قیمت بیمه جواهرات شازده خانم

این روزها که اخبار و مطالب گوناگونی از اشرف پهلوی در رسانه‌های مجازی و مکتوب به دلیل مرگ او منتشر می‌شود؛ مناسب دیدیم که اطلاعاتی نیز پیرامون زندگی و عملکرد خواهرش شمس نیز برای مخاطبین خود منتشر نماییم. شمس پهلوی اولین فرزند رضاخان از دومین همسرش یعنی تاج‌‏الملوک است. رضاشاه علاقه‌‏ای خاص به وی داشت و بین وی و اشرف تفاوت قائل می‏‌شد. چنانکه بارها اشرف بدین موضوع اشاره کرده است. وی برخلاف خواهرش به مسائل سیاسی چندان توجهی نشان نمی‏‌داد و دخالتی نمی‏‌کرد ولی همچون دیگر افراد خاندان سلطنتی برای کسب وجهه و به اصطلاح پرستیژ اجتماعی ریاست برخی از سازمانهای خیریه و امدادرسانی از جمله شیروخورشید سرخ ایران را برعهده گرفت.

زندگی وی مانند سایر افراد خاندان پهلوی پرفراز و نشیب است. در دوره حکومت پدر، قدرت قاهره رضاشاه مانع از زندگی آزاد آنان بود و روند بی چون و چرایی را باید طی می‌‏کردند که هیچ کدام از فرزندان وی و ازجمله شمس جرأت تخطی کردن از آن را نداشتند. ولی هنگامی که رضاخان به تبعیدگاه فرستاده شد اوضاع به کلی تغییر کرد. آزادی‌های فردی فرزندانش بیشتر شد و زندگی خصوصی و اجتماعی اعضاء خاندان دچار تغییرات عمده‏‌ای گردید. شمس نیز مستثنی از آن نبود و اولین حرکت در زندگی خصوصی خود را با طلاق دادن شوهر تحمیلی‏‌اش فریدون جم آغاز کرد و با شخص مورد علاقه‌‏اش یعنی مهرداد پهلبد ازدواج نمود. ارثی نیز که از پدر به دست آورده بود زندگی اقتصادی وی را دچار تحول نمود.

هرچند دهه اول پس از مرگ پدر دوران چندان شیرینی برای شمس نبود و مسائل سیاسی و جو پرالتهاب ایران مانعی برای زندگی تجملاتی او فراهم می‌‏کرد ولی کودتای 28 مرداد 32 هرگونه مانعی را از پیش روی شمس و بالکل همه خاندان برداشت. هرچه شاه برادران و خواهرانش را از دخالت در امور سیاسی برحذر می‏‌داشت، دست آنان را در فعالیت‌های اقتصادی بازگذاشته بود و طبعاً با توجه به نفوذی که آنان داشتند فساد اقتصادی شدیدی بین آنان رواج پیدا کرد و همه خاندان از این خوان نعمت برخوردار شدند.

شمس با داشتن املاک وسیع در غرب تهران و مهرشهر کرج صاحب ثروتی عظیم در کشور بود. عمده سرمایه اولیه خود را با فروش قطعاتی از همین زمین‌ها به دست آورد و با شراکت با صاحبان سرمایه هر روز بر ثروت خود می‌‏افزود. از جمله این شرکاء حبیب ثابت سرمایه ‏دار معروف بود. حتی سفارت امریکا در تهران به این فعالیتهای اقتصادی علاقه نشان داده و در گزارش های خود به مقامات وزارت خارجه گوشه‏ هایی از آن را نشان می ‏دادند چنانکه در سندی از سفارت امریکا درباره شمس پهلوی چنین آمده است:

شمس خواهر بزرگ شاه است. شهرت او بهتر از وجهه اشرف است ولی از نظر سیاسی با اهمیت نمی ‏باشد... مانند دیگر اعضای خاندان سلطنتی دارای منافع تجاری بسیاری است. شمس سالها سرمایه لازم را برای یکی از برجسته ‏ترین بازرگانان تهرانی یعنی حبیب ثابت تأمین می‏ کرد. مهمترین پروژه وی یک شهرک نمونه در غرب تهران است و در آنجا وی مشغول ساختن یک کاخ می‏ باشد و چند شرکت ساختمانی که او در آنها سهامدار است.
علاوه بر زمینداری وی در شرکت های متعددی سرمایه ‏گذاری کرد که تعدادی از آنها عبارتند از: تصفیه شکر اهواز، لبنیات پاک، قند دزفول، باغداری گل چشمه، سازمان زراعی مهرشهر، سردخانه‏ های مختلف، شرکت مهرساختمان، شرکت آلوم پارس و...

درآمدهای ناشی از این شرکتها زمینه لازم برای ولخرجیهای فراوان را برای شمس که علاقه‏مندی خاص به تجمل را داشت فراهم می‏کرد. در این بخش به گوشه‏ای از زندگی اقتصادی شمس اشاره می‏کنیم و آن حق بیمه‌ه‏ای است که شرکت J.H. MINET در اواخر سال 1354 از بیمه کردن جواهرات شمس مطالبه کرده است. سند را با هم می‏خوانیم:

تاریخ : سی‏ام ژانویه 1976               J.H. MINET & Co

شماره:3719 FC.

