کاخ‌هایی که امروزه در اصفهان نیستند

سلطان مسعود میرزا معروف به ظل‌السلطان فرزند ناصرالدین شاه نیز یکی از همین افراد است .او حدود سال ۱۲۲۸ش به‌دنیا آمد. و سه سال از مظفرالدین‌شاه بزرگ‏تر بود ولی چون مادرش از خاندان قاجاریه نبود،نتوانست ولیعهد شود . مسعودمیرزا در ابتدا با لقب یمین‌الدوله، حکومت مازندران و استرآباد و سپس فارس و اصفهان را به عهده گرفت تا این‌که لقب ظل‌السلطان یعنی سایه‌ی پادشاه را به او دادند .

در زمان حکومتش بر فارس به‌خاطر ظلم فراوان، عزل شد ولی مدتی بعد به اصفهان رفت و تا ۳۴ سال بعد با ستم حکومت کرد ظل‌السلطان، قشون مجهز و منظمی پدید آورد و با باج‏گیری و گرفتن مالیات‏های سنگین از مردم ، ثروتی افسانه‏ای گرد آورد که به اعتراف خودش، برای ده نسل پس از او هم کافی بود. وی، املاک مردم را با زور و قهر، غصب و تصرف می‏کرد و شورش‏ها را با سنگدلی سرکوب می‏نمود .

ظلم و ستم او به حدی بود که ناصرالدین شاه تصمیم گرفت خود به اصفهان رفته و موضوع را بررسی کند اما ظل السلطان پیش دستی کرده و با هدایای فراوانی به حضورپدرش رفت و تقدیم بخشی از اموالی که به زور از مردم گرفته بود شاه را راضی کرد که او را عزل نکند اما عقده اینکه او هرگر نمی‌توانست پادشاه شود تا پایان عمر برایش باقی ماند .
او در دوران پادشاهی برادرش مظفرالدین شاه قاجار نیز حاکم اصفهان بود و با شدت زیاد انقلابیان مشروطه خواه را سرکوب می‌کرد . اما زشت ترین خاطره ای که از او برای همه ایرانیان و به ویژه مردم اصفهان باقی مانده است نابودی کاخ‌های زیبای اصفهان است که از دوران صفویه به یادگار مانده بودند . جهانگردانی مختلفی که اصفهان را در آن روز گار دیده بودند این کاخ‌ها و باغ‌های اطرافش را توصیف کرد ه اند ساختمان‌هایی که برای هرکدامشان صدهها هنرمند چیره دست ماه‌ها زحمت کشیده بودند و نام اصفهان با این بناها در دنیا شهره بود . فهرست نابودی این کاخ‌ها به بیش ۴۰ ساختمان وباغ می‌رسد . کاخ‌های بینظیری مانند : باغ و قصر سعادت آباد- عمارت هفت دست- قصر نمکدان- آئینه خانه- بهشت برین- بهشت آئین– انگورستان– بادامستان – عمارت و باغ نقش جهان و…
ظل‌السلطان همچنین آینه کاری‌های روی ستون‌های عالی قاپو و چهل‌ستون را از میان برد و علاوه بر این دستور داد روی نقاشی‌های نفیس داخل کاخ چهل ستون را با گچ بپوشانند و نقاشان قاجاری روی آنها دوباره نقاشی کنند .

امروزه توصیف این باغها را فقط می‌توان در کتاب‌های مسافران خارجی که به اصفهان آمده بودند دید و نقاشی‌هایی که آنها در کتابهایشان کشیده اند تنها خاطره ای از این بناهای بلند به خاک افتاده است .

مسعودمیرزا در اواخر عمر، مدتی را در اروپا گذراند تا این‌که پس از دچار شدن به اختلال حواس، در دهم تیرماه ۱۲۹۷ش برابر با ۲۲ رمضان ۱۳۳۶ق در حدود هفتاد سالگی به کام مرگ افتاد .