استخاره ناصرالدین شاه برای سفر به فرنگستان

جوان و تاریخ- سبک زندگی

بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین چون در شب غره رمضان سنۀ 1294 اودئیل استخاره به قرآن کردم که در سال بارس‌ئیل سنۀ 95 سفر دوم به فرنگستان بکنم و الحمد لله تعالى استخاره که به توسط آقا سید اسمعیل بهبهانى شده بود بسیار خوب آمده بود.لهذا،از آن شب عزم جزم سفر فرنگستان شد و همه وقت به این مذاکره مى‌گذشت.امین الملک در ماه شوال به فرنگستان رفت که مقدمة الجیش باشد و در این هنگام جنگ مابین روس و عثمانى در کمال شدت بود.اغلب مردم حتى دول خارجه ما را منع از رفتن فرنگ مى‌کردند، بواسطه جنگ و انقلاب.چون استخاره من خوب آمده بود،هیچ‌چیز مانع نمى‌شد،تا اینکه در زمستان روسیه شکستهاى فاحش در سمت اروپا و آسیا چنانچه معروف است به عثمانى داده،قشون روس به دروازۀ اسلامبول رسید.سلطان حمید تجویز به مصالحه شد و خسارات زیاد از حد به دولت عثمانى وارد شد.این معنى هم سبب اسکات مردم و اهتمام در عزیمت سفر بیشتر شد،تا اینکه کم‌کم روزها،ماهها گذشت و عید نوروز آمد.پانزده روز از عید گذشته،صبح زود توپ اعلام سفر انداخته شد،در این مدت از خارج و داخل،زنانه،مردانه آن‌قدر کار کردیم و زحمت دادند و کشیدیم که اگر بخواهم شرح آن را بدهم امکان ندارد.بخصوص،واقعۀ روز 4 شنبه که رفتم زیارت حضرت عبد العظیم و آمدم به شهر و چه نحو کج‌خلق شدم و چه شد و چه قسم اوقاتها تلخ شد [192] و چه قسم شب را صبح کردم و صبح چه قسم سوار شدم،به شرح و بیان و تحریر و تقریر نمى‌آید.خلاصه رخت پوشیدم.با احوال عجیبى که نمى‌دانم چه بود.زنها،کنیزها،خواجه‌ها،طورى حالت پیدا کرده بودند،مثل دیوانه‌ها و مثل اینکه حالا خواهند مرد.من حیران،مات،دهن‌تلخ،خشک،متحیر،نگاه نمى‌توانستم به کسى بکنم.بسیار حالتهاى غم‌انگیزى داشتند که به شرح نمى‌آید.خدا ان شاء الله دیدارها را مجددا تازه نماید.ان شاء الله.