دو عکس دیده نشده از دو سید مبارز مشروطه

در دوم آذرماه سال 1284 هجری شمسی حضرات آیات سید عبداللّه بهبهانی و سیدمحمد طباطبایی برای دستیابی به مشروطه و دایر شدن عدالت خانه پیمان بستند که تا آخر در کنار یکدیگر مبارزه کنند و از پای ننشینند؛ اهمیت این پیمان به قدری است که در منابع تاریخ مشروطه از آن با عنوان نقطه آغاز مبارزات یاد شده و به پیمان "سیدین سندین" شهرت دارد. ماجرای این پیمان اما با انتشار عکس "مسیو نوز" بلژیکی وزیر کل گمرکات ایران که در یک ضیافت با لباس روحانیت ظاهر شده بود کلید خورد. آیت الله بهبهانی در پی این اقدام بر منبر رفت و با نشان دادن عکس موهن نوز لب به اعتراض گشود و اعلام کرد تا تنبیه و اخراج نوز ساکت نمی‌نشیند. آیت الله بهبهانی فردای آن روز برای چند تن از مجتهدان تهران پیام فرستاده و از آنها خواست که با او در این مبارزه همپیمان شوند که در این میان آیت الله طباطبائی به پیام او پاسخ مثبت داد. به این ترتیب در دوم آذر سال 1284 هجری شمسی آیت الله بهبهانی به خانه آیت الله طباطبایی رفت تا با وی پیمان همبستگی و همراهی ببندد؛ پیمانی که برخی مورخان از آن با عنوان نقطه آغاز جنبش مشروطه یاد می‌کنند. این اتفاقات همزمان با سفر مظفرالدین شاه به اروپا در تهران رخ دا. با بازگشت شاه از فرنگ اعتراضات گسترده تر شد و در ادامه گران شدن قند و تنبیه تجار شهر به دست حاکم تهران موجب تحصن مردم به رهبری دو سید مشروطه در مسجد شاه و نیز مهاجرت به حرم حضرت عبدالعظیم (ع) شد. متحصنین اعلام کردند تا تاسیس عدالت خانه و عزل حاکم تهران دست از اعتراض خود برنمی‌دارند. شاه که عرصه را بر خود تنگ می‌دید در نهایت مجبور به عقب نشینی شد و متحصنین به همراه آیت الله بهبهانی و طباطبائی پیروزمندانه به تهران بازگشتند. به مناسبت پیمان مهم سیدین و آغاز جنبش مشروطه دو عکس کمتر دیده شده از این دوعالم تاریخ ساز را در زیر می‌بینید. عکس آیت‌الله طباطبائی را آنتوان سوریوگین عکاسی کرده و عکاس عکس آیت الله بهبهانی نامعلوم است.

آیت الله سید محمد طباطبائی

آیت الله سید عبدالله بهبهانی