ورود امام خمینی به ایران در ۱۲ بهمن ۱۳۵۷، نقطه عطفی در تاریخ ایران و انقلاب اسلامی بود. این رویداد، پس از سالها تبعید و مبارزه، سرآغاز تحولات بنیادینی در ساختار سیاسی و اجتماعی ایران شد.
در روزهای پایانی رژیم پهلوی، اوضاع کشور به شدت ملتهب و ناآرام بود. اعتراضات مردمی علیه استبداد، فساد و ظلم رژیم به اوج خود رسیده بود. پس از چندین سال فعالیت و مبارزه، مردم ایران برای رسیدن به آزادی، حق خود را طلب میکردند و این موضوع باعث شده بود که رژیم شاه بیشتر از هر زمان دیگری تحت فشار قرار گیرد.
ما در دوران قبل از حکومتهای تشیع با زنان فرهیخته و عالم در دورههای مختلف تاریخی آشنا هستیم اما در کل حرکت رصایت بخش اجتماعی وجود ندارد و چه بسا به علت کنیزداری و رواج مشروبخواری حاکمان، وضعیت زنان ایران پیچیدهتر هم شده بود اما حضور و مشارکت اجتماعی سیاسی فرهنگی و اقتصادی زنان بعد از تشکیل حکومت صفویان و در دوره قاجار نیز به اوج میرسد که در این ...
مسجد جاوید یکی از مساجد مهم در دوران انقلاب اسلامی بود که به دلیل فعالیتهای سیاسی مبارزان انقلاب به مسجدی مهم تبدیل شد. این مسجد کانون مبارزات اسلامی بسیاری از شخصیتهای مهم بود. شهید مطهری، شهید مفتح و بسیاری از شخصیتهای سیاسی مهم از این مسجد برای سخنرانیهای خود استفاده میکردند. شرح تاسیس این مسجد و فعالیتهای سیاسی مبارزان اسلامی، موضوعی است ...
در دوره مبارزات انقلاب اسلامی علیرغم آنکه همه شهرهای ایران به مرکز فعالیتهای انقلابی تبدیل شده بودند؛ اما برخی از شهرها نسبت به بسیاری از شهرهای دیگر اهمیت بیشتری داشتند. لار از جمله این شهرها بود که به دلایلی از اهمیت سیاسی بیشتری برخوردار بود
قم یکی از شهرهای بزرگ و آباد در دوره صفویان بود. این شهر جدا از آنکه به دلیل قرار گرفتن حرم حضرت معصومه (س) شهری مهم محسوب میشد، به دلیل وجود صنایع مختلف در آن نیز اهمیت خاصی داشت. آدام اولئاریوس در سفرنامه خود به برخی از این صنایع پرداخته است
حکومت پهلوی تا سال 1356 متوجه عمق بحرانهای سیاسی و اقتصادی نشده بود. شاه که همواره اهمیت نارضایتیهای مردمی را دست کم میگرفت طی سالهای آخر عمر خود با مشکل انتخاب رهیافت مناسب مواجه شد
تحصن در اعتراض به سیاست دولتها، یکی از شیوههای اعتراضی است که سابقهای دیرینه در تاریخ سیاسی ایران دارد. این شیوه اعتراض در تاریخ معاصر کارکرد بسیاری داشته است که نمونه بارز آن را میتوان در انقلاب مشروطه یافت. در آن انقلاب، ابتدا مشروطهخواهان به رهبری آیات سید محمد طباطبایی و شهید سید عبدالله بهبهانی و شهید شیخ فضلالله نوری، در حرم حضرت عبدالعظیم(س) ...
معماری در دوره صفویه یکی از بخشهایی بود که با توسعه چشمگیری همراه گشت. تجلی توسعه معماری را میتوان در ساختمانهای عظیم مشاهده کرد. با این حال معماری تنها به ساختمانها محدود نبود؛ بلکه سازههای کوچک از جمله گورها نیز با بناهای خاصی همراه بودند
در دوره قاجار (1789-1925)، ایران به منزله دیوار حائل تلقی میشد. استفاده از این عنوان به دلیل آن بود که ایران یک سد مهم میان دو قدرت بزرگ امپراتوری آن زمان یعنی انگلیس (بریتانیا) و روسیه محسوب میشد. بدین معنا که هر دو کشور روسیه و انگلیس از ایران به عنوان دیواری در برابر زیادهرویهای استعماری رقیب خود استفاده میکردند.
