هدف اصلی روسیه دسترسی به دریای آزاد بود، علت دیگر دست اندازی روس ها به خاک قفقاز بود که ساکنان آن خواستار خودمختاری بودند و همچنین قفقاز مرکزی و جنوبی که جزیی از خاک ایران محسوب میشد و ساکنان آن هواخواه ایران بودند.
وبلاگ دانستنیها ی تاریخ وجغرافیایی ایران وجهان
اولین جنگ فتحعلیشاه قاجار با روسیه
رابطه ایران با روسیه در دوره قاجار خصوصاً در زمان زمامداری فتحعلیشاه خصمانه و حالت درگیری همیشگی داشت. در زمان فتحعلی شاه دو دوره جنگ های طولانی بین ایران و روسیه در می‌‌گیرد و طی این جنگ ها دولت انگلستان با توطئه و دسیسه افکنی کوشش می‌‌کند از آشوب و درگیری به وجود آمده در ایران به نفع خود و در رسیدن به مقاصد خود بهره جوید و دولت ایران را همیشه در تعهدات بلاعمل سرگردان و منتظر نگه دارد و سرانجام نیز با همکاری و هماهنگی به نفع روسیه دو عهدنامه ننگین بر ایران تحمیل کند.
هدف اصلی روسیه دسترسی به دریای آزاد بود، علت دیگر دست اندازی روس ها به خاک قفقاز بود که ساکنان آن خواستار خودمختاری بودند و همچنین قفقاز مرکزی و جنوبی که جزیی از خاک ایران محسوب میشد و ساکنان آن هواخواه ایران بودند. از طرف دیگر مردم مناطق قفقاز شرقی یعنی گنجه، شیروان، تالش، باکو علاوه بر مسلمان بودن، طرفدار ایران بودند و این موجب نارضایتی روس ها میشد. گرجستان نیز یکی از علل اساسی اختلاف بین ایران و روسیه بود. گرجستان ناحیه حاصلخیز سبز و خرمی است که در دامنه کوه‌های قفقاز و در سواحل راست دریای سیاه واقع شده است. مردمی از نژاد آریایی از زمان های بسیار قدیم و شاید از نخستین روزهای هجرت نژاد آریایی ایرانی به نواحی امروزی در آنجا سکنی دارند و از نخستین روزهای تاریخ ایران نامشان در اسناد تاریخی ما آمده است (گرجستان در زمان آقامحمدخان به تصرف ایران درآمده بود) اما پس از ملحق شدن به روسیه فتحعلی شاه در بازگرداندن آن به تلاش های بسیاری کرد.
سال ۱۲۱۵ ه. ق گئورگی حاکم گرجستان رسماً تحت الحمایگی روس ها را پذیرفت. برادر گئورگی، الکساندر چون مخالف الحاق گرجستان به روسیه بود به دربار ایران پناهنده شد. تزار روس این امر را بهانه قرار داده فرمانده خود سیتسیانف را مامور تصرف قفقاز کرد. سیتسیاتف به تفلیس حمله کرد و آن شهر را تصرف کرد. در این زمان گئورگی خان مرد و یکی از فرزندان او تهمورث به دربار ایران پناهنده شد و شاه ایران را به جنگ با روس ها تشویق کرد. فتحعلی شاه که از الحاق گرجستان به روسیه ناراحت بود پناهنده شدن شاهزادگان گرجستانی به دربار ایران را بهانه کرد و فرمان حمله به گرجستان را صادر کرد. علت اساسی جنگ هم تمایل هر دو دولت ایران و عثمانی مبنی بر به تصرف درآوردن گرجستان بود.
