انسجام اجتماعی در اوج قحطی

سرمایه اجتماعی امری است که می تواند در زمانه بی ثباتی به کار آید. در این شرایط حتی اگر روابط دولت و جامعه خوب نباشد، انسجام درونی جامعه بار مشکلات را کاهش می دهد. نمونه ای از وضعیت در زمانه جنگ جهانی دوم در ایران نیز بوده است:
«در سالهای پس از شهریور 1320 نان و آب و خواربار گاهی در حد قحطی نایاب بود؛ خود من با آنکه دوران دبیرستان را می گذرانیدم و گرفتار درس و بحث مدرسه بودم، روزها می شد که ساعت ها در صف دکان نانوایی برای گرفتن یک قرص نان سیلو آلوده به سوسک و حشرات دیگر در انتظار به سر می بردم. مردم بر اثر جنگ و کمیابی آذوقه گرسنه بودند و دلفگار، اما هیچ وقت ندیدم از دست یکدیگر چیزی بقاپند و یا آنکه به آذوقه و ماکولاتی که جلوی مغازه در کنار خیابان گسترده شده بود، نگاه چپ بیندازند؛ چه رسد به آنکه بروند و خانه مردم را بگیرند و زن و بچه مردم را شبانه در کنار خیابان رها کنند.»

منبع: حسین شهید زاده، راه بی بازگشت، تهران، انتشارات اطلاعات، 1390، ص 199