آخرین تلاشهای آمریکا برای حفظ حکومت پهلوی

کافه تاریخ- کشکول

به شهادت اسناد باقیمانده از لانه جاسوسی دولت ایالات متحده تمام تلاشهای خود برای حفظ حکومت پهلوی را به کار بسته بود. سرمایه گزاری بر روی چهره های میانه رو و غیر انقلابی که غالباً تز اصلاحات و نه انقلاب را دنبال می نمودند یکی از اصلی ترین حربه های مورد توجه آمریکا بوده است. در ادامه متن یکی از اسناد به جای مانده از لانه جاسوسی آمریکا که تلگرامی از سوی سولیوان به مقصد واشنگتن است آمده است:

تلگرام از : سفارت آمریکا در تهران

به : بخش واشنگتن محرمانه

16 نوامبر 78 برابر با 25 آبان 1357

1چندی پیش چند شب پی درپی مشاور سیاسی با محمد درخشش٬ رئیس کانون معلمین و سناتور

محمد علی مسعودی ٬طرفدار مشهور شریف امامی و حامی شاه ملاقات کرد. در این ملاقاتها تمام مسایل

هفده سال گذشته مطرح شد. درخشش پس از شغل وزارت فرهنگ (آموزش و پرورش) ٬ دیگر پست

دولتی نداشته و همان شغل را در کابینه علم نیز نپذیرفته است. او یک هفته پیش٬ پس از دو هفته بستری

بودن در یک بیمارستان نظامی که به دلیل فشار خون آنجا بود ٬ مرخص شده است. (چون او به خاطر

مخالفتش توسط حکومت نظامی دستگیر شده بود.) او رهبر کانونی است که 400000 معلم در سراسر

کشور عضو آن هستند. درخشش از افراد نادری است که می تواند نوعی سازماندهی به وجود آورد. او

اشاره کرده است که شدیداً علاقه مند است که خط سازشکارانه ای را راه بیندازد که اجازه می دهد شاه

بماند وسلطنت کند نه حکومت. ولی دولت ازتمام سعی های او و گروهش برای انتشار مطالب وفعالیتهای

سیاسی جلوگیری کرده است.

2 درخشش گروهی را که پیرو او هستند اکثریت معلمین می داند. اقلیتی را طرفدار گروههای

کمونیستی و اقلیت بزرگتری را مذهبیهایی که به وسیله خمینی رهبری می شوند ٬ می نامد. او افرادی را که

شغلهایی در هفده سال گذشته در دولت داشته اند فاسد معرفی می کند و از تجربیات خودش مثال می زند.

منجمله زمانی که حقوقش برای چند سال قطع شده بود و مجبور بوده با درآمد زنش زندگی کند. تمام این

مسایل ظاهراً برای او زیاد ناگوار نبوده اند. آمادگی وی جهت دنبال کردن خط میانه ای که می تواند

کشورش را ازجهت گیری های افراطی ای که در حال حاضر به سوی آن رانده می شود ٬ نجات دهد ٬ مشاور

سیاسی و آقای گریفین (مأمور بازرسی قسمت ” “) را تحت تأثیر قرار داد.

3مسعودی که درجهت حمایت از نخست وزیری شریف امامی درپشت پرده فعال بوده است ٬اکنون

هم با گروههای مخالف و هم با عناصر وفادار به فعالیتش ادامه می دهد. همچنین او نمایانگر وفاداری

مداومی است که خیلی از ایرانیها نسبت به شاه دارند؛ با وجود اینکه تشخیص داده اند که او مرتکب

اشتباهاتی هم شده است.مسعودی و دخترانش به تفصیل در مورد گناهان اطرافیان شاه که در دهه اخیر از

نقش خویش به عنوان واسطه ای میان شاه و مردم سود بسیار بردند صحبت نمودند.هویدا موردانتقادات

شدیدی قرار گرفت.

4 ما این دو ملاقات را گزارش می دهیم تا پیچیدگی وضع داخلی ایران را نشان دهیم. گروههای

مختلفی از مردم هستند که شدیداً خواستار یافتن یک راه حل سازشکارانه که ضامن ماندن شاه و

جلوگیری ازپیروزی کامل خمینی شود می باشند. بسیاری از افراد توسط ما متقاعد شده اند که کمونیستها

تدریجاً امور دولت (آینده) را به دست خواهند گرفت؛ با وجود اینکه نقش نسبتاً کمی در مخالفتها و قیام

فعلی دارند. دیگرمردم می خواهند که از آنچه که ارتجاع (کهنه پرستی) مذهبی خوانده می شود جلوگیری

کنند. همه تشخیص داده اند تا زمانی که اوضاع بدین منوال پیش رود اجرای نقش اصلی ممکن است به

عهده نیروهای مسلح باشد.

سولیوان