در دوره حکومت رضا شاه سازمانهای متعددی با کارکردهای ویژه در خدمت اهداف امنیتی و اطلاعاتی قرار گرفت. شهربانی یکی از این سازمانها است که با تغییر کارکرد و وظایف خود، به یک سازمان مخوف امنیتی و اطلاعاتی تبدیل شد. این سازمان نقش مهمی در شناسایی مخالفان و دستگیری آنان داشت.
شخصیت پادشاهان و محیطی که در آن پرورش یافتهاند، همواره یکی از بخشهای جذاب زندگی آنان را شکل میدهد و البته معیاریست برای سنجش علل برخی از اقدامات آنان در آینده. به خصوص آنکه آن پادشاهان، دیکتاتور و یا مستبد هم باشند.
دانشجویان، یکی از گروههای اصلی مخالف حکومت پهلوی را تشکیل میدادند. علیرغم آنکه شاه ادعا میکرد اقدامات زیادی برای این گروه انجام داده است؛ اما دانشجویان بارها نسبت به مسائل مختلف دست به اعتراض و اعتصاب زدند.
رضا شاه در قالب مبارزه با مذهب، دست به اقدامات عدیدهای زد. یکی از اقدامات او در این راستا سیطره یافتن بر علوم دینی از طریق تأسیس دانشکدههایی برای ارائه دروس دینی بود. دانشكده معقول و منقول از جمله این دانشکدهها است که در دوره پهلوی دوم به دانشکده الهیات تغییر نام داد.
شاه در دوران جان اف کندی، مجبور به اصلاحات گستردهای شد. او با توهم آنکه دموکراتها به دلیل طرح حقوق بشر، دشمن حکومتهای دیکتاتوری هستند، ترس و وحشت خاصی از حکومت دموکراتها داشت. اما کندی هنوز دوره اول حکومت خود را کامل نکرده بود که ترور شد و همین موضوع باعث روی کار آمدن لیندون جانسون به عنوان رئیسجمهور شد. علیرغم آنکه جانسون هم یک دموکرات بود اما ...
بعد از استقرار اولین حکومت جمهوری در افغانستان توسط داوودخان، شوروی بتدریج مجال حضور در افغانستان را پیدا کرد. درواقع حکومت جدید که توسط کودتای داوودخان شکل گرفته بود، با نقش و حمایت مستقیم شوروی از او صورت گرفت. اما روی کار آمدن داوودخان به سیاستهای موردنظر شوروی در افغانستان منجر نشد و در نهایت با کودتاهای متعددی که شکل گرفت، زمینه جنگ شوروی علیه ...
در تاریخ جریان استعمارگری، میتوان از چین به عنوان کشوری یاد کرد که بسیار دیرتر از بسیاری از کشورهای آسیایی و آفریقایی تحت سلطه قرار گرفت؛ اما در مقابل از همان دوره آغاز استعمارگری با جنگها و کشمکشهای فراوان سیاسی و اقتصادی مواجه شد. یکی از مهمترین این کشمکشها، جنگ با انگلستان بود که از آن با عنوان جنگ اول تریاک یاد میشود.
موضوع قدرت متمرکز از مفاهیم عجین شده در ساختار نظام سیاسی ایران و از جمله دوره قاجار بود. در این نوع سیستم هرگاه فرد یا گروهی با رفتار و یا سیاستهای خود به ساخت موجود آسیب میرساند، محکوم به مرگ شده و یا از طرق مختلف برکنار میگردید
بعد از اشغال کشور توسط متفقین، رضا شاه از کشور تبعید شد و ایران را به مقصد جزیره موریس ترک کرد. در رابطه با انتخاب موریس روایات متعددی نقل شده است. برخی معتقدند از ابتدا قرار بود کشور دیگری مقصد رضا شاه باشد، برخی هم معتقدند که این جزیره انتخاب شخص رضا شاه بود و در دیدگاهی دیگر آمده است که این تصمیم به مقتضای حال رضا شاه و بالاجبار گرفته شد. البته ...
با افزایش فشار بـر مطبوعات و آزادیخواهان که با توقیف و سرکوب جراید مخالف همراه بود،عدهای از آزادیخواهان تصمیم به تحصن در مجلس شورای ملی میگیرند و این عده به رهبری موسویزاده یزدی مدیر روزنامه پیـکار،سـید مهدی نبوی تفرشی مدیر روزنامه تنبیه درخشان به مجلس آمده و پس از ایراد نطقی اجرای قانون اساسی و عزل سردار سپه را خواستار شدند. این دوّمین ...
