حسن وثوق الدوله؛ نخست وزیر انگلوفیل قجری

میرزا حسن خان ملقب به وثوق الدوله، نخست وزیر دوارن سلطنت احمد شاه قاجار می باشد که در روند سیاست داخلی و خارجی احمدشاه تاثیر زیادی داشت. از وی که به عنوان مهره انگلیسیها در دربار قاجار یاد می شود؛ از ابتدای تشکیل کابینه خود تمایل زیادی به انگلستان نشان داد و سعی نمود با دریافت کمکهای مالی و اقتصادی از انگلیستان، زمینه های نفوذ این کشور را در عرصه تحولات سیاسی ایران افزایش دهد. مهمترین کار وثوق الدوله در دوران نخست وزیری خود، انعقاد قراداد ننگین 1919میلادی، با دولت انگلستان بود که به وسیله این قرارداد ایران به تحت الحمایگی این دولت استعماری در آمد و برای بستن این قراداد پول هنگفتی نیز از دولت انگلستان به عنوان رشوه دریافت کرد و به خاطر این خدمتی که برای دولت انگلستان انجام داد تا آخر عمرش در حفظ جان و مال او و کسانش، بیشتر از هر کس دیگر کوشش و حمایت صورت گرفت. سرانجام این قراردداد با کار شکنی روسها و مخالفت زیادی که در داخل با او به خاطر بستن قراداد 1919م شد، لغو شد و وثوق الدوله به اجبار از نخست وزیری برکنار کشد. وثوق الدوله یعد از برکناری به اروپا سفر نمود و در اصل 104 و مقارن با سلطنت پهلوی اول به ایران بازگشت و در دورۀ ششم مجلس شورا به نمایندگی مردم تهران برگزیده شد، و در کابینه بعدی نیز به وزارت رسید و با خروج رضاخان از ایران، او نیز در صحنه قدرت تا حدودی حذف شد، او در سن 80 سالگی در تهران در گذشت و در قم در مقبرۀ خانوادگی خود بخاک سپرده شد.