مناطق عربی شرق مصر حُکم فرمایی می کردند.در جریان جنگ انگلستان با عثمانی برسر عراق، نیروهای عثمانی بسختی مقاومت کردند و در چند نبرد ازجمله زد و خورد مدائن (نه چندان به دور از طاق کسری) واحدهای انگلیسی را به عقب رانده بودند. حکومت انگلیسی ها بر بغداد آسان نبود و دائما گرفتار بپاخیزی، شورش و زد و خورد بودند.انگلیسی ها بودند که 9 دهه پیش عراق را از سه ایالت مختلف المذهب و نژاد امپراتوری منحله عثمانی به وجود آوردند، مرزهایش را طبق سیاست خود ـ استخوان گذاردن لای زخم ـ ترسیم و نام قدیمی ایرانی آن (اِراک = ایراک) را برآن نهادند. در دوران ساسانیان، ایالتی که تیسفون (پایتخت) در آن واقع شده بود و تمامی کویت را در بر می گرفت «اراک، به کسر الف» خوانده می شد. تعیین مرزهای مسئله دار عراق و ایران بویژه در اروند رود (شط العرب) کار انگلیسی ها است که در مارس 1970 نزدیک بود کار به یک جنگ تمام عیار میان ایران و عراق بکشد زیراکه ایران قرارداد 1316 هجری را که در آن خط القعر (تالوِگ ـ وسط المیاه) اروند رود تعیین نشده بود و کشتی ها باید با اجازه بصره وارد این رود می شدند و راهنمای عراقی می داشتند لغو کرده بود. منطقه بصره و نواحی شیعه نشین شرق دجله تا اواخر عهد زندیه و منطقه سلیمانیه تا زمان سلطنت محمدشاه قاجار وابسته به ایران بودند. مسائل امروز از آسیای جنوبی تا آفریقا نتیجه همان مرزبندی ها و کشورساختی های استعمار اروپایی است.