عـموماً پوپوليسـم واجد وجوه سياسي ، اجتماعي و اقتصادي در نطر گرفته مي شود. اما تا آنـجاکه بـه رژيم پهـلوي دوم مربوط مي شود به نظر مي رسد از ميان اين وجوه سه گانه تنها وجه اقتصادي پوپوليسـم در اين رژيم ظـاهر گـشته است . حتي در برخي از وجوه سياسي و اجتماعي ، پهلوي دوم گرايش هاي مشخص ضد پوپوليسـتي داشـت . مثلاً از حيث سياسي شخص شاه فاقد خصلت کاريزمايي ...
این حادثه یک روز قبل از تصویب طرح انقراض سلسله قاجار در مجلس شورای ملی (8 آبان 1304) به وقوع پیوست. در آن زمان رضاخان که خود را برای تاجگذاری آماده میکرد غیر مستقیم نمایندگان مخالف انقراض حکومت قاجار را به مرگ تهدید کرده بود. در روز رأیگیری مأموران محافظ مجلس موظف شده بودند از خروج نمایندگان جلوگیری کنند تا مجلس از اکثریت نیفتد. حتی در بخش تماشاچیان ...
در 17 تیرماه 1305، جمعیت تمدن نسوان تهران درصدد برآمد که به بهانهی ترویج معارف و بسط افکار و تهذیب اخلاق و ترقی زنان، تئاتری با عنوان «تمدن نسوان» را به معرض نمایش گذارد. در لوای این شعارها، عادیسازی حضور زنان در مجالس و سست کردن اعتقادات آنان و بهخصوص تحریک آنان به بیحجابی مورد نظر بود.
تأثیر سفر به ترکیه در رضاشاه به حدی است که بعدها خطاب به محمود جم اظهار میدارد: «...از وقتی که به ترکیه رفتم و زنهای آنها را دیدم که حجاب را دور انداختهاند... دیگر از هرچه زن چادری است بدم آمده است. اصلاً چادر و چاقچور دشمن ترقی و پیشرفت مردم است.»
بسیاری از کشورهای غربی راه توسعه خود را با استعمارگری و چپاول اموال و ثروت کشورهای فقیر آفریقا و آسیا آغاز کردند. بر این اساس بعد از ورود استعمارگران پیر، یعنی انگلیس و اسپانیا به این وادی، بسیاری از کشورهای غربی نیز با طمع برخورداری از ثروت بادآورده استعماراتی را به چنگ آوردند. فرانسه از جمله این کشورهاست که توانست در قرن نوزده و بیستم بعد از انگلیس ...
رهبران احزاب اسلامگرا، که در اواسط دهۀ 1970 به پاکستان گریخته بودند، با استفاده از فرصتی که اعلام جهاد پیش آورده بود، مدعی رهبری جنبش مقاومت شدند. داوودخان با تصفیۀ افراد آنها این احزاب را سخت ضعیف ساخته بود و تماسهای حکومت پاکستان با آنان به منظور تضمین اهداف خاصی صورت میگرفت که با منافع کشور ارتباط داشت و در قبال حمایت از آنها، به آن دست مییافت....
رضاشاه پایههای قدرت خود را پله به پله و با اقدامات متعدد انجام داد. یکی از پایههای مهم در راستای تکوین دولت مطلقه و یا استبدادی، حذف گروههای محلی پراکنده از جمله عشایر بود. این سیاست تحت عنوان سیاست یکجانشینی انجام گرفت. یکجانشینی عشایر که به همان تخته قاپو معروف است طی چند سال و با خشونت هر چه تمام انجام شد و منجربه زندانی و کشته شدن تعداد زیادی ...
رضاشاه حرص و ولع زیادی به جمعآوری ثروت داشت. بخشی از ثروت او را اموال غیرقابل منقول همچون املاک و زمینهای مرغوب تشکیل میداد. او این زمینها را به روشهای مختلف به دست آورد. یکی از روشهای مهم او فشار بر مالکان بزرگ و به کارگیری زور بود.
رضاخان تا پیش از کودتای 1299 فردی گمنام و ناشناخته یود؛ اما بعد از کودتای 1299 نام او بر سر بسیاری از زبانها افتاد. در ابتدا بسیاری به مسلک او پیوستند و با او همراه شدند، زیرا رضاخان را ناجی کشور میدانستند. اما به تدریج بسیاری از حامیان او به مخالفان سرسختش تبدیل شدند. ملکالشعرای بهار از شاعران و سیاستمداران معروف آن دوره از جمله این افراد است که ...