گنجه به سال ۱۲۱۸ ه. ق توسط سردار روسیه ژنرال سیتسیانف تصرف شد. به رغم دفاع مردانه حاکم ایرانی گنجه (جوادخان قاجار)، خیانت ارامنه و مایوس شدن حکام قره باغ و ایروان از فتحعلی شاه سبب شد خانات ایروان به تصرف نیروهای روسیه درآیند. با تصرف این شهرها نیروهای روسیه تا حدود ارس پیشروی کردند. به محض اطلاع فتحعلی شاه از تسخیر گنجه و تسلیم ایروان و قره باغ سپاهی به فرماندهی عباس میرزا نایب السلطنه که از همه برادران خود لایق تر بود فرستاد
cafetarikh.com/news/35207
تگ ها
مهدی اصحابی
سلام
در ابتدای متن از بی کفایتی فتحعلیشاه نوشتید و در ادامه به جنگ های طولانی ایران و روسیه توسط او حال سوال این است که اگر شخصی بی کفایت باشد توان ۱۳ سال جنگیدن بدون هیچ امکاناتی آن هم با ابرقدرت آن زمان در محل را می داشت یا مثل رضاخان که گماشته انگلیسی ها بود با یک اشاره فرار را بر قرار ترجیح میداد و می رفت ولی کاشکی به جای هجو بزرگان کشور که نهایت سعی خود در اتحاد و انسجام همین مقدار از کشور را کرده اند عواملی چون خائنین و وطن فروشان و جدایی طلبانی چون آراکلین خان حاکم گرجستان و حاکمان ارمنستان و آذربایجان که الهام علی اف از نوادگان ایشان است و عدم همراهی مردم در جنگ و نبود نیرو جهت ادامه جنگ و خیانت های انگلیس و فرانسه و فرصت طلبی آشوب طلبان و جدایی طلبان داخلی که از ضعف حکومت مرکزی در حال جنگ با روس سوءاستفاده میکردند و شاه مجبور به اعزام تعدادی نیرو به مناطق بحران زده مثل خراسان و سیستان و فارس و کرمان میشد که همین امر سبب ضعف جبهه جنگ با روس شد و سایر عوامل که بیشتر خواست خود مردم آن مناطق در انتزاع از ایران سبب انعقاد آن قراردادها شد لذا کم لطفی است که زحمات شخصی که نهایت تلاش خود را کرده نادیده بگیریم و فقط به نفس خود قرارداد بدون زمینه های قبلی آن توجه کنیم و فرد را قضاوت کنیم کما اینکه کلاه خود را قاضی کنیم اگر ما به جای شاه بودیم چه میکردیم و چه بسا با حضور ما خواسته روس در تصرف کل ایران و دسترسی به آبهای آزاد فراهم میشد وگرنه مشابه این قرارداد با کشور کمتر و ضعیف تر از روس سابقاً توسط شاهان دیگر هم بسته شد مثل معاهده ذهاب شاه اسماعیل صفوی پس از شکست از عثمانی و جدا شدن عراق امروزی از ایران و یا صلح نادر با عثمانی پس از شکست از توپال عثمان پاشا و صلح با ایشان و قبول الغای مذهب شیعه در ایران که با روی کار آمدن قاجار دوباره شیعه احیاء شد.تاریخ را باید با تمام شرایط خواند و آنگاه قضاوت کرد.شرمنده از اطاله کلام.
در ابتدای متن از بی کفایتی فتحعلیشاه نوشتید و در ادامه به جنگ های طولانی ایران و روسیه توسط او حال سوال این است که اگر شخصی بی کفایت باشد توان ۱۳ سال جنگیدن بدون هیچ امکاناتی آن هم با ابرقدرت آن زمان در محل را می داشت یا مثل رضاخان که گماشته انگلیسی ها بود با یک اشاره فرار را بر قرار ترجیح میداد و می رفت ولی کاشکی به جای هجو بزرگان کشور که نهایت سعی خود در اتحاد و انسجام همین مقدار از کشور را کرده اند عواملی چون خائنین و وطن فروشان و جدایی طلبانی چون آراکلین خان حاکم گرجستان و حاکمان ارمنستان و آذربایجان که الهام علی اف از نوادگان ایشان است و عدم همراهی مردم در جنگ و نبود نیرو جهت ادامه جنگ و خیانت های انگلیس و فرانسه و فرصت طلبی آشوب طلبان و جدایی طلبان داخلی که از ضعف حکومت مرکزی در حال جنگ با روس سوءاستفاده میکردند و شاه مجبور به اعزام تعدادی نیرو به مناطق بحران زده مثل خراسان و سیستان و فارس و کرمان میشد که همین امر سبب ضعف جبهه جنگ با روس شد و سایر عوامل که بیشتر خواست خود مردم آن مناطق در انتزاع از ایران سبب انعقاد آن قراردادها شد لذا کم لطفی است که زحمات شخصی که نهایت تلاش خود را کرده نادیده بگیریم و فقط به نفس خود قرارداد بدون زمینه های قبلی آن توجه کنیم و فرد را قضاوت کنیم کما اینکه کلاه خود را قاضی کنیم اگر ما به جای شاه بودیم چه میکردیم و چه بسا با حضور ما خواسته روس در تصرف کل ایران و دسترسی به آبهای آزاد فراهم میشد وگرنه مشابه این قرارداد با کشور کمتر و ضعیف تر از روس سابقاً توسط شاهان دیگر هم بسته شد مثل معاهده ذهاب شاه اسماعیل صفوی پس از شکست از عثمانی و جدا شدن عراق امروزی از ایران و یا صلح نادر با عثمانی پس از شکست از توپال عثمان پاشا و صلح با ایشان و قبول الغای مذهب شیعه در ایران که با روی کار آمدن قاجار دوباره شیعه احیاء شد.تاریخ را باید با تمام شرایط خواند و آنگاه قضاوت کرد.شرمنده از اطاله کلام.
تمام حقوق محفوظ بوده و استفاده از مطالب سایت با ذکر منبع بلامانع است.