در دهه 1350 شمسی دکترینی از سوی نیکسون ارائه شد که یکی از محورهای مهم آن ایران بود. این دکترین بر چند پایه محوری قرار داشت؛ اما مهمترین پایه آن بر بعد نظامی محدود بود و به پایبندی آمریکا به تعهدات خود در قبال همپیمانانش تاکید داشت
قرن هجدهم را میتوان قرن آغاز یا رشد سرمایهداری دانست. سرمایهداری که با انقلاب صنعتی به رشد رسید، تغییرات گستردهای را در عرصههای مختلف از جمله اقتصادی، سیاسی و اجتماعی به وجود آورد. نمودی از این تغییرات را میتوان در کشور فرانسه مشاهده کرد
دستگیری و تبعید یاران امام خمینی (ره) یکی از متداولترین اقدامات رژیم پهلوی در دهههای چهل و پنجاه برای در هم شکستن مقاومت این افراد بود. اسناد موجود نشان میدهد که در بیشتر موارد این فشارها و تبعیدها کمترین خللی در عزم این افراد ایجاد نکرده و حتی فرصتی را برای آنها ایجاد میکرد که در مناطقی که به آنجا تبعید شده بودند به روشنگری بپردازند.
شاه در سال 1356 با موقعیت جدیدی مواجه شد. موقعیتی که باعث شد تا شاه دست به اقداماتی جدید و البته شتابزده بزند. اقدامات شاه در نهایت نه تنها باعث برون رفت او از بحرانها نشد بلکه باعث شد تا بسیاری از سیاستهای او همچون سیاست کاهش فشار که با هدف کم کردن فشارهای داخلی و خارجی تدوین شده بودند نیز با شکست مواجه شوند
در دوره قاجاریان، مسابقات مختلفی در سطح کشوری و گاه محلی انجام میشد و شاه نیز در برخی از آنها حضور مستقیم داشت. مسابقات اسبدوانی از جمله این مسابقات است که با اسبهای خاصی که تحت شرایط ویژهای پرورش یافته بودند انجام میشد
بعد از اوج گرفتن اعتراضات مردمی، بسیاری از حامیان شاه که جز قشر ثروتمند و رانتخوار محسوب میشدند، از کشور خارج شده و به نوعی فرار کرده بودند. گرچه نمیتوان آمار دقیقی از تعداد افرادی که کشور را ترک کردند ارائه داد؛ اما مکالمه احسان نراقی با شاه به خوبی نشان میدهد که اولاً این افراد به چه گروهی تعلق داشتند، در ثانی نگرش مردم نسبت به این افراد چگونه ...
هزینههای نظامی همیشه بخش مهم بودجه را تشکیل میداد. این وضعیت حتی در مواردی که کشور با کسری بودجه مواجه میشد نیز صادق بود. این در حالی بود که بخشهای غیرنظامی همچون آموزش و پرورش در اولیتهای پایینتر قرار داشتند
بحران 1296 که از آن با بحران نان نیز یاد شده است، همزمان با تحولات ج.ج.ا.ل در ایران رخ داد. گرچه وقوع ج.ج.اول و شعلهور شدن دامنه این جنگ به کشور، باعث تشدید بحران نان شد؛ اما تاثیر عوامل داخلی نیز بسیار پررنگ بود
فرار شاه در تاریخ ۲۶ دی ۱۳۵۷، یکی از وقایع مهم در جریان انقلاب اسلامی ایران بود. در این روز، محمدرضا پهلوی، شاه ایران، به همراه همسرش فرح پهلوی، ایران را به مقصد مصر ترک کرد. این رویداد به منزله پایان سلطنت پهلوی و سرآغاز تحولات بزرگ سیاسی و اجتماعی در ایران به شمار میرود.