تهران در آغاز روستایی نسبتاً بزرگی بود که میان شهر بزرگ و نام آور آن زمان، شهر ری و کوهپایههای البرز جای گرفته بود. ری که در تقاطع محورهای قم، خراسان، مازندران، قزوین، گیلان و ساوه واقع شده به سبب مرکزیّت مهم سیاسی، بازرگانی، اداری و مذهبی از قدیم مورد نظر بوده و مدّعیان همواره این مرکز راهبردی را مورد تهاجم و حمله قرار میدادهاند.
دروازه یوسف آباد غربی ترین دروازه تهران در باروی شمالی بود. محل این دروازه در حدود تلاقی خیابان انقلاب و چهارراه کالج بود.سه دروازه در باروی جنوبی شهر، از شرق به غرب به ترتیب، شاه عبدالعظیم، غار، خانی آباد+ دروازه ماشین دودی (راه آهن).
دروازه خراسان در حدود میدان خراسان قرار داشت. این دروازه در دیوار باروی شرقی شهر و جنوبی ترین دروازه شرقی قلمداد می شد.سه دروازه در باروی غربی شهر، از شمال به جنوب به ترتیب: باغ شاه، قزوین، گمرک
دروازههای تهران، به بناهای مستحکم و رفیع و فضاهای شهری اطراف آنان اطلاق میشد که در گذشته در نقاطی از حصار و برج و باروی شهر تهران ساخته شده بودند. ساخت این بناها ظاهراً از عصر صفویه در تهران آغاز شده و تا پایان پادشاهی ناصرالدین شاه قاجار تداوم یافتهاست. اما از آن پس دروازههای تهران همگی روی به خرابی گذاشتند نابود شدهاند.
در طهران یا تهران قدیم دروازه های متعددی وجود داشته که با خندقی محافظت میشده اند. با تخریب دیوارها و خندق و حتی دروازه ها، هنوز بعضی دروازه ها در ادبیات مردم حضور دارند. یکی از مشهورترین دروازه های تهران، دروازه شمیران بود.