دکتر حشمت از بهترین یاران و همراهان میرزا کوچک جنگلی بود. او در راستای تحقق آرمان های جنگل بسیار کوشید، اما سرانجام بهتر آن دید که تسلیم نیروهای دولتی شود. جالب آنکه او که خود تسلیم شده بود تا جلوی کشتار مردم گرفته شود، در داستان گویی طرفدران رضاخان به مثابه کسی ترسیم می شود که در جنگ شکست خورد و گیر نیروهای رضاخان افتاد . . .
میرزاکوچک خان به واقع مبارزی نستوه بود که نهضت جنگل را بنیان نهاد و در راه استقلال وطن کوشید. اما در میان افرادی که در کنار او می جگیدند بودند کسانی که به راحتی به او و نهضت خیانت کردند. بیشتر این افراد طرفدران کمونیسم بود که به او پیوسته بودند و در این میان مهمترین شخصیت خالو قربان بود . . .
غلام‌رضا خارکوهی گفت: میرزا کوچک خان به دنبال تجزیه کشور نبود بلکه خاستگاه اولیه قیام او، رشت و گیلان بود، میرزا قصد داشت نهضتش را با حمایت مردم مسلمان و روحانیت آگاه به سایر ایالات و در نتیجه به تهران و کل ایران گسترش دهد
اینکه جنبش‌های این دوره‌ی تاریخ معاصر و از جمله جنبش میرزا کوچک را با نیات تجزیه‌طلبانه تحلیل می‌کنند، ساخته‌وپرداخته‌ی تحلیل‌گران حامی خاندان پهلوی است که در تلاش بودند تا با تجزیه‌طلب نشان دادن میرزا و یارانش، حرکت رضاشاه را در جهت سرکوب آنان، مشروع جلوه دهند.
