ناقض حقوق بشر، منتقد حقوق بشر می‌شود

شاه به گواه نهادهای بین‌المللی حقوق بشر، یکی از بزرگترین ناقضان حقوق بشر در دنیا بود. با این حال او همواره سایر کشورهای دیگر را به دلیل نقض حقوق بشر مورد انتقاد قرار می‌داد و از نهادهای داخلی می‌خواست در این موارد به انعکاس آن خبرها بپردازند، در حالی که هر گونه انتقاد از وضع حقوق بشر در ایران، کاملاً ممنوع بود و منتقدین به سرعت دستگیر و زندانی می‌شدند.
«شنبه ۱۱ دی ۱۳۵۵: صبح در کاخ اختصاصی شرفیاب شدم. نزدیک دو ساعت و نیم شرفیاب بودم. شاهنشاه نطقی را که باید در دانشگاه پهلوی راجع به خودشان ایراد کنم ملاحظه و بعضی ملاحظات فرمودند. منجمله راجع‌به قوام السلطنه، قدری در تعریف زیاده‌روی کرده بودم. فرمودند: اینها که نوشته‌ای درست نیست، زیرا که به هر حال قوام با خود مختاری آذربایجان در مسکو موافقت کرد، خدا خواست طور دیگر شد. بعد هم فرمودند: به عربستان سعودی حمله کن و بگو اینها که هرگز حقوق بشر را رعایت نکرده و نمی‌کنند و برای دزدی ساده دست می‌برند، روزنامه‌های آزادیخواه آمریکا حرفی به آنها نمی‌زنند. ولی ما ناقض حقوق بشر هستیم. عرض کردم: آیا مصلحت است غلام که وزیر دربار شاهنشاه هستم، چنین حمله‌ای بکنم؟ فرمودند: عیبی ندارد. پدرسوخته‌ها، هم به خودشان و هم به ما، خیانت کردند. عرض کردم: امر می‌فرمایید، اطاعت می‌کنم و فردا آنچه نوشتم به نظر مبارک خواهم رساند ولی در غلامی مصلحت نمی‌بینم. به قول سعدی هر گزندی که توانی به دشمن مرسان، شاید که روزی دوست تو گردد. با عصبانیت فرمودند، نه، باید هر طور شده پدرشان را دربیاورم. دیگرمن عرضی نکردم»

منبع: امیراسدالله علم، یادداشت‌های علم، ویراستار علینقی عالیخانی، ج 6، تهران، انتشارات مازیار ـ معین، 1393، ص 385