اسنادی از قیام 30 تیر

با تقدیم عین مرجوعه شماره 905 از ساعت 17 روز 4 ماه جاری به مناسبت روز هفتم شهدای روز 30 تیر ماه 1331 از طرف تهرانیهای مقیم مشهد مجلس ختمی در میدان دقیقی منعقد، عده زیادی از طبقات مختلف و هیات و جمعیت های وابسته به موتلفین اسلامی برای همدردی و تسلیت به مجلس آمده. مبلغین با تلاوت آیات قرآن و ذکر مصیبت و قرائت اشعاری که به مناسبت واقعه روز 30 تیر ماه 31 سروده شد بود با خانواده های شهدا اظهار همدردی و از مسببین واقعه اظهار تنفر نمودند.

از ساعت 7 صبح تا ساعت نیم بعد از ظهر روز 4 ماه جاری در بست پایین خیابان مدرسه خیرات خان مجلس تعزیه داری برای شهدا روز 30 تیر واقعه تهران بر قرار و اتفاق سوئی رخ نداده است.

خاطره 30 تیر را گرامی می داریم

سی تیر یکی از روزهای درخشان تاریخ مبارزات مردم میهن ما، روز شکست ارتجاع و پیروزی مردم است. روزی است که ارتجاع تا دندان مسلح بالاخره در مقابل عزم راسخ هزاران هزار مردم ستم کشیده میهن ما وادار به عقب نشینی شد.

توطئه مشترک شاه و قوام این دو عامل سرسپرده امپریالیسم عقیم ماند و دکتر مصدق بنا به اراده خلق مجددا به روی کار آمد. دکتر مصدق قبلا در جریان مبارزات ملی شدن صنعت نفت علیه امپریالیسم انگلیس به سمت نخست وزیری ایران انتخاب شده بود. ولی از همان ابتدا دربار به مثابه عامل اجرای مطامع امپریالیست ها برای سرنگونی حکومت دکتر مصدق می کوشید.

مصدق برای کوتاه کردن دست دربار و کنترل ماشین دولتی خواستار عهده داری وزارت جنگ شد. شاه با خواست دکتر مصدق شدیدا مخالفت کرد و مصدق که از پشتیبانی مردم برخوردار بود استعفا داد. در روز 27 تیر استعفای دکتر مصدق از رادیو اعلام شد و قوام السلطنه از جانب شاه به عنوان نخست وزیر معرفی گردید. اما مردم ایران متحد و یکپارچه علیه حکومت دست نشانده قوام السلطنه قیام کردند. روز 30 تیر در سرتاسر ایران مردم به عنوان پشتیبانی از حکومت دکتر مصدق علیه دربار و قوام دست به تظاهرات زدند. عده ای در ادارات پست و تلگراف متحصن شده و حتی بسیاری از مردم شهرستان ها کفن پوشیده عازم تهران شدند. در تهران در میدان بهارستان، خیابان اکباتان و خیابان شاه آباد زد و خورد های خونین بین نیروهای ارتش ژاندارمری و مردم در گرفت که در نتیجه آن بسیاری از مردم به شهادت رسیدند.