از انقلاب روسیه تا انقلاب مشروطه

جوان و تاریخ- اخبار تاریخی

روسیه تزاری در آخرین زمان حیات خود برای ایران به مثابه یک دشمن بود. این حکومت چه در اتحاد با انگلستان و چه منفردا ظلم های بسیاری را به دولت و ملت ایران وارد کرد. انعقاد قراردادهایی همچون قرارداد 1907 با انگلستان، از جمله مصادیق استعمار ایران به شکل مشترک و مقابله با انقلاب مشروطه از جمله مصادیق حرکت منفرد آنها در مقابله با ملت ایران بود. از همین رو بود که زمانی که در این کشور انقلاب 1917 روی داد، ایرانیان بسیار خوشحال شدند. بخصوص آنکه انقلابیون در اولین کنش ورزی های خود در برابر ایران رویه ای غیر استعماری بروز دادند. از همین رو بود که مشروطه خواهان ایرانی در ابتدا بسیار از انقلاب روسیه استقبال و آن را در راستای تحقق مشروطیت در ایران می دانستند:

«قابل کتم و انکار نیست که حکومت ایران تا اعلان مشروطیت روس دارای یک (موجودیت سیاسیه) نبوده و اوصاف و شرایطی را که باید یک حکومت مستقله حایز و جامع آن باشد، ایران ما فاقد آن اوصاف بود. چونکه به واسطه مداخلات حق شکنانه حکومت سابقه روس، ایران در اجرای بزرگترین حق استقلال خود، محتاج مساعدت و مشاورت حتی اذن نمایندگان سابق حکومت روس بود. ایران تا دیروز، محروم از حقوق اداره مملکت خود بوده و برای هر تدبیری که می خواست در طریق اصلاح مملکت خویش اتخاذ نماید، و برای هر خطوه که می خواست در راه تجدد و ترقی ملت خود بردارد، محتاج جلب رضا از دیپلوماتها و نمایندگان دیگر حکومت مستبده روس بود. واضحتر و مختصرترش رجال و وزراء ما ایرانیان، زمامدار حاکمیت ملیه ایران، و امر قانون ایرانیان نبودند، بلکه بعضی مجبور و معذور و پاره مامور خیانت شعار و استبداد پرست روس ها بودند. مجری سیاست بی منطق و خدسرانه حکومت سابقه روس بودند.»1

پی نوشت ها:

1-وزرا ایران بعد از انقلاب روس، روزنامه تجدد، 20 شعبان المعظم 1335.