سند زیر دو موضوع مهم را به وضوح آشکار میکند: نخست آنکه «حسنعلی منصور» با چراغ سبز آمریکاییها و حمایت «محمدرضا پهلوی» مدتها قبل از رسیدن به نخست وزیری خود را برای تصدی این پست آماده کرده بود. دومین موضوع این سند دخالت مستقیم محمدرضا پهلوی در امر انتخاب نمایندگان مجلس میباشد.
حسنعلی منصور فرزند علی منصور (وزیر و نخستوزیر عصر پهلوی) و نوهٔ دختری حسن رئیس ظهیرالملک (حکمران و دولتمرد عصر قاجار و پهلوی) بود.
جالب اینجاست که پدر و پسر را عمال بیگانه در کشور به مقام نخست وزیری رساندند. در نوروز ۱۳۲۹ منصور با حمایت روشن سفارت و شخص سفیر بریتانیا یعنی لوروژتل، پس از ساعد مراغهای، نخستوزیر شد، زیرا انگلیسیها او را قادر به ...
دایره مخالفان و ویژگیهای آنان از نظر ساواک کاملاً متفاوت از واقعیات بود. ساواک مخالفان دربار و مسئولین را به خوبی زیر نظر داشت. در مواردی رقبای احزاب نیز به خوبی شناسایی میشدند و اگر لازم میشد صدای برخی از مخالفان خاموش میشد.
هویدا مهمترین گزینه نخستوزیری بعد از منصور بود. نام او دقیقا بعد از ترور منصور بر سر زبانها افتاد و گویا این موضوع ناشی از دلایلی چون برخورداری از حمایت دربار و برخی از سازمانها و نهادهای بینالمللی بود.
بسیاری هویدا را جایگزین مناسبی به جای منصور نمیدانستند. این تفاوتها علاوه بر آنکه شامل شم سیاسی بود، ویژگیهای ظاهری دو طرف را نیز در برمیگرفت. چنانچه در مقام مقایسه، بسیاری محتاط و محافظهکارتر از منصور میدانستند
«حسنعلی منصور» نخستوزیر پهلوی اول بهمنماه سال ۴۳ در حال ورود به مجلس شورای ملی هدف گلوله «محمد بخارایی» از اعضای گروه فدائیان اسلام قرار گرفت و از پا درآمد.
سرهنگ گراتیان یاتسویچ رئیس دفـتر سـیا در ایران،یک آمریکایی یـوگسلاوی الاصـل و اجارهنشین حسنعلی منصور بود و از نزدیک در جریان جلسات و پیشرفتهای کانون مترقی قرار داشت.
در یکی از اسناد به جای مانده از دوران پهلوی دوم مقامات امنیتی وقت به ارائه گزارشی درباره سوء قصد به حسنعلی منصور پرداخته اند. در یکی از این گزارشها نکات جالبی درباره شعبان جعفری آمده است.
«بعد از شنیدین خبر سوءقصد عدهای در جلو بیمارستان میگریستند» در این عکس شعبان جعفری (معروف به شعبان بیمخ) نشان داده شده که در حال گریه است (هیچ یک از سایر افراد که در عکس هستند به جز شخص فوق در حال گریه نمیباشند.).
امام علاوه بر این سخنرانی، اعلامیهای منتشر و بار دیگر به افشای خیانت شاه، دولت و مجلس پرداختند. امام در این اعلامیه کاپیتولاسیون را «سند بردگی ملت ایران»، «اقرار به مستعمره بودن ایران» و «ننگین ترین و موهن ترین تصویب نامه غلط و دولتهای بی حیثیت» نامیدند.
روز اول بهمن 1343 حسنعلی منصور نخست وزیر وقت در مقابل مجلس شورای ملی هدف تیراندازی محمد بخارایی عضو جمعیت فدائیان اسلام قرار گرفت و به بیمارستان منتقل شد .
در تیرماه 1343 محمدرضا شاه به آمریکا رفت و مورد استقبال گرم مقامات آمریکایی قرار گرفت. در مسائلی که مورد بحث و تبادل نظر طرفین قرار گرفت اعطای کمک های نظامی آمریکا، منوط به وضع مقررات قضایی و مصونیت نظامیان آمریکا شد. پس از بازگشت شاه از آمریکا ، لایحه مزبور در مجلس سنا طرح شد.
شهید حاج صادق امانی در دادگاه، دلاورانه از خود و مشی انقلابی اعضا دفاع کرد و با اشاره به حوادث خونین 15 خرداد 42 گفت: «ما با بررسی اوضاع به این نتیجه رسیدیم که پاسخ به این مسأله از لوله تفنگ میتواند خارج شود.» سرانجام در پگاه 26 خرداد 1344 شمسی، حاج صادق امانی، محمد بخارایی، مرتضی نیکنژاد و رضا صفارهرندی، به جرم قتل نخست وزیر اعدام شدند و به لقاءاللَّه ...