MARINE DIVISION

والاحضرت شاهدخت شمس پهلوی، تهران
پیرو دستورات شما، موارد ذیل را به انجام رسانده‏ایم:
مدت بیمه: دوازده ماه از پانزدهم ژانویه 1976
اشیاء بیمه شده: جواهرات مندرج در ضمیمه
بیمه ‏کننده: شرکت بیمه لویدز
مبلغ بیمه : 000/570/6 دلار امریکا توافق شد
پوشش این بیمه در سراسر جهان، خبر از زیان یا زیانهایی که در ایران پیش می‏ آید، یعنی از زمان ورود هواپیما به ایران یا خروج آن از ایران، و به صورت زمینی از زمان ترک گمرک در مرز، یا با کشتی از زمان داخل شدن یا ترک کشتی، و همچنین غیر از شوروی، هلند، مجارستان، چکسلواکی، رومانی، بلغارستان، یوگسلاوی، آلمان (محدودة روسیه) و آلبانی است. همه خطرات از قبیل اعتصابات، شورش ها، اغتشاش و خطر از جانب بدخواهان بیمه می ‏شوند این بیمه‏ نامه فقط منافع بیمه‏ شونده را به هنگام جابجایی و عبور و مرور می ‏پوشاند و زمانی که در دسترس یا دیدرس فرد بیمه شده و یا خانواده ایشان، یا مستخدمین دائم ایشان باشد. همچنین هنگامی که از طریق پست سفارشی یا پست دیپلماتیک (سیاسی) حمل می‏شود.

این بیمه‏ نامه شامل گم شدن جواهرات از اتاقهای خالی هتل (اتاقهایی که درآن حضور ندارند) می‏‌شود. به علاوه بیمه‏ شونده موافقت می‏‌کند که هنگامی که از موارد بیمه‏ شده [جواهرات] استفاده نمی‏کند، در یک گاوصندوق خصوصی نگهداری نماید. به علاوه متعهد می‌‏شود که موارد بیمه‏ شده هرگز در مکانهای ذکر شده در بیمه‏ نامه رها نشوند، مگر آنکه اقلام بیمه شده در یک گاو صندوق نگهداری شوند. به هنگام دعوی تحت این بیمه نامه و آیین‏نامه ذیل، اگر موارد ظرف 6 ماه پیدا شوند، بیمه شده حق دارد قلم یا اقلام را معادل بهایی که از بیمه‏گران دریافت نموده است، مجدداً ابتیاع نماید. اگر قلم یا اقلام آسیب ببینند و یا از بین بروند بیمه شده اختیار دارد به قیمت پیشنهادی شخص ثالث که از سوی بیمه‏گر و بیمه شده مورد قبول است، آن را خریداری نماید.

حق بیمه به نرخ هفت هزار بر ارزش کل جدول محاسبه شده است. چنین استنباط می‏شود که این حق بیمه، بیمه شده را برای حداکثر 120 روز در خارج از کشور طی دورة بیمه نامه، چه متوالی باشد یا نه، تحت پوشش قرار می‏دهد.

از طرف جی. اچ مینت و شرکاء
قرارداد حق بیمه به مبلغ 990/45 دلار آمریکا
حق بیمه قابل پرداخت به حساب جی. اچ. مینت به شماره 0071.253 به آدرس نشنال وست مینستر بانک شعبه ماوراء بحار، 53، تردیندل استریت، لندن.

لیست جواهرات والاحضرت شاهدخت شمس پهلوی

شرح کالا                         قیمت به دلار

یک دسته گردنبند مروارید دریای جنوب (شرکت یودا)             222/000
یک گردنبند جواهر قرمز (کارتیه)                                                                                  237/000
یک حلقه یاقوت (وی. سی. ای)                                                                                 900/000
یک گردنبند قدیمی زمرد و مروارید (بلغار)                                                                    315/000
یک گردنبند با دو یاقوت زرد و آبی (بی)                                                                         80/000
یک سنجاق یاقوت و برلیان (بلغار)                                                                             140/000
یک جفت گوشواره مروارید شکل یاقوت (بلغار)                                                            175/000
یک جفت یاقوت گرد (جاست)                                                                                      75/000
یک گردنبند پلاتین با نگین الماس (اچ. دبلیو)                                                                480/000
یک پلاتین دارای نگین یاقوت (اچ. دبلیو)                                                                       315/000
یک گیرة یاقوت کبود (اچ. دبلیو)                                                                                   310/000
یک گیره برلیان (اچ. دبلیو)                                                                                         460/000
یک گردنبند یاقوت کبود (اچ. دبلیو)                                                                               110/000
یک جفت گوشواره الماس (اچ. دبلیو)                                                                          165/000
یک جفت گوشواره الماس (اچ. دبلیو)                                                                           98/000
یک حلقه از الماس (اچ. دبلیو)                                                                                  250/000
یک جفت گوشواره زمرد (اچ. دبلیو)                                                                             600/000
یک حلقه زمرد (اچ. دبلیو)                                                                                        300/000
یک گردنبند و گیره سر با الماسهای یاقوت کبود و یاقوت قرمز (اچ. دبلیو)                         145/000
یک حلقه با الماسهای مارکیز (اچ. دبلیو)    900/000
یک حلقه با جواهرات یاقوت (اچ. دبلیو)                                                                      130/000
یک حلقه با جواهر روبی (وی. سی. ای)                                                                    68/000
یک گردنبند یاقوت قرمز و زمرد (وی. سی. ای)                                                              95/000

جمع کل                                                                                                            6/570/000 منبع: مشرق