زمینداران در دوره رضاشاه تحت مشمول قوانین جدید قرار گرفتند و در مواردی با غصب زمین‌های خود از سوی حکومت مواجه گشتند و از این حیث موقعیت آنها با تغییراتی مواجه شد که در ادامه به برخی از این تحولات پرداخته شده است.

ارتشبد غلامعلی اویسی از فرماندهان ارشد نظامی در دوره پهلوی دوم، در سال 1297 در یکی از روستاهای قم به دنیا آمد. او تحصیلات ابتدایی خود را در مدارس قم گذراند و بعد از اتمام دوره دبیرستان وارد دانشکده افسری شد. او توانایی و یا تبهر خاصی در امور نظامی نداشت و عملاً نیز در دوران آموزشی خود تلاشی برای یادگیری امور نظامی نشان نمی‌داد.

گفته می‌شود، هر چه سیستم سیاسی یک کشور بسته‌باشد، به همان اندازه عملکرد و کنش‌ها و واکنش‌های سیاسی آن هم در همه زمینه‌ها مرموزتر است. این موضوع در مورد مخالفان سیاسی از اهمیت بیشتری برخوردار است.

یکی از ابعاد غیرقابل‌چشم‌پوشی نهضت مشروطه، نقش انگلستان در زاویه گرفتن این نهضت از آرمانها و مطالبات اولیه و به نوعی انحراف مشروطه ازمسیر ابتدایی خود است. برای این‌که یک جنبش مردمی یا یک انقلاب بزرگ اجتماعی سقوط کرده و به انحراف کشیده شود مکانیزم‌های فراوانی بر هم تأثیرگذاراند.

خانه‌نشینی سیاستمداران، یکی از روش‌های خاص رضاشاه برای تنبیه منتقدان و گاه مخالفان خود بود. رضاشاه که در بهترین حالت، مخالفان یا منتقدان سیاسی را به شیوه‌های خشونت‌آمیز حذف یا برکنار می‌کرد، در مورد برخی از آنان ارفاقاتی قائل شده و آنها را خانه‌نشین می‌کرد.

از داور، تیمورتاش و فیروز به عنوان سه ضلع قدرت رضا شاه نام برده شده است. این سه فرد، تلاش فراوانی در تثبیت پایه‌های قدرت رضاشاه ایفا کردند؛ اما هر سه به طرز عجیبی از ساختار حکومت پهلوی حذف شدند. از بین این سه نفر داور خودکشی کرد، که البته به زعم برخی به دستور رضاخان کشته شد؛ اما دو نفر بعدی با اسناد و شواهد متقنی که موجود است، به قتل رسیدند.

طبق یک روایت و به نقل از غلامحسین مصدق آمده است: در آن زمان «ارنست پرون بیمار شده بود و من دکتر جراح او بودم و جان او را نجات دادم. روزی ولیعهد که دوستی نزدیکی با پرون داشت از من پرسید: آیا تقاضایی داری؟ من هم آزادی پدرم را در خواست کردم و گفتم: اگر آزادی او ممکن نیست لااقل در ملک خود واقع در احمد اباد تحت نظر قرار گیرد، به این ترتیب با علاقه‌ای که ...

انگلیس وقتی نتوانست از طریق مذاکره ایران را متقاعد به پذیرش پیشنهادات خود پیرامون حل بحران نفتی نماید، به سازمان‌ها و نهادهای بین‌المللی متوسل شد تا شاید از این طریق بتواند ایران را تسلیم خواسته‌های خود نماید.

پیشینه تاریخی مجلس به عنوان مهمترین نهاد قانونگذاری در ایران به دوره انقلاب مشروطه و حوادث بعد از آن بازمی‌گردد. از زمان تشکیل اولین مجلس تا مجالس بعدی در دوره پهلوی اول و دوم، قدرت قانونگذاری با فراز و نشیب‌های فراوانی روبرو بود.

انگلیس برای حل بحران نفتی خود با ایران مراحل مختلفی را طی کرد. این مراحل شامل پیشنهاداتی یکجانبه از سوی خود تا وساطت سازمان‌ها و کشورهای غربی چون آمریکا را شامل می‌شد. وساطت آمریکا و دخالت این کشور به خصوص بعد از آنکه بی‌ثمر بودن مذاکره و میانجیگری سازمان‌های بین‌المللی ثابت شد، بیشتر گردید.

بعد از آنکه ایران با پیشگامی رهبران ملی و مذهبی توانست صنعت نفت خود را ملی نماید، انگلیس که دست خود را از این منبع پر ارزش کوتاه می‌دید تلاش نمود از راه‌های مختلف، امتیازات استعماری سابق را اعاده کند. از این رو به محض آنکه مجلس شورای ملی لایحه ملی شدن نفت را به تصویب رساند، تکاپوهای سیاسی و حقوقی انگلیس نیز آغاز شد.

