پیام شاه عباس به پاپ

جوان و تاریخ- حکایت

شاه‌عباس نخستین هیات دیپلماتیک ایرانی را به آلمان اعزام کرد. این هیات تحت رهبری حسین‌ علی‌بیک در سال 1007هـ .ق به دربار رودلف رفت اما امپراتور آلمان چون اطمینان سیاسی عمیقی به ایران نداشت،حاضر به همراهی با ایران در مقابله با عثمانی نشد.البته شاه‌عباس کوشش کرد با اعطای امتیازات تجاری، آزادی‌های مذهبی و معافیت‌های گمرکی به آلمان‌ها، نظر مثبت آنان را نسبت به ایران جلب کند ولی فایده‌ای نداشت و سرانجام نیز رودلف دوم به مجرد اینکه عثمانی پیشنهاد آتش‌بس به آلمان را داد، صلح را پذیرفت و ایران را فراموش کرد. امری که باعث ناراحتی شاه ایران شد و به همین دلیل از آنتونیو دوگوا، سفیر اسپانیا در اصفهان خواست با سفر به واتیکان از پاپ بخواهد که قرارداد صلح میان عثمانی و آلمان را لغو کند.

22 ژانویه سال 1623 میلادی (دوم بهمن 1001 هجری خورشیدی) شاه عباس یکم نامه پاپ پل پنجم را که با یک پیک ویژه ارسال شده بود دریافت کرد که در آن پاپ با هدف تشدید خصومت میان ایران و عثمانی، وعده هرگونه کمک از جمله کمک نظامی به شاه عباس داده بود. دولت عثمانی در اروپا برای کشورهای مسیحی یک خطر بزرگ بود. پاسخ شاه عباس به پیام پاپ، به دست گریگوری پانزدهم رسید زیرا که هنگام بازگشت فرستاده واتیکان به رم، پاپ پل پنجم فوت شده بود.فرستاده ویژه در گزارش خود به پاپ از این ماموریت [که در آرشیو واتیکان محفوط است] نوشته است که شاه عباس پس از دریافت پیام و اطلاع از مفاد آن گفته بود که از پاپ انتظار دارد که کشورهای مسیحی را از ورود خودسرانه و با نیّت بد به خلیج فارس نهی کند.فرستاده پاپ در گزارش خود اضافه کرده است که در ضدیت شاه عباس با دولت عثمانی (به ویژه بر سر بین النهرین که زیارتگاههای شیعیان در آنجا هستند) تردید ندارد، ولی گمان نمی رود که به خاطر ما ـ مسیحیان ـ و هر زمان که ما بخواهیم با عثمانی وارد جنگ شود. او مردی باهوش و آگاه، و از اوضاع اروپا کاملا باخبر است و می داند که در قبال مسائل خلیج فارس، چگونه از یک دولت اروپایی بر ضد دولت دیگر استفاده کند .