هنوز دو سال از آغاز دومین جنگ بزرگ جهانی نگذشته بود که آثار شوم اقتصادی و سیاسی آن گریبانگیر ایران نیز شد. گرچه رضاشاه در لفافه اعلام نموده بود که موضع ایران در این جنگ بیطرفانه است؛ اما در عمل به دلیل تصورات اشتباه خود، به حمایت پنهانی از آلمان نازی پرداخت. او امیدوار بود آلمان فاتح جنگ خواهد بود و همین موضوع می‌تواند معادله قدرت او با کشورهای غربی ...

از رهبری به عنوان مهمترین رکن انقلاب یاد می‌شود. رهبر نقش مهمی در سازماندهی و بسیج مخالفان دارد و نوع مدیریت او عامل مؤثری در شکست و یا پیروزی انقلاب است. البته نقش رهبران انقلاب با توجه به نوع انقلاب‌ها و طیف تأثیرگذاری آن متفاوت است. بدین معنا که در برخی از انقلاب‌ها نقش رهبران بسیار پررنگ و تعیین‌کننده است و در برخی از انقلاب‌ها کمررنگ‌تر.

پیروزی هر جنبش و نهضتی در گرو فراهم بودن شرایط و امکاناتی خاص است. ارکانی مانند رهبری، مردم و ایدئولوژی از جمله ارکان مهم و ضروری برای هر انقلاب است. با این حال در کنار این عوامل، عواملی نیز وجود دارند که گرچه وجود آنها به مانند مردم یا رهبری قابل دیدن نیستند، اما برای تحقق انقلاب مهم و اساسی هستند. مدیریت، بسیج یا سازمان از جمله این موارد است.

در سال 57 و در حالی که حکومت پهلوی و حامیان خارجی آن تمام تلاش خود را برای حفظ شاه به کار می‌بردند؛ امام تشکیل شورای انقلاب را اعلام نمود. تشکیل این نهاد انقلابی در شرایطی اعلام شد که هنوز پیروزی انقلاب اسلامی به طور کامل محقق نشده بود. با این حال شورای انقلاب با هدف اصلی انتقال قدرت تشکیل شد و اعضای آن نیز مشخص گردیدند. این نهاد تا دو سال بعد از انقلاب ...

یکی ازویژگی‌های منحصربه فرد رهبری امام، پیوستن افراد و گروه‌های مختلف از جناح‌های سیاسی متفاوت است. علیرغم آنکه ایدئولوژی غالب و مبارزاتی امام اسلام بود؛ اما حامیان او تنها به افراد و گروه‌های مذهبی محدود نبود، بلکه بسیاری از کسانی هم که مشی سیاسی خود را عواملی خارج از اسلام انتخاب نموده بودند نیز به امام پیوستند. در میان این گروه‌ها روشنفکران جایگاه ...

موضوع حکومت و شکل آن یکی از مسائل مهم و راهبردی در اندیشه امام است. امام در طی دوران مبارزه سیاسی و نیز تبیین اندیشه‌های خود همواره به دنبال ایجاد حکومتی بود که ضمن اسلامی بودن، بر پایه انتخاب مردمی نیز قرار داشته باشد. از این رو به وفور در کلام خود به تبیین فقهی این موضوع پرداخته است.

برخی به رهبری کارتر، اشمیت و سولیوان از این تصمیم حمایت کرده و معتقد بودند خروج شاه می‌تواند به بهبود وضعیت سیاسی کشور کمک کند و اوضاع را آرام سازد. اما در نقطه مقابل برخی از افراد همچون برژینسکی و بسیاری از فرماندهان نظامی که به شاه وفاداری زیادی داشتند، با این تصمیم مخالفت نمودند.

دکتر مصدق رهبر جبهه ملی، از جمله رجال سیاسی فعال در ایران است که علاوه بر آنکه به عنوان رهبری پیشرو جریان ملی شدن نفت را هدایت کرد، به عنوان نخست‌وزیر مأمور تشکیل کابینه شد. دوران نخست‌وزیری او که در سال‌های 1330- 1332 رقم خورد، از نظر سیاسی یکی از دوران پرالتهاب کشور محسوب می‌شد. این دوران مصادف بود با تلاش کشورهای غربی برای تحریم نفتی ایران و منصرف ...

ا اوج گرفتن مبارزات سیاسی مردم در سال 56، آمریکا و سایر کشورهای غربی، ضمن رصد گام به گام تحولات، تلاش نمودند با اعمال برخی از تغییرات سیاسی، اشراف بیشتری بر تحولات ایران داشته باشند. از جمله این تغییرات می‌توان به انتصاب سولیوان به عنوان سفیر جدید آمریکا در ایران و ورود او به کشور در سال 56 اشاره نمود که با هدف کسب اطلاعات بیشتر از تحولات سیاسی ایران ...